Hôm qua, tổ chức nhân quyền Human Rights Watch (HRW) khẳng định, phe cánh bị tình nghi tham gia vụ thảm sát 57 dân thường hồi tháng 11 năm ngoái ở miền Nam Philippines đã từng phạm phải nhiều “tội ác” ghê rợn và rất nhiều người đã trở thành nạn nhân của họ.
Bức ảnh chụp Andal Ampatuan Junior (trái), Andal Ampatuan Senior (giữa) và Zaldy Ampatuan (phải) hôm 5/1/2010. Ảnh: AFP
Một năm sau vụ thảm sát kinh hoàng ở tỉnh Maguindanao, Philippines, khiến 57 người thiệt mạng, hôm qua HRW công bố một bản báo cáo dài 96 trang, trong đó tố cáo nhiều tội ác của phe cánh nhà Ampatuan nhằm duy trì quyền lực tại tỉnh Maguindanao.
“Trong vòng 2 thập kỷ, phe cánh nhà Ampatuan đã phạm nhiều tội ác ghê tởm. Họ sử dụng “quân đội riêng” gồm cảnh sát và binh lính với vũ khí do chính phủ cung cấp”, Giám đốc HRW James Ross tuyên bố. Theo James Ross, vụ thảm sát ở Maguinadao không phải là một tai nạn, song những kẻ gây ra lại chưa bị trừng phạt.
Người cầm đầu phe cánh này là "vị gia trưởng” Andal Ampatuan – cựu Thống đốc của tỉnh - con trai ông ta và 4 thành viên khác trong dòng tộc Ampatuan đã bị buộc tội giết 57 dân thường, trong đó có 32 nhà báo, hôm 23/11/2009 tại Maguindanao.
Con trai của Andal Ampatuan bị cáo buộc chặn đoàn xe của các nạn nhân với sự hỗ trợ của hàng trăm người có vũ khí. 57 dân thường đã bị tấn công, giết hại trước khi bị ném vào những hố chôn chung.
Theo báo cáo được ghi lại từ lời khai của 80 nhân chứng, phe cánh nhà Ampatuan còn là thủ phạm của nhiều vụ giết người, bắt cóc, tra tấn và hãm hiếp trong khu vực Maguindanao trong nhiều năm trước đây. Các nạn nhân đều là dân thường, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, HRW cho biết.
Các nhân chứng đã nhắc lại vụ ám sát 56 người năm 2001, trong đó đa số các nạn nhân bị tra tấn trước khi bị giết hại bằng máy xẻ khúc. Một số vụ giết người khác do phe cánh này thực hiện được cho là nhằm trả thù cho cái chết của một người con trai của “vị gia trưởng” Ampatuan và 17 người khác trong một vụ tấn công bằng bom hôm Noel năm 2002.
Theo HRW, nhiều quan chức của tỉnh Maguindanao từng viết thư gửi bà Gloria Arroyo, khi đó đang là Tổng thống Philippines, để tố cáo những tội ác của phe cánh Ampatuan. Tuy nhiên, những cảnh báo này bị lờ đi.
Trước đó, bà Arroyo đã cho phép gia đình Ampatuan được trang bị lực lượng quân đội riêng gồm từ 2.000 đến 5.000 người, được cấp vũ khí, trong khuôn khổ một chiến dịch gây tranh cãi nhằm chống lại nhóm Hồi giáo ly khai tại khu vực này. Đổi lại, bà nhận được sự ủng hộ chính trị từ phía họ.
Sau vụ thảm sát hồi tháng 11 năm ngoái, dưới nhiều sức ép, bà cựu Tổng thống đã phải công khai rút sự ủng hộ phe cánh này. Hôm qua, phát ngôn viên của bà Arroyo, Elena Bautista, cho biết cựu Tổng thống Philippines không đưa ra bất cứ lời bình luận nào về bản báo cáo của HRW.
Phiên tòa xét xử nhiều thành viên của băng nhóm nhà Ampatuan vốn bị tình nghi là chủ mưu vụ giết hại 57 dân thường, trong đó có khoảng 30 nhà báo, đã bắt đầu khai mạc hôm 8/9.
Tuy nhiên, phiên tòa này có thể còn kéo dài lâu vì sự trì hoãn của các luật sư, các nhà quan sát cho biết. Một số nhân chứng và gia đình các nạn nhân khẳng định, họ đã được đề nghị nhận những khoản tiền lớn để đổi lấy sự im lặng.
Theo HRW, nhiều nhân chứng trong vụ này đã bị ám sát trong thời gian qua.
Phúc Lợi (Theo AFP)
