Hôm qua, Ủy ban thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến vào Dự thảo Luật HTX sửa đổi.
Ngày càng xa mục tiêu
Sau khi chỉ ra những kết quả trong việc thực thi Luật Hợp tác xã năm 2003, Chính phủ cũng thẳng thắn nhìn nhận, khu vực HTX chưa thoát ra khỏi yếu kém kéo dài về trình độ công nghệ, năng lực đội ngũ cán bộ quản lý, chất lượng, hiệu quả hoạt động…Hiện còn 3.744 HTX có tên nhưng không hoạt động; nhiều HTX hoạt động hình thức, lúng túng trong hoạt động, chưa mang lại nhiều lợi ích cho thành viên.
Đặc biệt, thống kê của Chính phủ cho thấy, đóng góp vào GDP của kinh tế tập thể với nòng cốt là HTX giảm sút liên tục trong 15 năm qua (từ gần 11% năm 1995 xuống còn 5,45% năm 2009); tốc độ tăng trưởng của kinh tế tập thể rất thấp, chỉ bằng khoảng ½ tốc độ tăng trưởng chung của nền kinh tế và thấp nhất so với các thành phần kinh tế khác, ngày càng xa mục tiêu Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX đã đề ra.
Có quyền lập doanh nghiệp?
Vấn đề này, Dự thảo Luật không quy định nhưng lại vẫn đề cập đến khái niệm DN trực thuộc HTX trong các quy định về thủ tục chia tách HTX.
Thẩm tra Dự án Luật, Ủy ban Kinh tế cho biết, có ý kiến đề nghị không nên cho phép HTX thành lập Cty, góp vốn mua cổ phần của DNkhác nhằm bảo đảm HTX được thành lập là để phục vụ nhu cầu của thành viên, tránh rủi ro cho HTX. Ngoài ra, nếu cho phép mua cổ phần của các DN khác nhưng khi chia cổ tức trong HTX phải căn cứ theo mức độ sử dụng dịch vụ thì cũng sẽ không hợp lý, dễ gây nên xung đột về lợi ích giữa việc HTX đầu tư sinh lời và mục tiêu phục vụ thành viên.
Ủy ban Kinh tế nhận định, nếu đã xem HTX là tổ chức kinh tế tự chủ, bình đẳng với các loại hình kinh tế khác trong cơ chế thị trường thì không thể không cho phép HTX thành lập Cty trực thuộc hoặc góp vốn mua cổ phần của DN khác và thực tế hiện nay đã có các DN trực thuộc HTX. Ủy ban này đề nghị cơ quan soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu để có quy định rõ ràng hơn, tránh tình trạng những Cty này (bao gồm Cty trực thuộc hoặc góp vốn) hoạt động trái với mục đích thành lập và bản chất của HTX.
Trái lại, quan điểm của Chính phủ là không nên cho phép HTX thành lập Cty, góp vốn mua cổ phần của DNkhác để khuyến khích phát triển HTX mang bản chất đích thực, phát triển lành mạnh hơn, vững chắc hơn.
Bình An
