Giếng thần Ngọc Lâu linh thiêng còn là nơi làm đẹp của người Mường. Người ta cho rằng sở dĩ phụ nữ bản Khộp từ bao đời nay nổi tiếng xinh đẹp, nõn nà, sắc đẹp thách thức thời gian chính là nhờ sử dụng nước giếng ăn uống, tắm rửa. Hầu hết con gái bản Khộp đều có làn da rất trắng và mịn màng. Họ bảo, đó là do tắm rửa bằng nước giếng thần.
Khách xa đến bản Khộp thường rỉ tai nhau về tập tục dân bản tắm tiên ngay tại giếng Ngọc Lâu. Lâu nay nghe nói có tục lệ các thiếu nữ dân tộc tắm tiên nhưng là tắm suối ở khu vực vắng người hoặc tại các mó nước giữa rừng; chứ chuyện tắm giếng làng ngay giữa thanh thiên bạch nhật thì là chuyện lạ.
Hỏi người già ở bản Khộp "chuyện đó" có đúng như lời đồn thì nhận được cái gật đầu xác nhận và nụ cười đầy ẩn tình. Ngay cả các vị cao niên trong làng cũng không biết từ khi nào, người dân bản Khộp có tục tắm tiên ngay bên giếng. Tất cả già trẻ trai gái đều tắm tiên với nhau mà không mảy may có một ý nghĩ xấu nào. Họ tắm tiên tại giếng với mong ước được gột rửa những tội lỗi, phàm tục trong cá nhân mỗi con người để trở nên trong sạch hơn.
Theo ông Bùi Văn Huy, người bản Khộp có tục tắm tiên. Họ tập trung vào khoảng 11 giờ trưa và từ 5 giờ chiều cho đến lúc tối mịt. Lúc cao điểm có đến hàng trăm người xếp hàng lũ lượt chờ đợi để được tắm. Dân bản Mường quan niệm tắm nước giếng thần tiếp cho họ thêm sức mạnh: giúp trẻ nhỏ lớn nhanh, giúp phụ nữ xinh đẹp, đàn ông thêm mạnh mẽ, can đảm, người già thêm sức khỏe, trường thọ... Tắm tiên ở giếng thần Ngọc Lâu đối với họ giống như một nghi lễ linh thiêng.
 |
| Nước giếng thần giúp những đứa trẻ khôn lớn, khỏe mạnh |
Theo cụ Én, tục tắm tiên của người bản Khộp có liên quan đến lời đồn ma quái cách đây hàng trăm năm: “Thời ấy, có con ma rừng hay đi bắt người về hang trên núi. Con ma rừng đã hại rất nhiều người bản Khộp mà không có cách nào ngăn chặn được. Thế rồi, có một pháp sư người Mường Bi từ dưới sông Mã đạp nước cưỡi mây dùng bùa phép trấn yểm con ma này. Pháp sư căn dặn dân làng phải tắm bằng nước giếng thần thì con ma mới không dám bắt.
Thế rồi, từ đó đến nay người bản Khộp có tục tắm tiên nổi tiếng khắp tỉnh Hòa Bình. Lúc đầu đến với giếng thần Ngọc Lâu, chúng tôi tưởng đó là lời đồn bịa đặt nhưng không phải. Giếng có hai màu nước là có thật và đó là sự kỳ lạ chưa từng có. Sau khi làm xong tất cả các “thủ tục”, bỏ lại giầy dép, máy ảnh… chúng tôi mới được người dân ở đây dẫn vào vào xem hai tia nước kỳ lạ dưới đáy giếng. Quan sát kỹ, phần đáy giếng có hai tia nước bắn rất mạnh. Một tia nước màu trắng tinh, một tia màu hồng nhạt. Hai tia nước này được bắn lên từ một khe nhỏ của khúc gỗ nghìn năm tuổi dưới đáy giếng.
Không biết nước giếng thần linh thiêng đến đâu, nhưng quan sát bằng mắt thường thì nước giếng rất trong, sạch, sau khi được dùng nước giếng thiêng để "tẩy trần" thì cho cảm giác khoan khoái, dễ chịu. Cũng phải ghi nhận là người dân rất có ý thức gìn giữ vệ sinh, tuyệt nhiên không có hiện tượng ô nhiễm, rác rưởi. Cũng có thể, do nguyền thần giếng "trừng trị" những kẻ có tâm địa xấu bỏ độc, gây ô nhiễm làn nước thiêng trong câu chuyện mà ông Lư đã kể cho chúng tôi nghe?
Thực hư câu chuyện bí ẩn ở giếng thần Ngọc Lâu vẫn còn nhiều điều phải khám phá. Tuy nhiên, càng đi sâu vào câu chuyện sẽ càng khó tìm ra lời giải đáp thỏa đáng. Người bản Khộp cũng chỉ biết tin vào giếng thần như một vị thần bản mệnh cho dân làng, không chỉ duy trì nguồn sống cho người dân vùng cao mà còn giúp họ hòa mình với thiên nhiên
