Theo TTXVN, Tuyên bố chung tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN lần thứ 10 (ADMM 10) tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hoà bình, ổn định cũng như duy trì tự do hàng hải, hàng không tại biển Đông theo các nguyên tắc đã được công nhận của luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp quốc về Luật Biển 1982.
Tuyên bố chung cũng nhấn mạnh cam kết của tất cả các bên trong việc thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), nguyên tắc 6 điểm của ASEAN trên biển Đông và Tuyên bố chung tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN – Trung Quốc lần thứ 15 nhân kỷ niệm 10 năm DOC và tái khẳng định tầm quan trọng của việc tập trung hướng tới sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC).
Tuyên bố chung ADMM 10 bày tỏ quan ngại trước tần suất, quy mô và mức độ phức tạp của các mối đe doạ phi truyền thống và tái khẳng định sự cần thiết, cam kết và trách nhiệm tập thể của ADMM trong việc đối phó với những thách thức này để thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng trong khu vực. Tuyên bố chung cũng tái khẳng định vai trò và vị trí trung tâm của ASEAN là động lực chính trong hợp tác quốc phòng và an ninh với các nước trong một cấu trúc mở, minh bạch.
Tuyên bố chung Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN lần thứ 10 cũng khẳng định việc các nước kiên trì các cam kết về mục đích và nguyên tắc của Hiến chương ASEAN nhằm phục vụ vì mục tiêu của người dân các quốc gia thành viên ASEAN và nhằm bảo đảm người dân được sống trong hòa bình theo đúng tôn chỉ của ASEAN “Một Tầm nhìn, Một Bản sắc, Một Cộng đồng Quan tâm và Chia sẻ”.
Tuyên bố cũng hoan nghênh kết quả quan trọng của Hội nghị ADMM lần thứ 10 tổ chức tại Vientine, Lào với chủ đề “Thúc đẩy hợp tác quốc phòng vì một cộng đồng ASEAN năng động” nhằm củng cố một Cộng đồng đoàn kết, bền vững và thịnh vượng; đồng thời hoan nghênh những hoạt động có ý nghĩa được tổ chức để kỷ niệm 10 năm ngày thành lập ADMM. Hội nghị hoan nghênh Philippines đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch ADMM lần thứ 11 và ADMM+ lần thứ 4 vào năm 2017.
Hãng tin Kyodonews dẫn lời Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Thái Lan Kongcheep Tantrawanich cho biết, sau Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN lần thứ 10, Bộ trưởng Quốc phòng các nước sẽ tham gia cuộc họp không chính thức với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc để thảo luận về việc xây dựng năng lực và việc phát triển các cơ chế an ninh khu vực do ASEAN đóng vai trò trung tâm.
Trong một diễn biến khác có liên quan đến biển Đông, Kyodo dẫn các nguồn tin G-7 cho biết, các nhà lãnh đạo của khối tại Hội nghị Thượng đỉnh sẽ diễn ra trong 2 ngày 26 và 27/5 sẽ bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ đối với việc xây đảo nhân tạo và quân sự hóa các tiền đồn ở biển Đông – tuyên bố được cho là nhắm vào các hành động của Bắc Kinh hòng khẳng định các yêu sách chủ quyền ở vùng biển này.
Theo các nguồn tin, các nhà lãnh đạo G-7 trong tuyên bố chung sau Hội nghị cũng sẽ bày tỏ sự phản đối đối với việc “đe dọa, cưỡng ép hay sử dụng vũ lực” để khẳng định các tuyên bố chủ quyền, kêu gọi quản lý hòa bình và giải quyết các tranh chấp hàng hải theo luật pháp quốc tế.
Ngoài ra, tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo G-7 dự kiến cũng sẽ bày tỏ quan ngại về căng thẳng ở biển Hoa Đông, nơi Nhật Bản và Trung Quốc đang có tranh chấp lãnh thổ.
