Hướng tới mục tiêu chủ động nguồn lúa giống
Để nâng cao hiệu quả sản xuất lúa và đảm bảo an ninh lương thực tại chỗ, sản xuất lúa giống chất lượng cao phục vụ nhu cầu sản xuất của nông dân đang là mối quan tâm thực sự của ngành nông nghiệp và chính quyền địa phương.
Để nâng cao hiệu quả sản xuất lúa và đảm bảo an ninh lương thực tại chỗ, sản xuất lúa giống chất lượng cao phục vụ nhu cầu sản xuất của nông dân đang là mối quan tâm thực sự của ngành nông nghiệp và chính quyền địa phương.
Khảo sát của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) thì với diện tích lúa canh tác 32.700 ha, mỗi năm ngành nông nghiệp Lâm Đồng cần khoảng 3.800 tấn lúa giống. Hiện tại trên 70% lúa giống canh tác hàng năm đang được nông dân tự túc theo phương pháp dùng ngay lúa thịt của vụ trước làm lúa giống cho vụ sau nên chất lượng hạt giống không cao, lai tạp và nhiễm dịch hại. Chính vì chất lượng hạt giống thấp nên dịch hại đang ngày càng gia tăng trên đồng ruộng, năng suất lúa trung bình của tỉnh tuy có tăng hàng năm nhưng cũng chỉ mới đạt 42, 5 tạ/ha - thấp hơn bình quân của cả nước (49,8 tạ/ ha). Sản xuất lúa giống tại chỗ đã được Phòng NN-PTNT huyện Cát Tiên triển khai từ năm 2006 với sự phối hợp của Công ty Dịch vụ nông nghiệp Lâm Đồng.
Ông Đào Duy Mai- Trưởng phòng NN-PTNT Cát Tiên cho hay, với 35 ha sản xuất lúa giống theo các tiêu chuẩn quy định của Bộ NN-PTNT của năm đầu tiên, tới năm 2010 vừa qua, diện tích sản xuất lúa giống của Cát Tiên đã lên tới 300 ha, cho 1.800 tấn lúa giống có xác nhận chất lượng và nguồn gốc. Trung tâm Khuyến nông tỉnh (Sở NN-PTNT) bằng nguồn vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước dành cho hoạt động khoa học công nghệ, năm 2009 cũng đã phối hợp với UBND huyện Cát Tiên và huyện Đạ Tẻh thành lập 2 tổ hợp tác sản xuất lúa giống ở các địa bàn trọng điểm lúa này với quy mô 6 ha- 21 hộ. Để các tổ hợp tác này hoạt động có kết quả cao, sản xuất được lúa giống có xác nhận, Trung tâm Khuyến nông tỉnh ngoài việc hỗ trợ vốn, kỹ thuật… đã đưa 5 nông dân ít nhiều có kinh nghiệm sản xuất đi đào tạo kỹ thuật sản xuất lúa giống ở Trung tâm Khảo nghiệm giống cây trồng và chất lượng xơ bông (Bộ NN-PTNT), và hiện nay họ đã trở thành những “chuyên gia” phụ trách công tác chuyển giao kỹ thuật cho các hộ nông dân tham gia sản xuất lúa giống tại địa bàn. Tổ hợp tác sản xuất lúa giống đầu tiên ở xã Phù Mỹ năm qua đã sản xuất được 28 tấn lúa giống chất lượng cao theo quy trình khép kín từ giống- canh tác- thu hoạch- đóng gói- tiêu thụ.
Từ kết quả của tổ hợp tác này Phòng NN-PTNT Cát Tiên đã thành lập thêm được 4 tổ hợp tác sản xuất lúa giống ở các xã Phù Mỹ, Gia Viễn; và vụ đông xuân 2010-2011 này đã đưa ra thị trường 50 tấn lúa giống có bao bì và khoảng 200 tấn lúa giống thô (không đóng bao bì nhãn mác) với giá bán cao hơn hẳn giá lúa thương phẩm. Các tổ này được UBND huyện hỗ trợ nguồn lúa giống cấp nguyên chủng để sản xuất lúa giống có xác nhận cung ứng không chỉ cho nông dân trong huyện mà còn cho cả các địa phương trong và ngoài tỉnh có nhu cầu.
Cũng theo ông Đào Duy Mai, để chủ động sản xuất, mỗi năm riêng Cát Tiên đã cần khoảng 1.000 tấn lúa, vì vậy sản xuất lúa giống hiện vẫn đang được chính quyền và ngành nông nghiệp huyện quan tâm.
Theo “Quy hoạch vùng chuyên canh sản xuất lúa chất lượng cao và lúa giống huyện Cát Tiên giai đoạn 2011-2015” thì năm 2011 này, Cát Tiên sẽ có 130 ha đất nông nghiệp ở các xã Gia Viễn, Phù Mỹ và thị trấn Đồng Nai được dành để sản xuất lúa giống với sản lượng 710 tấn. Diện tích đất sản xuất và năng suất lúa giống sẽ được tăng đều hàng năm để tới năm 2015 Cát Tiên có 260 ha canh tác (420 ha gieo trồng) sản xuất lúa giống có xác nhận với sản lượng 2.520 tấn. Ngoài các giống lúa chủ lực, phát triển phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương, Phòng NN - PTNT huyện Cát Tiên sẽ phối hợp với Viện lúa đồng bằng sông Cửu Long, Trung tâm sản xuất giống cây trồng Nha Hố, Viện Khoa học nông nghiệp Miền Nam và Trung tâm Khuyến nông tỉnh tổ chức khảo cứu khảo nghiệm thêm các giống lúa thơm có năng suất, chất lượng cao, kháng sâu bệnh… để đưa vào bộ giống sản xuất tại các tổ hợp tác sản xuất lúa giống; phối hợp với Công ty Dịch vụ nông nghiệp Lâm Đồng và một số doanh nghiệp dịch vụ nông nghiệp khác đưa lúa giống Cát Tiên ra thị trường ngoài huyện, ngoài tỉnh.
Sản xuất lúa giống tại chỗ phục vụ nhu cầu sản xuất lúa đại trà hiện chỉ mới được ngành nông nghiệp tỉnh triển khai tại Cát Tiên và Đạ Tẻh. Thực tế ở huyện Cát Tiên cho thấy hiệu quả kinh tế của sản xuất lúa giống cao hơn hẳn sản xuất lúa thịt (lúa thương phẩm); Và nếu được đầu tư đúng với sự liên kết vững bền của các doanh nghiệp dịch vụ nông nghiệp và sự phối hợp của các tổ chức khuyến nông, Lâm Đồng hoàn toàn có thể sản xuất được 3.800 tấn lúa giống có xác nhận, đủ thỏa mãn nhu cầu lúa giống của địa phương.
Khảo sát của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) thì với diện tích lúa canh tác 32.700 ha, mỗi năm ngành nông nghiệp Lâm Đồng cần khoảng 3.800 tấn lúa giống. Hiện tại trên 70% lúa giống canh tác hàng năm đang được nông dân tự túc theo phương pháp dùng ngay lúa thịt của vụ trước làm lúa giống cho vụ sau nên chất lượng hạt giống không cao, lai tạp và nhiễm dịch hại. Chính vì chất lượng hạt giống thấp nên dịch hại đang ngày càng gia tăng trên đồng ruộng, năng suất lúa trung bình của tỉnh tuy có tăng hàng năm nhưng cũng chỉ mới đạt 42, 5 tạ/ha - thấp hơn bình quân của cả nước (49,8 tạ/ ha). Sản xuất lúa giống tại chỗ đã được Phòng NN-PTNT huyện Cát Tiên triển khai từ năm 2006 với sự phối hợp của Công ty Dịch vụ nông nghiệp Lâm Đồng.
Ông Đào Duy Mai- Trưởng phòng NN-PTNT Cát Tiên cho hay, với 35 ha sản xuất lúa giống theo các tiêu chuẩn quy định của Bộ NN-PTNT của năm đầu tiên, tới năm 2010 vừa qua, diện tích sản xuất lúa giống của Cát Tiên đã lên tới 300 ha, cho 1.800 tấn lúa giống có xác nhận chất lượng và nguồn gốc. Trung tâm Khuyến nông tỉnh (Sở NN-PTNT) bằng nguồn vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước dành cho hoạt động khoa học công nghệ, năm 2009 cũng đã phối hợp với UBND huyện Cát Tiên và huyện Đạ Tẻh thành lập 2 tổ hợp tác sản xuất lúa giống ở các địa bàn trọng điểm lúa này với quy mô 6 ha- 21 hộ. Để các tổ hợp tác này hoạt động có kết quả cao, sản xuất được lúa giống có xác nhận, Trung tâm Khuyến nông tỉnh ngoài việc hỗ trợ vốn, kỹ thuật… đã đưa 5 nông dân ít nhiều có kinh nghiệm sản xuất đi đào tạo kỹ thuật sản xuất lúa giống ở Trung tâm Khảo nghiệm giống cây trồng và chất lượng xơ bông (Bộ NN-PTNT), và hiện nay họ đã trở thành những “chuyên gia” phụ trách công tác chuyển giao kỹ thuật cho các hộ nông dân tham gia sản xuất lúa giống tại địa bàn. Tổ hợp tác sản xuất lúa giống đầu tiên ở xã Phù Mỹ năm qua đã sản xuất được 28 tấn lúa giống chất lượng cao theo quy trình khép kín từ giống- canh tác- thu hoạch- đóng gói- tiêu thụ.
Từ kết quả của tổ hợp tác này Phòng NN-PTNT Cát Tiên đã thành lập thêm được 4 tổ hợp tác sản xuất lúa giống ở các xã Phù Mỹ, Gia Viễn; và vụ đông xuân 2010-2011 này đã đưa ra thị trường 50 tấn lúa giống có bao bì và khoảng 200 tấn lúa giống thô (không đóng bao bì nhãn mác) với giá bán cao hơn hẳn giá lúa thương phẩm. Các tổ này được UBND huyện hỗ trợ nguồn lúa giống cấp nguyên chủng để sản xuất lúa giống có xác nhận cung ứng không chỉ cho nông dân trong huyện mà còn cho cả các địa phương trong và ngoài tỉnh có nhu cầu.
Cũng theo ông Đào Duy Mai, để chủ động sản xuất, mỗi năm riêng Cát Tiên đã cần khoảng 1.000 tấn lúa, vì vậy sản xuất lúa giống hiện vẫn đang được chính quyền và ngành nông nghiệp huyện quan tâm.
Theo “Quy hoạch vùng chuyên canh sản xuất lúa chất lượng cao và lúa giống huyện Cát Tiên giai đoạn 2011-2015” thì năm 2011 này, Cát Tiên sẽ có 130 ha đất nông nghiệp ở các xã Gia Viễn, Phù Mỹ và thị trấn Đồng Nai được dành để sản xuất lúa giống với sản lượng 710 tấn. Diện tích đất sản xuất và năng suất lúa giống sẽ được tăng đều hàng năm để tới năm 2015 Cát Tiên có 260 ha canh tác (420 ha gieo trồng) sản xuất lúa giống có xác nhận với sản lượng 2.520 tấn. Ngoài các giống lúa chủ lực, phát triển phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương, Phòng NN - PTNT huyện Cát Tiên sẽ phối hợp với Viện lúa đồng bằng sông Cửu Long, Trung tâm sản xuất giống cây trồng Nha Hố, Viện Khoa học nông nghiệp Miền Nam và Trung tâm Khuyến nông tỉnh tổ chức khảo cứu khảo nghiệm thêm các giống lúa thơm có năng suất, chất lượng cao, kháng sâu bệnh… để đưa vào bộ giống sản xuất tại các tổ hợp tác sản xuất lúa giống; phối hợp với Công ty Dịch vụ nông nghiệp Lâm Đồng và một số doanh nghiệp dịch vụ nông nghiệp khác đưa lúa giống Cát Tiên ra thị trường ngoài huyện, ngoài tỉnh.
Sản xuất lúa giống tại chỗ phục vụ nhu cầu sản xuất lúa đại trà hiện chỉ mới được ngành nông nghiệp tỉnh triển khai tại Cát Tiên và Đạ Tẻh. Thực tế ở huyện Cát Tiên cho thấy hiệu quả kinh tế của sản xuất lúa giống cao hơn hẳn sản xuất lúa thịt (lúa thương phẩm); Và nếu được đầu tư đúng với sự liên kết vững bền của các doanh nghiệp dịch vụ nông nghiệp và sự phối hợp của các tổ chức khuyến nông, Lâm Đồng hoàn toàn có thể sản xuất được 3.800 tấn lúa giống có xác nhận, đủ thỏa mãn nhu cầu lúa giống của địa phương.
Đức Hưng