Đây là hội nghị tổng kết cấp vùng cuối cùng trước khi cả nước tiến hành tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới vào tháng 10/2019 tại Nam Định.
Vùng ĐNB và ĐBSCL là hai vùng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội với các điều kiện và lợi thế để phát triển công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp.
Hai vùng này có 1.731 xã, dân số chiếm 37,2% và tổng diện tích đất tự nhiên chiếm 19,3% toàn quốc. Đến hết tháng 7 năm 2019, cả hai vùng đã có 874/1.731 xã (50,49%) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (tương đương với tỷ lệ bình quân chung của cả nước 50,8%).
Vùng ĐNB có 311/445 xã đạt chuẩn nông thôn mới (đạt 69,89%, tăng 35,8% so với cuối năm 2015). Vùng ĐBSCL có 563/1.286 xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (đạt 43,78%, tăng 30,88% so với cuối năm 2015).
Hai vùng có 30 đơn vị cấp huyện đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (vùng ĐNB có 18 đơn vị và vùng ĐBSCL có 12 đơn vị) chiếm 33,7% của cả nước (89 đơn vị).
Trong những năm qua, các địa phương đã chú trọng đầu tư, nâng cấp hạ tầng nên phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng nông thôn có chuyển biến rõ nét, nhất là trong tổ chức sản xuất và chất lượng đời sống, sinh hoạt cho người dân.
Đến nay, gần 100% số xã vùng ĐNB có đường giao thông đến huyện, đường trục xã; 98% đường trục thôn được bê tông, nhựa hóa...; vùng ĐBSCL 97% số xã có đường đến huyện, 96,5% đường trục xã được bê tông, nhựa hóa; trên 91% số xã có đường trực thôn được rải nhựa, bê tông, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho thúc đẩy tiêu thụ nông sản, hàng hóa quy mô lớn, đồng thời góp phần thu hút các DN lớn đầu tư vào khu vực nông thôn, kể cả ở các vùng sâu, vùng xa.
Những kết quả này đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2018 vùng ĐNB khoảng 51,26 triệu đồng (tăng gấp 1,8 lần so với năm 2010), vùng ĐBSCL là khoảng 36,7 triệu đồng (tăng 2,4 lần so với năm 2010 và tăng 1,1 lần so với năm 2016), cao hơn bình quân cả nước (35,88 triệu đồng).
Trong 10 năm qua, tốc độ gia tăng thu nhập của người dân nông thôn ở cả hai vùng đều nhanh hơn so với tốc độ gia tăng thu nhập của người dân đô thị, góp phần rút ngắn khoảng cách chênh lệch thu nhập giữa nông thôn và thành thị.
Trong đó, nổi bật nhất là vùng ĐBSCL khi chênh lệch thu nhập giữa thành thị và nông thôn chỉ còn 1,41 lần, thấp hơn so với vùng ĐNB (còn 1,57 lần) và cả nước (cả nước còn 1,8 lần năm 2018, so với 2,1 lần năm 2008).
Tỷ lệ hộ nghèo của hai vùng đều thấp hơn so mới cả nước. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều khu vực nông thôn năm 2018 của vùng ĐNB dự kiến còn khoảng 0,3% (giảm 0,5% so với năm 2016), trong đó, TPHCM áp dụng chuẩn nghèo riêng của địa phương với định mức và yêu cầu cao hơn nhiều so với tiêu chí chung của cả nước. Vùng ĐBSCL còn khoảng 3,3% (giảm khoảng 3,4% so với năm 2016).
Trong giai đoạn 2010-2019, tổng nguồn vốn huy động thực hiện chương trình của hai vùng đạt 932.498 tỷ đồng, cao nhất cả nước (khoảng 40%), trong đó, ngân sách đối ứng của địa phương là 81.481 tỷ đồng; vốn huy động từ người dân và cộng đồng 79.553 tỷ đồng.
Theo Bộ NN&PTNT, Hội nghị tổng kết sẽ tập trung đề xuất định hướng và giải pháp xây dựng nông thôn mới giai đoạn sau năm 2020 trên cơ sở phát triển nông nghiệp bền vững, an toàn theo hướng sản xuất quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao hướng tới nông nghiệp hữu cơ, kết hợp phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, công nghiệp chế biến chất lượng cao; quy hoạch phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại theo hướng chủ động, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo đảm an toàn trước thiên tai; quản lý và sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lý; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao.
