Hỏi kỹ trước khi vay tiêu dùng

Cuộc đi tìm khách hàng vay tiêu dùng từ đầu năm đến nay khá vất vả. Đến cuối tháng 9, tổng dư nợ tiêu dùng hệ thống ngân hàng cho vay đạt 151.000 tỉ đồng, chỉ tăng 19,7%.

Trong khi nhiều ngân hàng ra sức tìm khách hàng vay tiêu dùng, cải thiện sản phẩm, giảm giá lãi suất… vào thời điểm lạm phát, tiền đồng mất giá thì những sự cố như bị đòi nợ nửa đêm, bị doạ tới gặp lãnh đạo vì trễ trả nợ… làm người đi vay tiêu dùng ngày càng thận trọng khi “trao thân gửi phận” ở ngân hàng.

Bắt tay bảo hiểm, giảm lãi suất

Hương vừa mới được anh chị của mình ở nước ngoài về mua tặng một bảo hiểm nhân thọ mệnh giá 500 triệu đồng. Mới đây, Hương muốn sửa chữa nhà cửa cho dịp cuối năm, nhưng khá nhiều ngân hàng từ chối với mức lương 2,5 triệu đồng của cô. Nhưng khi tới công ty tài chính Prudential, cô được vay dù quy định thu nhập tối thiểu để vay ở Prudential là 3 triệu đồng. Bởi Prudential có chính sách nếu người vay có bảo hiểm nhân thọ của bất cứ công ty nào, thì thu nhập dưới chuẩn cũng được chấp nhận. Dù vậy, lãi suất mời vay lên đến 1,45%/tháng, tương đương 17,4%/năm ở công ty tài chính này đã làm cô chùn bước.

Giảm lãi suất cho từng nhóm khách hàng là cách khuyến mãi được nhiều ngân hàng chuộng nhất. Việt Á bank cho vay 50 triệu đồng sửa chữa nhà dành cho giáo viên, đối tượng – vốn ít khi được ngân hàng “để mắt” tới; VietBank cam kết cho bác sĩ vay với lãi suất thấp hơn 2 – 5% so với thị trường, với thời hạn tới 20 năm, tỷ lệ cho vay đến 100% giá trị đảm bảo; vay tiêu dùng có thế chấp đến 6 tỉ đồng. VIB thì giảm lãi suất 2,5% trong 12 tháng đầu tiên khi vay mua ôtô.

Vay tín chấp thì lãi suất hiện nay quanh mức 16 – 17,5%/năm, vay thế chấp tài sản đảm bảo lãi suất thấp hơn 1 – 2%; tuỳ vào sự mặc cả với nhân viên tín dụng mà có được mức lãi thấp hơn.

Để sản phẩm tín dụng hấp dẫn hơn, hiện một số ngân hàng đã kết hợp với công ty bảo hiểm để tặng bảo hiểm cho người vay. Nghĩa là trong quá trình vay, nếu khách hàng gặp sự cố không thể tiếp tục trả nợ, công ty bảo hiểm sẽ thay mặt trả số dư còn lại cho khách hàng. Ở ngân hàng ACB, khi rút tiền từ bất kỳ máy ATM trên toàn cầu bằng thẻ ACB và nếu bị cướp giật xảy ra trong vòng 15 phút kể từ thời điểm rút tiền, chủ thẻ sẽ được bồi thường số tiền rút tại máy ATM, được bồi thường các chi phí cấp cứu nếu có tấn công tại máy ATM. Vay ở ngân hàng Standard Chartered thì được tặng bảo hiểm an nghiệp bảo tín, đi vay mua nhà ở ngân hàng Habubank được tặng bảo hiểm trị giá tới 4,8 tỉ đồng…

Nỗi lo nửa đêm bị đòi n

Cuộc đi tìm khách hàng vay tiêu dùng từ đầu năm đến nay khá vất vả. Đến cuối tháng 9, tổng dư nợ tiêu dùng hệ thống ngân hàng cho vay đạt 151.000 tỉ đồng, chỉ tăng 19,7%.

Đi vay bây giờ, nhiều người không chỉ chú ý đến lãi suất mà còn để ý coi ngân hàng nắm đằng chuôi chặt tới mức nào. Trong khi thói quen lương bổng của đa số công nhân viên ở Việt Nam thường có các khoản thưởng hoặc khoản tiền người thân tặng vào cuối năm nên muốn trả dứt nợ, thì nhiều ngân hàng không cho trả nợ trước hạn và phạt phí 3 – 5% trên số dư còn lại; thời gian điều chỉnh lãi suất vay theo biến động thị trường ngắn (1 – 2 – 3 tháng trong khi thông thường là 6 – 12 tháng)… Vì vậy, anh Phước, một người đi vay mua nhà, sau khi chạy hỏi nhiều ngân hàng, đã dừng chân ở Eximbank, bởi nhân viên tín dụng chịu bớt cho anh 0,5% lãi suất và Eximbank cho trả nợ trước hạn.

Có người vay mua nhà đảo qua các ngân hàng nước ngoài nhưng ít khi đáp ứng được chuẩn. Quy định ở HSBC thu nhập vay mua nhà tối thiểu 10 triệu đồng, giá trị căn nhà mua tối thiểu 800 triệu đồng, và chỉ được vay 60% giá trị căn nhà trong 15 năm. Ở ANZ chỉ vay được 50% giá trị căn nhà, ngoài ra còn phải chịu phí định giá bất động sản 100 USD, trong khi phí này ở ngân hàng trong nước khoảng 1 – 1,5 triệu đồng. Còn thời hạn vay ở ngân hàng trong nước có nơi lên 25 năm, cho vay 90% giá trị căn nhà, và thu nhập tối thiểu 5 – 7 triệu đồng là có thể được giải ngân.

Dịch vụ ngân hàng của trong và ngoài nước cũng có nét khác nhau. Bà bầu tám tháng Thanh Thuỷ, trong lần đi trả nợ ngân hàng nước ngoài, thông thường khoảng 30 phút mới tới lượt giao dịch, nhưng hôm đó chị được ưu tiên, sau hai phút là hoàn tất. Trong khi đó, ông Phụng vay mua ôtô ở một ngân hàng trong nước kể, có lần do đi công tác xa nên chậm trả nợ. Cuối tuần, 12 giờ khuya ông Phụng đi nhậu về thấy hai nhân viên ngân hàng đứng chờ sẵn đòi nợ với lời lẽ khó nghe.

Nợ tiêu dùng là chuyện bình thường. Song thời buổi lạm phát, lãi suất cứ muốn ngấp nghé tăng… thì việc “chọn mặt gửi thân” vào ngân hàng nào để được phục vụ tốt nhất, tránh những rắc rối là điều cần đắn đo.

Theo Hồng Sương