Hơn 700 triệu tấn hàng thông qua cảng biển
Ông Nguyễn Đình Việt - Phó Cục trưởng Cục HHVN cho biết, năm 2021 mặc dù hoạt động hàng hải chịu tác động lớn từ dịch COVID-19, song tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam vẫn ước đạt hơn 703 triệu tấn, tăng 2% so với năm 2020.
Trong đó, hàng xuất khẩu đạt hơn 184 triệu tấn, tăng 4%; hàng nội địa đạt gần 303 triệu tấn, tăng 5%. Riêng hàng container ước đạt gần 24 triệu TEUs, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước. Tổng sản lượng vận tải do đội tàu biển Việt Nam vận chuyển cũng có sự khởi sắc trong đại dịch, ước đạt 156,5 triệu tấn. Trong đó, sản lượng hàng container của đội tàu biển Việt Nam ước đạt hơn 3 triệu Teus, tăng hơn chục % so với năm trước.
Đội tàu mang cờ quốc tịch Việt Nam hiện vẫn đảm nhận được gần 100% lượng hàng vận tải nội địa bằng đường biển, trừ một số tàu chuyên dụng như LPG, xi măng rời. Khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu vận tải quốc tế của đội tàu biển Việt Nam vận tải cũng có nhịp tăng trưởng hiếm có, tăng tới 54% (đạt gần 5 triệu tấn) so với năm 2020. Các mặt hàng chủ yếu vận tải trên các tuyến đi Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, khu vực Đông Nam Á và một số tuyến châu Âu.
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Xuân Sang đánh giá, những kết quả trên của ngành Hàng hải trong năm qua có được là một nỗ lực lớn trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp suốt hai năm qua.
Ông Sang đặc biệt nhấn mạnh, trong 20 năm qua, việc xây dựng và tổ chức triển khai quy hoạch cảng biển là một "nét son" trong công tác quản lý về hàng hải. Nhờ có được quy hoạch toàn diện và linh hoạt trong thực hiện quy hoạch, Việt Nam đã có hệ thống cảng biển đồng bộ trải dài cả nước.
“Trước đây nhiều ý kiến cho rằng chúng ta mắc phải “hội chứng cảng biển”, địa phương nào cũng muốn có cảng biển nên đã tạo ra sự manh mún. Thế nhưng hiện nay, nhờ hệ thống cảng rộng khắp, đồng bộ mà nước ta hình thành được mạng lưới vận tải ven biển nội địa, góp phần kéo giảm số lượng hàng hóa bằng đường bộ, giảm áp lực cho đường bộ, phát huy lợi thế phương thức vận tải khối lượng lớn, giá thành rẻ, thân thiện môi trường.
Cũng nhờ hệ thống cảng biển phát triển, từ Việt Nam, hàng hóa đã có thể xuất khẩu trực tiếp trên các tuyến vận tải biển đi các nước nội Á. Nhờ có sự đột phá về cảng biển, nước ta đã có được tuyến vận tải biển xa từ cảng cửa ngõ như Lạch Huyện, Cái Mép - Thị Vải đi bờ Tây, bờ Đông nước Mỹ, châu Âu...”, Thứ trưởng Sang nhấn mạnh.
 |
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Xuân Sang phát biểu tại hội nghị tổng kết Cục Hàng hải Việt Nam năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022 |
Thu hút được nguồn vốn xã hội hóa lớn
Cũng theo lãnh đạo Bộ GTVT, sự hiệu quả trong khai thác cảng biển đã giúp Việt Nam thu hút được khoản tiền đầu tư rất lớn từ nguồn xã hội hóa. Trong tổng số 250.000 tỷ đồng đầu tư vào kết cấu hạ tầng hàng hải trong 10 năm qua, nguồn vốn xã hội hóa huy động được chiếm tới 84%, một kết quả đáng mừng trong điều kiện ngân sách còn eo hẹp.
Trong giai đoạn tới đây, ngân sách nhà nước tiếp tục được xác định sử dụng đảm bảo một phần đầu tư kết cấu hạ tầng hàng hải công cộng, tập trung vào khu vực Cái Mép - Thị Vải, trọng tâm là Cái Mép Hạ; khu vực Lạch Huyện, Nam Đồ Sơn và cảng Trần Đề.
Hạ tầng bến cảng sẽ tiếp tục thu hút vốn ngoài ngân sách và nhiệm vụ của cơ quan quản lý là phải lựa chọn được nhà đầu tư tốt nhất.
Nhấn mạnh một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2022, Thứ trưởng Bộ GTVT yêu cầu Cục HHVN phải rà soát Bộ luật HHVN để có thể sửa đổi, phù hợp với tình hình thực tiễn, xu hướng phát triển của ngành Hàng hải, đáp ứng yêu cầu đặc biệt của chiến lược phát triển kinh tế biển.
Bộ luật phải được nghiên cứu, rà soát đề xuất sửa đổi một cách toàn diện vào năm 2024 để có cơ sở đề xuất sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật vào năm 2025, tiến tới năm 2026 sẽ có Bộ luật HHVN mới có thể tạo bước ngoặt trong công tác quản lý.
Theo ông Sang, trong 3 chân kiềng chính: đầu tư xây dựng, khai thác cảng biển - vận tải biển - dịch vụ hàng hải, cảng biển được xác định là một mũi quan trọng đóng vai trò dẫn dắt, lan tỏa đến hai chân kiềng còn lại.
Do vậy, quá trình rà soát, cơ quan quản lý có thể nghiên cứu, đề xuất xây dựng riêng Luật Cảng biển để lĩnh vực mũi nhọn được phát huy, tạo động lực cho kinh tế hàng hải phát triển.
