Theo ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính DN, Bộ Tài chính, Hội nghị được tổ chức với mục tiêu đánh giá việc triển khai Nghị quyết 12-NQ/TW của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 5 khóa XII và Đề án "Cơ cấu lại DNNN, trọng tâm làTĐKT, TCTNN giai đoạn 2016 - 2020" theo Quyết định 707/QĐ-TTg ngày 25/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Bên cạnh việc đánh giá lại 3 năm triển khai đổi mới, cơ cấu lại DNNN của nhiệm kỳ này, hội nghị cũng tập trung bàn bạc, thảo luận về các giải pháp thúc đẩy các bộ, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt và hiệu quả việc sắp xếp, đổi mới DNNN, thực hiện tốt việc cổ phần hóa (CPH), thoái vốn nhà nước tại DN trong thời gian tới.
Theo Báo cáo của Bộ Tài chính, từ năm 2016 đến nay, về mặt thể chế, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã thực hiện đúng tinh thần của Đại hội Đảng lần thứ XII, Nghị quyết 12-NQ/TW và một số văn bản pháp quy. Chính phủ đã ban hành 13 Nghị định, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 02 Quyết định và 01 công văn chỉ đạo từ tiêu chí, danh mục phân loại DNNN, trình tự CPH, thoái vốn… Về cơ bản, cơ chế chính sách đã cơ bản hoàn thiện, đủ điều kiện cho các DN tiến hành đổi mới, sắp xếp CPH, thoái vốn.
Đánh giá về công tác CPH, thoái vốn thời gian qua, ông Đặng Quyết Tiến cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, còn tồn tại một số hạn chế. Điển hình như việc thực hiện cơ chế xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi xảy ra sai phạm cũng như việc xử lý các hành vi vi phạm về giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động đối với DNNN còn chưa đầy đủ, nghiêm túc.
Ngoài ra , theo kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại công văn 991/TTg-ĐMDN ngày 10/7/2017 thì năm 2018 phải hoàn thành CPH ít nhất 85 DN (trong đó có 21 DN thuộc danh mục năm 2017). Tuy nhiên, đến ngày 10/9/2018 mới CPH được 11 DN (trong đó chỉ có 02 DN thuộc danh sách theo công văn 991/TTg-ĐMDN). Tiến độ triển khai CPH trong 09 tháng đầu năm 2018 còn chậm, có khả năng không đạt được theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Tương tự theo Quyết định 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 thì năm 2017 có 135 DN, năm 2018 có 181 DN phải thực hiện thoái vốn, tuy nhiên lũy kế đến nay mới chỉ có 31 đơn vị thực hiện thoái vốn theo kế hoạch (năm 2017 có 13 đơn vị; 09 tháng đầu năm 2018 có 18 đơn vị). Như vậy, việc triển khai thoái vốn nhà nước còn chậm, có khả năng không đạt kế hoạch đề ra.
Để tiếp tục đẩy mạnh công tác đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN, trọng tâm là các TĐKT, TCTNN, các Bộ, ngành, địa phương, TĐKT, TCTNN cần thực hiện đồng bộ 13 nhóm giải pháp.Trong đó, giải pháp tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát, kiểm toán, không để xảy ra thất thoát vốn, tài sản nhà nước trong quá trình sắp xếp, CPH, thoái vốn và quản lý, sử dụng vốn nhà nước rất quan trọng. Bổ sung nội dung kiểm tra, thanh tra trách nhiệm người đứng đầu đơn vị trong việc chấp hành kỷ luật hành chính khi thực hiện kế hoạch CPH và thoái vốn nhà nước tại DN; trách nhiệm trong việc tổ chức, hoàn thành kế hoạch hoạt động sản xuất kinh doanh hàng năm. Bổ sung danh mục thanh tra đối với các DN chậm quyết toán tại thời điểm chuyển từ DN nhà nước sang công ty cổ phần.
Ngoài ra cần chú trọng tới hoạt động định kỳ công bố công khai thông tin về CPH, thoái vốn DNNN làm cơ sở để theo dõi, đánh giá tiến độ CPH, thoái vốn, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện –
Cục trưởng Cục Tài chính DN cũng hé lộ, tại hội nghị này, nhiều giải pháp sẽ được các nhà quản lý, chuyên gia, DN cùng bàn bạc, thảo luận. Trong đó, có các giải pháp quan trọng được đề xuất như là các DNNN thuộc diện CPH cần khẩn trương rà soát toàn bộ quỹ đất đang quản lý, sử dụng để lập phương án sử dụng đất đai theo quy định của pháp luật đất đai trình UBND các tỉnh, thành phố có ý kiến về phương án và giá đất để cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi tổ chức xác định giá trị DN CPH theo đúng quy định.
Cơ quan đại diện chủ sở hữu chỉ đạo người đại diện phần vốn nhà nước đôn đốc các DN đã CPH thực hiện nghiêm việc đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán theo quy định của pháp luật. Thực hiện quyết toán công tác cổ phần hóa và xác định số phải nộp về quỹ (nếu có) đối với các DN CPH chưa quyết toán và hoàn thành trước 31/12/2018, trường hợp không đảm bảo thời gian thì phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ giải trình rõ nguyên nhân và chịu trách nhiệm về sự chậm trễ này.
Tình hình hoạt động và hiệu quả sản xuất kinh doanh của các DNNN:
Năm 2016, theo số liệu báo cáo của 583 DN do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thì: Tổng vốn chủ sở hữu tại các DNNN là 1.398.183 tỷ đồng; Tổng tài sản là 3.053.547 tỷ đồng; Tổng doanh thu đạt 1.515.821 tỷ đồng; Lợi nhuận trước thuế đạt 139.658 tỷ đồng; Tổng số nộp ngân sách của các DN là 251.845 tỷ đồng.
Trong năm 2017, theo báo cáo của 562 DN do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thì: Tổng vốn chủ sở hữu tại các DNNN là 1.326.699 tỷ đồng; Tổng tài sản là 3.001.117 tỷ đồng; Tổng doanh thu đạt 1.598.742 tỷ đồng; Lợi nhuận trước thuế đạt 167.039 tỷ đồng; Tổng số nộp ngân sách của các DN là 219.468 tỷ đồng.
Trong 06 tháng đầu năm 2018, theo báo cáo của 47 TĐKT, TCTNN thì: Tổng doanh thu 6 tháng đầu năm: 691.508 tỷ đồng; bằng 70% so với kế hoạch năm 2018 (981.879 tỷ đồng). Lãi phát sinh trước thuế 6 tháng đầu năm: 68.668 tỷ đồng; bằng 71% so với kế hoạch năm 2018 (96.170 tỷ đồng). Thuế và các khoản phát sinh phải nộp NSNN 6 tháng đầu năm: 102.357 tỷ đồng; bằng 71% so với kế hoạch năm 2018 (144.113 tỷ đồng).