Những năm qua, dù đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp can thiệp nhưng tỷ số giới tính khi sinh của tỉnh vẫn ở mức cao so với trung bình cả nước và so với tỷ số giới tính khi sinh tự nhiên 103 - 107 bé trai/100 bé gái. Từ năm 2015 đến hết năm 2020, tỷ số giới tính khi sinh đều ở mức từ 118 đến 120 bé trai/100 bé gái; năm 2021 là 119,8 bé trai/100 bé gái.
Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh diễn ra ở cả 10 huyện, thành phố, thị xã của tỉnh, xảy ra ngay từ lần sinh thứ nhất, đặc biệt cao ở lần sinh thứ 3 trở lên. Nhiều địa phương tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh năm 2021 ở mức rất báo động như: Huyện Văn Lâm là 132,1 bé trai/100 bé gái; thành phố Hưng Yên là 130,2 bé trai/100 bé gái.
Nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh là quan niệm muốn có con trai để nối dõi tông đường vẫn còn tồn tại ở một bộ phận người dân; việc quản lý, xử phạt các cơ sở khám, chữa bệnh, siêu âm, nạo phá thai liên quan đến giới tính thai nhi còn gặp nhiều khó khăn; chưa có các chính sách hỗ trợ gia đình thực hiện tốt chính sách DS - KHHGĐ, gia đình sinh con một bề là gái.
Hậu quả của tình trạng này ở Việt Nam được Quỹ Dân số Liên hợp quốc cảnh báo sẽ trở thành vấn đề nghiêm trọng trong tương lai, ảnh hưởng đáng kể đến cơ cấu giới tính và nhân khẩu học. Dự báo nếu tỷ số giới tính khi sinh vẫn duy trì như ở thời điểm hiện tại thì Việt Nam sẽ “thừa” khoảng 1,5 triệu đàn ông vào năm 2034 và tăng lên 2,5 triệu đàn ông vào năm 2059. Trong tương lai không xa, tỉnh cũng phải đối mặt với vấn đề thừa nam giới, vì từ nhiều năm nay, tỉnh ta luôn là một trong những tỉnh nhiều năm liên tục có tỷ số chênh lệch giới tính khi sinh cao.
Bên cạnh đó, còn ảnh hưởng đến các vấn đề an ninh trật tự, an toàn xã hội như gia tăng tình trạng mua bán phụ nữ, mại dâm trẻ em; gia tăng tội phạm liên quan đến xâm hại tình dục, bạo hành gia đình, bất bình đẳng giới. Sự mất cân bằng giới tính còn làm thay đổi cơ cấu dân số trong tương lai, làm thiếu hụt lao động trong những ngành nghề cần nhiều lao động nữ. Để kiểm soát tình trạng này, đưa tỷ số giới tính khi sinh của tỉnh về mức cân bằng tự nhiên, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện Đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2021 – 2025 đến 100% các địa phương trong tỉnh.
Trong đó, tập trung đẩy mạnh các hoạt động truyền thông với các nội dung về thực trạng, tuyên truyền nghiêm cấm việc chẩn đoán, lựa chọn giới tính thai nhi; giáo dục về giới, bình đẳng giới. Cùng với đó, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác dân số và cộng tác viên dân số nhằm nâng cao kỹ năng, cách thức truyền thông, tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi đối với các cơ sở y tế.
Nhằm triển khai thực hiện đồng bộ, toàn diện các giải pháp, thực hiện quyết liệt, kiên trì, từng bước dần xóa bỏ quan niệm phải có con trai “nối dõi tông đường” của một bộ phận người dân. Giúp giảm hệ lụy ảnh hưởng tiêu cực tới cấu trúc dân số, gây ra tình trạng dư thừa nam giới trong xã hội. Qua đó góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm và hành vi của mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng đối với việc giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh.
