Hương vị mâm cỗ “Tết xíp xí” của đồng bào Thái trắng Sơn La
(PLVN) Đến hẹn lại lên, cứ vào ngày 14/7 âm lịch hàng năm, đồng bào Thái trắng ở Sơn La cùng nhau gác lại công việc để vui đón Tết cổ truyền (Tết xíp xí). Người Thái trắng quan niệm, dù có đi đâu, thì dịp này cũng phải trở về để đoàn tụ với gia đình, kính hiếu với cha mẹ, tổ tiên, cùng nhau ăn bữa cơm mang đậm hương vị quê nhà.
Đến ngày “Tết xíp xí”, mỗi gia đình người Thái trắng sẽ chuẩn bị một mâm cỗ để cúng và mời khách, với rất nhiều món ăn đặc sắc, mỗi món ăn đều có hương vị hấp dẫn riêng.
Trong ngày này, nhà nào cũng chuẩn bị các món ăn như: Xôi đỏ, xôi tím, bánh ít uây (hay còn gọi là bánh tình nhân), thịt vịt, gà đến ong rừng, cá nướng... Tất cả đều từ những sản phẩm nông nghiệp do chính bà con làm ra, chính trên mảnh đất họ sinh sống.
Người Thái trắng quan niệm rằng, “Tết xíp xí” là ngày con cháu hướng về tổ tiên, là dịp để người lớn dành sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt đến thế hệ trẻ. Vì vậy, ở nhiều nơi, đồng bào còn gọi “Xíp xí” là Tết của trẻ em. Ngoài ra, “Tết xíp xí” còn có ý nghĩa như dịp ăn mừng cho thành quả lao động vất vả trong sáu tháng đầu của một năm. Dịp này, trẻ em không phải chăn trâu, làm việc nhà, mà được vui chơi và thoải mái ăn những gì mình thích.
“Tết xíp xí” của người Thái trắng Sơn La được tổ chức duy nhất trong ngày 14/7 âm lịch. Trong ngày này, gia đình nào cũng có mâm lễ vật để cầu xin sự may mắn cho từng cá nhân, gia đình, dòng họ trong bản. Cầu xin may mắn của trời đất, cầu cho mưa thuận, gió hòa, phù hộ cho dân bản sức khỏe dồi dào để lao động. Cầu mong thần thánh, tổ tiên phù hộ cho con trẻ được khỏe mạnh, không ốm đau bệnh tật…
