Học Bác một đời, học Bác mãi mãi

Sự nhất quán trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là chủ nghĩa nhân văn, lấy con người làm trung tâm, quan tâm chăm lo cho con người, giải phóng con người, hướng tới sự tiến bộ của con người. Trở thành người tốt là khát khao của nhân loại. Nhiều người đương tìm kiếm con đường để trở thành người tốt. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là con đường để trở thành người tốt, một khi nó trở thành nhu cầu tự nhiên, tự thân của mỗi người.

Ban Tuyên giáo Thành ủy Đà Nẵng tổ chức Hội thi kể chuyện “Hồ Chí Minh - Đẹp nhất tên Người” trong Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

Thật ra, không phải đến khi phát động Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” thì Đảng ta mới có chủ trương học tập tấm gương đạo đức Bác Hồ. Trước đó, từ rất lâu đã có khẩu hiệu “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại!”. Nhờ học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh mà cách mạng nước ta giành được những thắng lợi mang tầm thời đại. Nhưng điều đó không mặc nhiên bảo đảm cho những thắng lợi tiếp theo.

Sự hình thành và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã và đang tác động sâu sắc, toàn diện và phức tạp đến toàn bộ đời sống xã hội, cả mặt tích cực và mặt tiêu cực. Quá trình hội nhập, giao lưu quốc tế, bên cạnh việc tiếp thu những sản phẩm văn hóa có giá trị của thế giới, nhiều sản phẩm độc hại từ bên ngoài đã xâm nhập vào nước ta bằng nhiều con đường, tác động rất xấu đến tư tưởng, đạo đức, lối sống, tâm lý, hành vi của một bộ phận nhân dân; làm hủy hoại, xói mòn nền tảng và những giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc.

Môi trường đạo đức và văn hóa lành mạnh bị đe dọa nghiêm trọng. Tình hình đó sẽ trở nên tồi tệ hơn nếu không có chủ trương và những giải pháp kịp thời. Việc giáo dục đạo đức, xây dựng lối sống lành mạnh trong cán bộ, đảng viên, nhân dân vốn là yêu cầu, nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên của sự nghiệp cách mạng, nay đã trở thành yêu cầu, nhiệm vụ cấp bách trong bối cảnh tình hình mới của đất nước.

Cuộc vận động lần này đặt trọng tâm vào việc “học tập” và “làm theo” tấm gương đạo đức của Bác. Hiển nhiên, đây là sự tiếp nối các cuộc vận động trước, nhưng theo một chủ đề cụ thể hơn. Có thể coi đây là một cuộc vận động lớn về đạo đức, một lĩnh vực có nhiều thách thức đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng và cũng thách thức cả vai trò cầm quyền của Đảng hiện nay. Bởi vì, xét cho cùng, đạo đức là cái quý nhất, là linh hồn của một con người, một xã hội, một nền văn minh. Đạo đức cách mạng là tiền đề tiên quyết, là giá trị thuộc về nhân cách mỗi con người, là sức mạnh để người cách mạng thực hiện lý tưởng, mục tiêu của mình. Chẳng phải Bác đã từng nói “Đảng ta là đạo đức, là văn minh” đó sao.

Sinh thời, Bác đặc biệt quan tâm đến đạo đức. Trong sách Đường kách mệnh - tài liệu đào tạo lớp cán bộ đầu tiên của cách mạng Việt Nam, Bác đưa tư cách người cách mệnh lên hàng đầu. Trong kháng chiến, khi xem xét phong tặng danh hiệu anh hùng quân đội, Bác cũng coi đạo đức, nhân cách là tiêu chuẩn hàng đầu, trước cả những thành tích về quân sự. Đây là nét đặc sắc, nổi bật nhất, làm cho Bác khác với hầu hết những nhà lãnh đạo cách mạng khác.

Trong những chuẩn mực đạo đức của người cách mạng, Bác lại đặc biệt coi trọng việc nêu gương. Người từng nói: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”, “muốn người ta theo, mình phải làm gương trước đã”. Cả cuộc đời Bác là một tấm gương – một tấm gương ngời ngời về đạo đức cách mạng. Hồ Chí Minh là một trong số rất ít những người của các thời đại đã trở thành huyền thoại ngay từ khi còn sống. Và ngay cả khi đã trở thành huyền thoại, Người vẫn là Hồ Chí Minh - một người bình dị, chân thành, gần gũi với nhân dân, không tự cho phép mình đứng trên nhân dân.

Hội nghị biểu dương điển hình tiêu biểu Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

Sức cảm hóa giáo dục của Bác chính là ở chỗ đó. Bởi vậy, học tập và làm theo Bác là yêu cầu rất cao đối với mỗi người. Đương nhiên, không phải học Bác để trở thành Hồ Chí Minh. Học Bác là để mỗi người, mỗi nhà trở nên tốt hơn, quan hệ xã hội trở nên lành mạnh hơn. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là học tập và làm theo tấm gương của một vĩ nhân, một lãnh tụ cách mạng vĩ đại, đồng thời cũng là tấm gương đạo đức của một người bình dị, gần gũi, ai cũng có thể noi theo, để trở thành một người cách mạng chân chính, người công dân tốt trong xã hội. Ai cũng có thể học được, làm được, chứ không phải chỉ có học mà không noi theo được.

Cuộc vận động, ngay từ đầu đã được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân hưởng ứng, tham gia (dường như trước đó đã có tâm lý chờ đợi việc phát động Cuộc vận động này) và đã có tác động mạnh mẽ, tích cực đến đời sống văn hóa, tinh thần của xã hội. Nhiều người có cái nhìn mới về Cuộc vận động; không còn nghĩ đây đơn thuần chỉ là Cuộc vận động về xây dựng Đảng, thậm chí không chỉ là Cuộc vận động về đạo đức. Kết quả thực hiện Cuộc vận động đã góp phần tích cực vào việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị.

Qua thực tiễn, đã xuất hiện ngày càng nhiều những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, cả trong việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống cá nhân và trong việc xây dựng cơ quan, đơn vị, trong thực hiện nhiệm vụ được giao... Cuộc vận động đã thành động lực chính trị quan trọng góp phần tăng sức mạnh của Đảng, của dân tộc trước cục diện phát triển mới của đất nước.

Tuy nhiên, nhiều yêu cầu của Cuộc vận động vẫn còn ở phía trước. Nhận thức chung về Cuộc vận động trong Ðảng và trong xã hội vẫn còn chưa thật đầy đủ, sâu sắc; một số nơi có biểu hiện đơn giản, chủ quan, nóng vội, hoặc xao nhãng, xem nhẹ, coi thường việc thực hiện Cuộc vận động, làm được đến đâu thì làm. Sự phối hợp trong triển khai thực hiện giữa các cơ quan, đơn vị, tổ chức chưa chặt chẽ. Các hoạt động gắn kết, lồng ghép nội dung Cuộc vận động với thực hiện nhiệm vụ chính trị và các phong trào thi đua, các cuộc vận động khác còn lúng túng, thiếu thống nhất, thực hiện chưa tốt. Công tác tuyên truyền chưa thật mạnh mẽ, thường xuyên, liên tục, nội dung còn đơn điệu, thiếu hấp dẫn. Kết quả triển khai Cuộc vận động, do vậy chưa đồng đều, chưa vững chắc. Cái khó của Cuộc vận động vẫn là ở sự nêu gương, nói phải đi đôi với làm, nói ít làm nhiều. Hồ Chí Minh là một nhà đạo đức học lớn, nhưng sức chói sáng của Người lại ở chỗ Người đã gương mẫu thực hiện chính những điều Người đã nói, đã viết về đạo đức.

Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một quá trình đồng thời diễn ra chứ không phải là hai giai đoạn nối tiếp nhau. Học tập là để hiểu thật rõ, thật đúng những gì Bác đã nói, đã làm về đạo đức, cũng là để noi gương Bác mà thực hành trong cuộc sống. Làm theo là noi gương Bác nhưng phải nắm vững những lời Bác dạy để vận dụng trong hoàn cảnh cụ thể, không phải làm y như những gì Bác đã làm.

Sự nhất quán trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là chủ nghĩa nhân văn, lấy con người làm trung tâm, quan tâm chăm lo cho con người, giải phóng con người, hướng tới sự tiến bộ của con người. Trở thành người tốt là khát khao của nhân loại. Nhiều người đang tìm kiếm con đường để trở thành người tốt. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là con đường để trở thành người tốt, một khi nó trở thành nhu cầu tự nhiên, tự thân của mỗi người. GS Ngô Bảo Châu viết trong blog của mình “Không phải ai cũng có thể đoạt được giải Nobel hay giải Fields, nhưng ai cũng có thể sống để cuộc sống của mình có ý nghĩa”.

Thắng lợi của Cuộc vận động còn tùy thuộc vào nhận thức, tinh thần trách nhiệm, quyết tâm hành động của các cấp ủy Đảng, nhưng sự tự giác thực hiện của mỗi cán bộ, đảng viên trong sự ủng hộ và xây dựng của nhân dân là quan trọng. 

Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là Cuộc vận động lớn nhằm xây dựng nền tảng đạo đức, nền tảng tinh thần của xã hội, thực hiện mục tiêu lâu dài của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đây còn là một cuộc đấu tranh tư tưởng phức tạp diễn ra trong mỗi tổ chức, mỗi con người. Do vậy, học Bác không chỉ ngày một ngày hai, không chỉ một cuộc vận động. Học Bác một đời, học Bác mãi mãi. 

Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi.   

Võ Công Trí
Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy
Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy