Hội họa chữa lành tâm hồn

M.Anh bên tác phẩm do chính tay cô vẽ. (Ảnh: NVCC)
M.Anh bên tác phẩm do chính tay cô vẽ. (Ảnh: NVCC)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Vẻ đẹp của nghệ thuật nói chung và hội họa nói riêng không chỉ là thứ để chiêm nghiệm, thưởng thức, trong nhiều trường hợp chúng còn giúp chúng ta bù đắp những khiếm khuyết trong tâm hồn. Dù là người thưởng thức hay người cầm cọ, từng đường nét của hội họa như là chất xúc tác để chữa lành những thương tổn.

Lớp học vẽ tranh chữa lành

S.Hà (24 tuổi, Hà Nội) - một cô gái với vẻ ngoài cá tính và có phần ngông cuồng luôn khoác lên mình những bộ đồ đen bằng da, mái tóc được nhuộm màu đỏ rực cùng với rất nhiều hình xăm trên cơ thể. Ít ai nghĩ được với vẻ ngoài mạnh mẽ đó cô lại là một người yêu tranh và đam mê vẽ tranh. Dù là một người không có chiếc hoa tay nào, cũng không phải một người có năng khiếu về nghệ thuật nhưng Hà vẫn yêu tranh và vẽ tranh theo cách của riêng mình. Cô còn dành riêng một phòng tranh trong căn nhà nhỏ của mình và đặt tên là “nơi trú ẩn chữa lành tâm hồn”.

“Trước đây, bạn bè xung quanh thường nhận xét tôi là một người có cá tính mạnh mẽ ở cả vẻ bề ngoài lẫn tâm hồn, bản thân tôi cũng nhận thấy điều đó ở mình. Nhưng vào hai năm trước, cuộc sống có biến cố và tôi trở nên chán nản với mọi thứ. Khi đó tôi chỉ còn vẻ bề ngoài mạnh mẽ, còn tâm hồn rất yếu đuối. Trong khoảng thời gian tuyệt vọng tôi vô tình được tiếp xúc với hội họa qua một vài buổi workshop vẽ tranh thư giãn. Đây giống như một bước ngoặt cho tâm hồn, hội họa dần trở thành thứ tôi theo đuổi và tiếp thêm năng lượng. Giờ đây tôi vẫn mang vẻ ngoài và tâm hồn mạnh mẽ nhưng sự mạnh mẽ trong tâm hồn không còn gai góc mà trở nên mềm mại hơn nhờ những đường nét trong hội họa”, S.Hà chia sẻ.

Một năm trở lại đây, những lớp vẽ tranh, những buổi workshop được tổ chức định kỳ vào các ngày cuối tuần xuất hiện ngày càng nhiều tại Hà Nội và TP HCM. Nơi đây tập trung rất đông học viên đến tham gia lớp với mong muốn tự tay vẽ nên bức tranh của mình. Các buổi học vẽ tranh là sự kiện nghệ thuật dành cho mọi lứa tuổi, mọi đối tượng, từ chuyên đến không chuyên. Đây cũng là không gian cho người tham gia đến trải nghiệm, giao lưu, thư giãn và lấy cảm hứng từ hoạt động sáng tạo. Chỉ với thời gian từ 2 - 3 tiếng, người tham gia dù đã biết hay không biết vẽ đều có thể vẽ được bức tranh hoàn chỉnh.

Trị liệu nghệ thuật (Art Therapy) là một hình thức trị liệu tâm lý sử dụng tiến trình sáng tạo trong một không gian chữa lành an toàn để cải thiện và gia tăng sức khỏe tâm lý cho thân chủ. Có thể hiểu nôm na trị liệu nghệ thuật là trị liệu tâm lý kết hợp với sáng tạo nghệ thuật.

Có nhiều hình thức nghệ thuật được sử dụng trong liệu pháp này, tuy nhiên cách hiểu phổ biến nhất với cụm từ “nghệ thuật” ở đây là nghệ thuật thị giác. Nghệ thuật thị giác sử dụng trong trị liệu nghệ thuật bao gồm nhưng không giới hạn trong các hình thức vẽ tranh với than, chì, màu nước, sáp màu, cắt dán hình ảnh, vẽ kể chuyện, nặn đất sét, sáng tạo với vải, len, lắp ghép và sắp xếp các sản phẩm 3D, sử dụng các vật liệu và dụng cụ tái chế để sáng tạo.

Tham gia lớp vẽ tranh được hơn 2 tháng với tần suất 1 tuần/lần, M.Anh (30 tuổi, TP HCM) cảm thấy rất yêu thích bộ môn này. Trước đây dù chưa từng được tiếp xúc với hội họa nhưng chỉ sau vài buổi hướng dẫn, cô đã vẽ được những bức tranh đẹp để dành tặng cho bạn bè. M.Anh bày tỏ: “Thời gian vẽ tranh, tiếp xúc với các sắc màu, thả hồn theo âm nhạc và chậm rãi kiên nhẫn tạo nên những đường nét của bức tranh giúp tâm hồn của mình được chữa lành sau những bộn bề và mình cũng hiểu thêm về giá trị cuộc sống. Không có bức tranh nào là một màu, màu hồng cũng có nhiều gam sáng tối đậm nhạt và cuộc sống của chúng ta cũng vậy, cũng như những bức tranh do chính chúng ta tạo nên càng nhiều màu sắc, càng nhiều trải nghiệm để rồi ta chọn ra những giá trị đắt giá giữ lại, còn những điều không đáng nên buông tay”.

Dù đây là hoạt động trải nghiệm vô cùng mới lạ nhưng lại thu hút được rất nhiều bạn trẻ tham gia. Nhiều người cả đời chưa từng cầm cọ hay không nghĩ đến việc vẽ một bức tranh giờ đây đã có thể tự mình hoàn thiện một bức tranh. Bên cạnh đó, người tham gia còn được truyền cảm hứng về hội họa, đứng trước một tác phẩm, mỗi người có những góc nhìn, suy nghĩ, cảm nhận khác nhau, do đó dù có cùng một mẫu vẽ những bức tranh của mỗi người vẫn mang nét riêng biệt, không ai giống ai.

Trị liệu từ hội họa

Tại Việt Nam, sức khỏe tinh thần ngày càng được chú trọng trong việc chăm sóc sức khỏe toàn diện cho con người. Nhất là khi con người đang phải chịu áp lực rất lớn từ vấn đề môi trường, thảm họa thiên tai, nghèo đói, dịch bệnh, stress, phân biệt đối xử,… Sự bùng nổ và phát triển mạnh mẽ của công nghệ đã đẩy nhanh tiết tấu cuộc sống, con người ngày càng bị cuốn theo vòng xoáy công việc, tiền bạc, danh vọng mà quên đi mất chính bản thân mình.

Triển lãm “Immersion”. (Ảnh: artlive.vn)

Triển lãm “Immersion”. (Ảnh: artlive.vn)

Theo thống kê của Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, tại Việt Nam, hiện có khoảng 30% dân số có rối loạn tâm thần. Ảnh hưởng từ những mặt tiêu cực của xã hội hiện đại, áp lực của công việc gây nên tình trạng cô lập xã hội, buồn phiền, lo âu và có thể dẫn đến trầm cảm, rối loạn cảm xúc và những vấn đề khác. Vì thế, con người tìm đến những cách khác nhau để giải toả, xoa dịu những khó khăn về tâm lý và cân bằng lại cuộc sống.

Vào tháng 3/2023, Giáo hội Phật giáo Việt Nam và UNESCO đã phối hợp thực hiện triển lãm “Nghệ thuật Sen Việt 2023: Vẻ đẹp thuần khiết” với mong muốn chia sẻ, lan tỏa sự thuần khiết của hoa Sen, đồng thời chữa lành tâm hồn và lan toả thông điệp hoà bình. Đến với triển lãm, người xem được lắng nghe chính nội tâm của mình, hiểu về trái tim mình với pháp thoại của Thiền sư Minh Niệm về phương pháp thực tập đạo Phật giúp chữa lành, kiến tạo hạnh phúc, bình an trong cuộc sống, thực hành an trú trong chính niệm - bây giờ và ở đây.

Hội họa là một trong những số đó, nếu trước đây nhiều người cho rằng hội họa chỉ dành cho giới họa sĩ được đào tạo bài bản, thì nay nhiều người lại tìm đến hội họa để thêm sắc màu cho cuộc sống. Các chuyên gia chỉ ra rằng cũng như nhiều loại hình nghệ thuật, hội họa có vai trò quan trọng với tâm lý của con người, làm lây lan cảm xúc, giúp trút xả tinh thần, thôi thúc con người hành động, hỗ trợ, thúc đẩy sự hình thành và xuất hiện hành vi sáng tạo. Hội họa không chỉ tác động tới người lớn mà tới cả trẻ em, thậm chí được đưa vào cả các bệnh viện như một liệu trình vực dậy tinh thần.

Tại Bệnh viện Nhi đồng thành phố, một trong những liệu pháp đã được triển khai mạnh mẽ nhằm can thiệp, trị liệu tâm lý cho trẻ và gia đình chính là trị liệu nghệ thuật. Liệu pháp nghệ thuật là một trường phái trị liệu trong trị liệu tâm lý đã được áp dụng rộng rãi trên thế giới. Thông qua các sản phẩm trung gian như tranh vẽ, bệnh nhân có thể dễ dàng tiếp cận và kiểm soát những ký ức bị thương tổn đã trải qua và làm việc với sự tự tin của bản thân. Đặc biệt, đối tượng bệnh nhi với đặc thù một số trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh về ngôn ngữ, thì thông qua trị liệu nghệ thuật trẻ có cơ hội diễn tả các suy nghĩ, cảm xúc một cách thoải mái và an toàn.

Ngoài ra, liệu pháp nghệ thuật như tranh vẽ được xem như phương tiện phi ngôn ngữ để truyền đạt cảm xúc, hành vi và suy nghĩ. Từ cơ sở lý luận đó, đơn vị tâm lý của Bệnh viện Nhi đồng thành phố đã áp dụng trị liệu nghệ thuật trong thực hành tâm lý lâm sàng cho đối tượng bệnh nhi và thân nhân. Thông qua các công cụ trung gian như giấy vẽ, màu sắc… tạo không gian để người tham gia có cơ hội thể hiện nội tâm, giải tỏa cảm xúc. Nhờ đó, tâm lý gia cũng có thể tác động trị liệu cho bệnh nhân của mình một cách an toàn và tích cực.

Hiện nay, giới nghệ thuật cũng đang được chứng kiến sự xuất hiện của các buổi triển lãm với dấu ấn nghệ thuật chữa lành vết thương. Những không gian chữa lành tâm hồn thông qua những bức vẽ, bức tranh giữa nhịp sống vội vã đang dần trở nên quen thuộc. Trong đó có thể kể đến triển lãm “Immersion” - dự án cộng đồng được tổ chức tổ chức với mục đích phi lợi nhuận, với mong muốn được đồng hành, cùng sánh bước với giới trẻ trong hành trình nâng tầm sự hiểu biết về những vấn đề liên quan đến sức khỏe tinh thần. Các tác phẩm tại “Immersion” hướng mọi người đến một lối sống ung dung, thư thả, tự do, tự tại, nhận thức rõ ràng về bản thân sau khi phải đối mặt với quá nhiều áp lực.

Tin cùng chuyên mục

Ảnh minh họa

Tĩnh lặng trước những lời không hay: Nghệ thuật sống giữa đời xô bồ

(PLVN) - Trong cuộc sống, không ít lần chúng ta phải đối mặt với những lời không hay, những nhận xét tiêu cực hoặc thậm chí những lời đồn đoán ác ý từ người khác. Những lúc như vậy, phản ứng đầu tiên thường là muốn lên tiếng bảo vệ bản thân, muốn hơn thua, muốn chứng minh mình đúng. Nhưng có lẽ cách hay nhất chính là im lặng.

Đọc thêm

Giới trẻ và hành trình tới thế giới tinh thần lành mạnh

Nhiều bạn trẻ đang trên hành trình xây đắp những giá trị sống tốt lành cho mình và cộng đồng.
(PLVN) - Nếu xây dựng được đời sống tinh thần lành mạnh, một tâm hồn phong phú, người trẻ có thể dễ dàng chống lại những cám dỗ của lối sống nhanh, sống gấp, sống buông thả hiện nay, bảo vệ được chính mình trong một xã hội mà giá trị vật chất đang lên ngôi...

Mở cửa sổ tâm hồn, nhìn ra thế giới rộng lớn

Ảnh minh họa: Internet
(PLVN) - Trong cuộc sống, sẽ có những lúc chúng ta cảm thấy bế tắc, tâm trạng trở nên tồi tệ, như thể tất cả mọi thứ đang chống lại mình. Nhưng thay vì chìm đắm trong suy nghĩ tiêu cực rằng bạn chẳng có gì trong tay, hãy thử hỏi bản thân: “Mình đang có gì?” Chắc chắn, bạn sẽ nhận ra rằng mình vẫn còn rất nhiều thứ để trân trọng: sức khỏe, gia đình, những người bạn tốt, hoặc chỉ đơn giản là cơ hội để bắt đầu lại từ đầu.

Gặp nhau là duyên, xin hãy trân quý

Ảnh minh họa: Internet
(PLVN) - Cuộc đời giống như một hành trình dài với vô vàn ngã rẽ. Trên hành trình đó, chúng ta sẽ gặp biết bao người. Có những cuộc gặp gỡ chỉ thoáng qua, nhưng cũng có những mối nhân duyên đi cùng ta một đoạn đường dài. Mỗi người xuất hiện trong cuộc đời ta đều mang theo một ý nghĩa nhất định, dù ngắn hay dài, dù vui hay buồn.

Giao lưu văn hoá Phật giáo Việt Nam - Nhật Bản tại chùa Tam Chúc

Giao lưu văn hoá Phật giáo Việt Nam - Nhật Bản tại chùa Tam Chúc
(PLVN) -  Ngày 27/11, tại Khu Du lịch Tam Chúc (thị trấn Ba sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam), chùa Tam Chúc tổ chức khai mạc Lễ hội giao lưu Văn hóa Phật giáo Việt Nam – Nhật Bản. Đây là lần đầu tiên chùa Tam Chúc kết hợp với Hội Phật tử Việt Nam tại Nhật Bản thỉnh 12 vị chư tăng Nhật Bản sang Việt Nam đồng tổ chức Phật sự này.

Sống tốt để hoa nở trong tim

Sống tốt để hoa nở trong tim
(PLVN) - Trong cuộc sống, ai cũng có lúc chán nản, buồn bã hay cô đơn. Những cảm xúc tiêu cực này là một phần không thể tránh khỏi. Nhưng điều quan trọng là chúng ta phản ứng thế nào với những khoảnh khắc ấy.

“Con đường chuyển hóa” - Tu hành là trở về với chính mình

“Con đường chuyển hóa” - Tu hành là trở về với chính mình
(PLVN) - Nếu “Chia sẻ từ trái tim” như một tấm bản đồ giúp ta hiểu được những điều căn bản của đạo Phật, thì “Con đường chuyển hóa” lại giống như một phương tiện giúp mọi người chuyển hóa nỗi khổ niềm đau, đi đến mục đích cuối cùng là tự do và giải thoát.

Ly nước và nỗi buồn

Ly nước và nỗi buồn
(PLVN) - Nỗi buồn trong cuộc sống cũng giống như ly nước. Khi mới chạm đến, chúng ta có thể cảm thấy nó chỉ là một chút vướng bận. Nhưng nếu cứ giữ mãi trong lòng, không buông bỏ, nỗi buồn ấy sẽ ngày càng đè nặng, khiến tâm hồn bạn mệt mỏi, đau đớn hơn.

Đối diện với phiền não

Đối diện với phiền não
(PLVN) - Trong cuộc sống, không ai tránh được những phiền não. Chúng đến từ công việc, gia đình, bạn bè, hay thậm chí là những chuyện rất nhỏ nhặt. Tuy nhiên, điều quan trọng không phải là làm thế nào để tránh phiền não, mà là cách chúng ta đối diện và xử lý chúng.

'Cùng chung tay cùng thay đổi - Gắn kết yêu thương'

'Cùng chung tay cùng thay đổi - Gắn kết yêu thương'
(PLVN) - Đây là khẩu hiệu được hô vang tại diễn đàn “Phụ nữ và nam giới cùng chia sẻ” nhằm thể hiện sự đoàn kết, chung tay cùng thay đổi thúc đẩy bình đẳng giới vì một xã hội bình đẳng, văn minh, hạnh phúc.

51 tác phẩm độc đáo tại triển lãm 'Sáng đạo trong đời'

Triển lãm "Sáng đạo trong đời" diễn ra từ ngày 21-28/11/2024 tại Trung tâm triển lãm Tràng Tiền (Hà Nội). (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Bằng những nét vẽ và cách thể hiện tinh tế trên các chất liệu hội họa, 12 hoạ sỹ tham gia triển lãm “Sáng đạo trong đời” đã tái hiện lại những hình ảnh, biểu tượng quen thuộc của Phật giáo theo cách riêng, đưa người xem vào một hành trình tâm linh độc đáo và cảm xúc.

Tha thứ - Liều thuốc chữa lành tâm hồn

Tha thứ - Liều thuốc chữa lành tâm hồn
(PLVN) - Trong cuộc sống, tha thứ không chỉ là cách giúp người khác có cơ hội sửa sai, mà còn là liều thuốc giúp chính chúng ta nhẹ nhõm hơn, bớt đi những gánh nặng tâm hồn.

Đạo làm người – con đường khó nhất

Đạo làm người – con đường khó nhất
(PLVN) - Mỗi tôn giáo, mỗi đạo lý đều dạy chúng ta cách sống hiền lành, tử tế, biết yêu thương và đối xử tốt với nhau. Nhưng trong tất cả các đạo, có lẽ đạo làm người là con đường khó nhất để thực hành.

Lặng lẽ với chính mình

Ảnh minh họa
(PLVN) - Sau những đêm trắng sẽ luôn là ánh bình minh. Và đôi khi, chỉ cần một tia sáng nhỏ bé cũng đủ để soi rọi cả một đêm dài.

Biết từ bỏ là khi tìm thấy sự bình an

Biết từ bỏ là khi tìm thấy sự bình an
(PLVN) - Thay vì mãi chạy theo những điều xa vời, chúng ta nên học cách hài lòng với những gì mình đang có. Biết từ bỏ là khi chúng ta thật sự tìm thấy sự tự do, sự bình an...

Đừng chờ đến ngày mai để nói lời yêu thương

Đừng chờ đến ngày mai để nói lời yêu thương
(PLVN) -  Đừng chờ đến ngày mai để nói lời yêu thương, bởi đôi khi, một phút ngập ngừng cũng có thể là một cơ hội đã vụt mất. Hãy sống như hôm nay là ngày cuối cùng, trân trọng từng khoảnh khắc...