Hương Khê – Hà Tĩnh: Thi hành án kiến nghị xem xét lại một bản án đã có hiệu lực

20 năm khiếu kiện đằng đẵng

Năm 1994 ông Nguyễn Viết Hùng được UBND huyện Hương Khê ra QĐ số 82 giao cho thửa đất tại ô số 95, tờ bản đồ 02, thị trấn Hương Khê với diện tích 146m2 để làm nhà ở. Do quá trình kinh doanh thua lỗ, ông Hùng đã vay tiền Ngân hàng nhà nước huyện Hương Khê và một số người bà con họ hàng. Vào ngày 2/6/1988 ông Hùng và vợ là bà Lê Thị Nga làm giấy cam đoan nhờ vợ chồng ông Nguyễn Kim Trâm, vợ là bà Pha Thị Hoa vay giúp để trả nợ cho Ngân hàng. Cùng ngày vợ chồng ông Hùng đã viết bản thoả thuận chuyển quyền sử dụng đất cho vợ chồng ông Trâm. 

Khu đất trong vụ việc ở vị trí "đắc địa"

Năm 2001 ông Trâm gửi hồ sơ chuyển nhượng quyền sử dụng đất đến các cấp chính quyền đề nghị giải quyết. Ngày23/7/2001 UBND tỉnh Hà Tĩnh ra QĐ số 1531 cho phép chuyển quyền sử dụng đất cho ông Nguyễn Kim Trâm và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Trâm.

Năm 2002 ông Hùng biết việc ông Trâm đã được cấp GCNQSDĐ trên lô đất của gia đình đang ở nên đã khiếu nại nhiều nơi kéo dài suốt nhiều năm. Đến tận năm 2011 ông Hùng buộc phải làm đơn khởi kiện QĐ 1531 của UBND tỉnh Hà Tĩnh, vì ông cho rằng việc thoả thuận giữa ông và gia đình ông Trâm là thoả thuận để đảm bảo khoản nợ vay, hồ sơ chuyển nhượng đất bị sửa chữa. Đồng tình với quan điểm này, tại phiên toà phúc thẩm ngày 10/7/2013, đại diện VKS nhân dân tối cao kết luận: Bản thoả thuận do các bên xác lập không phải là hợp đồng chuyển nhượng, các bà Pha Thị Hoa, Lê Thị Nga không ký vào bản thoả thuận này, vì vậy bản thoả thuận không đúng pháp luật. Nhà đất của ông Hùng, bà Nga bị kê biên tại thời điểm từ năm 1999 đến năm 2001 nhưng vẫn được các cơ quan chức năng cho chuyển nhượng là không đúng pháp luật. Từ đó, Hội đồng xét xử phúc thẩm ra quyết định huỷ bản án sơ thẩm không khách quan, giao hồ sơ giải quyết lại để đảm bảo công bằng cho công dân.

Từng bước đấu tranh gian khó, đến tận ngày 22/8/2014 diễn ra phiên xét xử sơ thẩm vụ án ông Hùng kiện QĐ hành chính 1531, HĐXX quyết định huỷ QĐ số 1531 của UBND tỉnh Hà Tĩnh cho phép nhận QSD đất và cấp Giấy chứng nhận QSD đất cho ông Nguyễn Kim Trâm.

Sau 14 năm khi ông Hùng biết được sự việc đã làm đơn tố cáo ông Trâm và một số cán bộ cơ quan chức năng về hành vi làm giả giấy tờ, cố tình làm trái các thủ tục giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chiếm đoạt QSD đất của vợ chồng ông một cách bất hợp pháp.

Tuy nhiên, trong phiên toà phúc thẩm ngày 19/6/2019, nguyên đơn là ông Nguyễn Kim Trâm, bị đơn là ông Nguyễn Viết Hùng, xét xử việc “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất”, TAND tỉnh Hà Tĩnh ra bản án số 12/2019 buộc ông Nguyễn Viết Hùng phải có trách nhiệm và nghĩa vụ tiếp tục thực hiện hợp đồng để giao lại diện tích 146m2 đất chuyển nhượng cho ông Nguyễn Kim Trâm. 

Kiên quyết không thi hành khi còn nhiều vướng mắc

Trong quá trình thi hành án, ông Võ Thuần Nho - Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Hương Khê cùng Chấp hành viên xác minh điều kiện thi hành án thì phát hiện ra: Bản sao có chứng thực Giấy chuyển nhượng đất ở ngày 28/5/1998 do ông Hùng lập viết tay gửi UB thị trấn, phòng địa chính, UB huyện Hương Khê nhưng chỉ có xác nhận của UBND thị trấn. Các bản photo Giấy bán đất viết tay không có chứng thực; tài liệu giao nhận đất giữa ông Hùng với ông Trâm không ai xuất trình được. Các tài liệu thực hiện nghĩa vụ tài chính khi chuyển nhượng QSD đất cũng không ai xuất trình được. Về quá trình sử dụng đất từ khi ký giấy chuyển nhượng ngày 28/5/1998 đến nay ông Trâm bà Hoa đều thừa nhận do ông Hùng và bà Nga quản lý sử dụng. 

Bản Kiến nghị của Chi cục THADS huyện Hương Khê đề nghị TAND cấp cao xem xét lại bản án theo thủ tục Giám đốc thẩm

Từ rất nhiều chứng lý thu thập được trong quá trình xác minh thi hành án, Chi cục THADS huyện Hương Khê nhận thấy Giẩy chuyển QSD đất của ông Hùng chuyển cho ông Trâm bà Hoa không chỉ vô hiệu về hình thức mà còn vi phạm các điều kiện nội dung, hình thức chuyển quyền sử dụng đất do pháp luật đất đai quy định.

Đồng thời tài liệu chứng minh bên chuyển nhượng (ông Hùng, bà Nga) đã nhận tiền có nhiều điểm bất cập. Ông Trâm bà Hoa không xuất trình được bản gốc để đối chiếu và chứng thực, xem xét ở các bản photo cũng thấy có dấu hiệu không đúng sự thật: Theo giám định số 27 của Phòng kỹ thuật hình sự Công an Hà Tĩnh kết luận chữ viết của bà Nga trên giấy chuyển nhượng và giấy bán đất không do một người viết ra.

Chi cục THADS huyện Hương Khê nhận thấy trong bản án có nhiều số liệu mâu thuẫn cần làm rõ. Các số liệu do hai bên thừa nhận không khớp với nhau, nên chưa có căn cứ xác định bà Nga đã nhận tiền chuyển nhượng. 

Việc gặp vướng mắc trong quá trình thi hành án phải kể đến việc áp dụng án lệ không đúng thực tế, và quy định về thời hiệu khởi kiện. Đây là trường hợp tranh chấp hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất, không phải là tranh chấp về quyền sử dụng đất, Giấy chuyển nhượng đất ở của ông Hùng và ông Trâm lập ngày 28/5/1998 đến năm 2019 không còn thời hiệu khởi kiện. 

Việc thi hành bản án hết sức khó khăn, gặp nhiều vướng mắc, vì vậy Chi cục THADS huyện Hương Khê đã có bản kiến nghị số 222 ra ngày 20/4/2020 kiến nghị đến Chánh án Toà án nhân dân cấp cao xem xét lại Bản án theo thủ tục giám đốc thẩm.