Sau khi Ban soạn thảo cho ý kiến vào dự thảo Luật Hòa giải cơ sở (HGCS), hôm qua (15/5), Bộ Tư pháp đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến để hoàn thiện dự thảo luật này tại Hải Phòng với sự tham dự của nhiều chuyên gia đến từ các bộ, ngành và địa phương.
 |
| Ảnh minh họa. Nguồn Internet |
Làm tốt hòa giải cơ sở giúp “an dân”
Đó là kinh nghiệm của nhiều người đã và đang làm công tác “vác tù và hàng tổng” ở cấp cơ sở. Không thể phủ nhận vai trò của HGCS trong việc giữ gìn tình làng, nghĩa xóm, tình đoàn kết tương thân tương ái trong cộng đồng dân cư, hàn gắn vun đắp sự hòa thuận, hạnh phúc cho từng gia đình, mang lại niềm vui cho mọi người, mọi nhà, góp phần giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân. Không chỉ có vậy, HGCS còn là một truyền thống, đạo lý tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, mang đậm tính nhân văn, hoạt động vì mọi người trên cơ sở đạo đức xã hội và nền tảng pháp luật.
Với sự tham gia của nhiều thành phần, tổ chức trong xã hội như: Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Người cao tuổi, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân và những người có uy tín, đủ năng lực được lựa chọn, HGCS đã thực sự là sức mạnh “vô hình”, hỗ trợ đắc lực cho chính quyền địa phương trong việc giải quyết trực tiếp những việc vi phạm pháp luật, tranh chấp nhỏ trong nhân dân, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, góp phần hạn chế đơn thư, khiếu nại vượt cấp và “an dân”.
Luật HGCS đến nay đã được xây dựng đến dự thảo 6, xác định các loại vụ việc được hòa giải thuộc lĩnh vực pháp luật dân sự, đất đai, HNGĐ; vi phạm chưa đến mức phải xử lý hành chính, hình sự hay người bị hại không yêu cầu hoặc rút yêu cầu khởi tố; do người dưới 14 tuổi hoặc không có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện; tranh chấp về lao động trong các hộ gia đình mà không có giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản và những vụ việc khác mà pháp luật không cấm.
Như vậy, dự thảo đã “quét” hầu hết những vụ việc có thể giải quyết thông qua HGCS, vừa giúp giải quyết mâu thuẫn, khắc phục hậu quả qua phương diện tình cảm, vừa “biến chuyện to thành chuyện nhỏ, biến chuyện nhỏ thành không có gì”.
Phát huy mọi sức mạnh cho HGCS
Dự thảo Luật HGCS tập trung khoanh vùng, đưa ra những tiêu chuẩn cơ bản để xây dựng được đội ngũ hòa giải viên (HGV) chuyên nghiệp, hiệu quả, làm tốt công tác HGCS đồng thời “kiêm nhiệm” tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho cộng đồng dân cư.
Tuy nhiên, trong suốt quá trình xây dựng dự thảo Luật HGCS, ý kiến nhiều chuyên gia đều không muốn có một “khuôn khổ” về bằng cấp, tiêu chuẩn đối với HGV vì “HGV làm việc bằng uy tín và người dân chỉ “nghe” nếu họ thấy nể trọng HGV mà không quan tâm HGV đó là ai, làm nghề gì”.
Do vậy, dự thảo Luật HGCS qui định HGV “ là công dân Việt Nam, có năng lực hành vi dân sự; có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu, chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và có uy tín trong cộng đồng dân cư; có hiểu biết pháp luật và kỹ năng hòa giải; tự nguyện, đủ sức khỏe để tham gia các hoạt động hòa giải” ( Điều 14). Tuy vẫn tạo ra một “khuôn mẫu” nhưng rõ ràng dự thảo Luật đã “nới” rất nhiều về tiêu chuẩn HGV để bất kỳ người nào được cộng đồng tín nhiệm cũng có thể đảm nhận vai trò “người giữ tình nghĩa” của xóm làng.
Những điều chỉnh trong dự thảo 6 của Luật HGCS đã phản ánh ngày càng sát thực tiễn của hoạt động HGCS với hy vọng, sau khi được ban hành, dự thảo Luật sẽ đem lại cho HGCS những điều kiện thuận lợi nhất để thực sự phát huy vai trò khi xã hội ngày càng phát triển./.
Huy Anh
