Hồ Chí Minh - Gia-oa-hác-lan Nê-ru - người đặt nền móng cho quan hệ hữu nghị lâu bền Việt Nam - Ấn Độ
Đó là chủ đề của cuộc Hội thảo do Học viện Quan hệ Quốc tế tổ chức ngày 17/10/2004 tại Hà Nội, nhân kỷ niệm 50 năm cuộc gặp giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng Ấn Độ Gia-oa-hác-lan Nê-ru (17/10/1954-17/10/2004). Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Dy Niên; Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Nát-oa Xinh cùng nhiều cán bộ, các nhà nghiên cứu lịch sử ngoại giao của hai nước đã dự Hội thảo.
Tại Hội thảo, các đại biểu cùng nhau ôn lại cuộc gặp lịch sử cách đây 50 năm giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng G.Nê-ru, những kỷ niệm không thể nào quên về tình bạn vĩ đại giữa hai vị lãnh tụ của hai dân tộc, hai vĩ nhân của châu Á. Các tham luận khoa học đều đề cao vai trò và những đóng góp quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thủ tướng G.Nê-ru trong việc xây dựng và phát triển quan hệ Việt Nam - Ấn Độ. Nêu bật truyền thống hữu nghị giữa hai dân tộc và phân tích, đánh giá một cách tổng quát quá trình phát triển quan hệ Việt - Ấn từ năm 1954 đến nay, các nhà khoa học cũng đã đề xuất nhiều biện pháp nhằm thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển trong tương lai, theo tinh thần Tuyên bố chung về Khuôn khổ hợp tác toàn diện giữa hai nước trong thế kỷ 21 (được ký kết nhân chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh tới Ấn Độ tháng 5/2003).
Phát biểu tại Hội thảo, Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Dy Niên nêu rõ: Năm mươi năm trước đây, Thủ tướng G.Nê-ru là vị đứng đầu chính phủ nước ngoài đầu tiên đến Hà Nội chỉ một tuần sau ngày Thủ đô Hà Nội hoàn toàn giải phóng. Cuộc gặp lịch sử đó đã đưa hai dân tộc Việt Nam - Ấn Độ đến với nhau, kề vai sát cánh bên nhau qua mọi thăng trầm của lịch sử. Bản chất của mối quan hệ tưởng như giữa cá nhân ấy là sự đồng thuận về lý tưởng, là khát vọng hòa bình và tự do độc lập, đoàn kết và hữu nghị giữa hai dân tộc Việt - Ấn. Năm mươi năm qua, quan hệ hữu nghị và đoàn kết giữa nhân dân hai nước đã không ngừng được củng cố, phát triển đa dạng và hiệu quả. Bộ trưởng nhấn mạnh: trách nhiệm to lớn của thế hệ hôm nay là phải bảo tồn và phát huy truyền thống quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai nước Việt Nam - Ấn Độ.
Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Nát-oa Xinh cũng cho rằng: Cuộc gặp gỡ giữa G.Nê-ru và Chủ tịch Hồ là một động lực lớn lao. Tình hữu nghị xuất phát từ cuộc gặp đầu tiên này đã đặt nền móng vững chắc cho quan hệ Ấn Độ - Việt Nam. Tầm nhìn xa trông rộng và sự chân thành của hai nhà lãnh đạo đã giúp dệt nên một thứ sợi bền lâu cho mối quan hệ hiện vẫn đang tỏa sáng và vững bền sau suốt 5 thập kỷ đầy những biến động. Bộ trưởng Nát-oa Xinh hoàn toàn nhất trí với Bộ trưởng Nguyễn Dy Niên về việc cần tiếp tục phát triển hơn nữa quan hệ hữu nghị và hợp tác Ấn Độ-Việt Nam, vì lợi ích của cả hai bên./.