Hướng dẫn mới về nhận nuôi con nuôi

Theo Nghị định 19/2011/NĐ-CP (21/3/2011) của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi, sau khi hoàn tất thủ tục nhận con nuôi, định kỳ 6 tháng một lần, cha mẹ nuôi phải có trách nhiệm thông báo tình hình phát triển của con nuôi với các cơ quan chức năng…

Miễn lệ phí nhận nuôi con riêng của vợ/chồng

Theo Nghị định trên, các trường hợp được miễn lệ phí đăng ký nuôi con nuôi trong nước bao gồm: Cha dượng hoặc mẹ kế nhận con riêng của vợ/chồng làm con nuôi; cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi; nhận con nuôi ở vùng sâu, vùng xa…

Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, sẽ giảm 50% mức lệ phí đăng ký nuôi con nuôi nước ngoài đối với trường hợp cha dượng hoặc mẹ kế nhận con riêng của vợ/chồng làm con nuôi; cô, cậu, dì, chú bác ruột nhận cháu làm con nuôi.

Trường hợp nhận 2 trẻ em trở lên là anh chị em ruột làm con nuôi thì từ trẻ thứ 2 trở đi được giảm 50% mức lệ phí đăng ký nuôi con nuôi nước ngoài.

Nghị định cũng quy định cụ thể về thẩm quyền đăng ký việc nuôi con nuôi như sau: Đối với việc nuôi con nuôi trong nước, UBND cấp xã, nơi thường trú của người được nhận làm con nuôi thực hiện đăng ký việc nuôi con nuôi. Trường hợp cha dượng hoặc mẹ kế nhận con riêng của vợ/chồng làm con nuôi; cô, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi hoặc có sự thỏa thuận giữa người nhận con nuôi với cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ của trẻ thì UBND cấp xã nơi thường trú của người nhận con nuôi thực hiện việc đăng ký. Đối với việc nuôi con nuôi nước ngoài do UBND cấp tỉnh nơi thường trú của người được nhận làm con nuôi quyết định.

Việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với nhau tạm trú ở nước ngoài, Cơ quan đại diện nơi tạm trú của người được nhận làm con nuôi hoặc của người nhận con nuôi sẽ thực hiện việc đăng ký. Nếu cả 2 bên đều tạm trú ở nước không có Cơ quan đại diện, người nhận con nuôi sẽ nộp hồ sơ đăng ký tại Cơ quan đại diện nào thuận tiện nhất đối với họ.

Trường hợp nuôi con nuôi đã phát sinh trên thực tế giữa công dân Việt Nam với nhau mà chưa đăng ký trước ngày 1/1/2011, nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định tại khoản 1 Điều 50 của Luật Nuôi con nuôi thì được đăng ký kể từ ngày 1/1/2011 đến hết ngày 31/12/2015 tại UBND cấp xã, nơi thường trú của cha mẹ nuôi và con nuôi.

Quy định trên cũng được áp dụng đối với trường hợp công dân Việt Nam thường trú ở khu vực biên giới nhận trẻ em của nước láng giềng cư trú ở khu vực biên giới của nước láng giềng làm con nuôi trước ngày 1/1/2011 mà chưa đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền

Phải thông báo tình hình phát triển của con nuôi thường xuyên

Trong thời hạn 3 năm, kể từ ngày giao nhận con nuôi, cha mẹ nuôi có trách nhiệm định kỳ 6 tháng gửi báo cáo cho cơ quan đại diện nơi họ cư trú về tình trạng sức khỏe, tinh thần, sự hòa nhập của con nuôi với cha mẹ nuôi, gia đình, cộng đồng.

Trường hợp việc nuôi con nuôi tiếp tục thực hiện tại Việt Nam thì trong thời hạn này việc thông báo tình hình phát triển của con nuôi được thực hiện theo quy định tại Điều 23 của Luật Nuôi con nuôi (Theoquy định tại điều luật này thì 6 tháng một lần trong thời hạn 03 năm, kể từ ngày giao nhận con nuôi, cha mẹ nuôi có trách nhiệm thông báo cho UBND cấp xã nơi họ thường trú về tình trạng sức khỏe, thể chất, tinh thần, sự hòa nhập của con nuôi với cha mẹ nuôi, gia đình, cộng đồng. UBND cấp xã nơi cha mẹ nuôi thường trú có trách nhiệm kiểm tra, theo dõi tình hình thực hiện việc nuôi con nuôi). 

Mức thu lệ phí đăng ký nuôi con nuôi trong nước là 400.000đ/trường hợp. Đối với nuôi con nuôi nước ngoài, mức thu lệ phí đăng ký là 9.000.000đ/trường hợp. Lệ phí đăng ký nuôi con nuôi tại cơ quan đại diện là 3.000.000đ/trường hợp. Mức lệ phí này được quy đổi ra USD hoặc đồng tiền của nước sở tại.

UBND cấp xã sẽ thu lệ phí đăng ký nuôi con nuôi trong nước; Cục Con nuôi thu lệ phí dăng ký nuôi con nuôi nước ngoài; Cơ quan đại diện thu lệ phí đăng ký nuôi con nuôi tại Cơ quan đại diện

Điều kiện đối với cơ sở nuôi dưỡng trẻ em

Cơ sở nuôi dưỡng được cho trẻ em làm con nuôi ở nước ngoài là cơ sở nuôi dưỡng được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam; có đủ điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em theo quy định của pháp luật; có đội ngũ nhân viên đủ tiêu chuẩn về đạo đức, chuyên môn trong lĩnh vực chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em và am hiểu lĩnh vực nuôi con nuôi nước ngoài; được UBND cấp tỉnh chỉ định cho trẻ em làm con nuôi ở nước ngoài.

Trước khi xác nhận trẻ em có đủ điều kiện làm con nuôi ở nước ngoài, Sở Tư pháp phải thẩm định hồ sơ của trẻ em và đối chiếu với các quy định về đối tượng, độ tuổi của trẻ em được nhận làm con nuôi, trường hợp được nhận đích danh, trường hợp phải thông qua thủ tục giới thiệu.

Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi được cho làm con nuôi ở nước ngoài thì phải có văn bản xác minh và kết luận rõ ràng của Công an cấp tỉnh về nguồn gốc trẻ em bị bỏ rơi, không xác định được cha mẹ đẻ…

Vân Thanh