HĐND cấp tỉnh được quyết định áp dụng thí điểm các chính sách đặc thù

Sáng 19/2, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, với 458/459 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi)

Sau khi tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo Luật có 50 điều, giữ nguyên về số điều nhưng đã có sự chỉnh lý tại 41/50 điều so với dự thảo Luật mà Chính phủ trình Quốc hội tại đầu kỳ họp. Các nội dung tiếp thu, chỉnh lý trong dự thảo Luật đã có sự đồng thuận của Chính phủ, bảo đảm thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và công tác cán bộ, đồng bộ, thống nhất với việc sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Trước khi Quốc hội bấm nút biểu quyết thông qua, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đã trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Quang cảnh phiên làm việc thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp, ủy quyền giữa chính quyền địa phương các cấp, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định cho phép UBND cấp tỉnh được ban hành văn bản để điều chỉnh trình tự, thủ tục, thẩm quyền khi việc phân cấp dẫn đến thay đổi trình tự, thủ tục hành chính. Ý kiến khác cho rằng quy định này khó khả thi do trình tự, thủ tục đang được quy định trong các luật, nghị định nên UBND tỉnh không có thẩm quyền điều chỉnh và dễ tạo sự thiếu thống nhất trong việc thực hiện ở các địa phương.

UBTVQH cho biết, việc giao UBND cấp tỉnh điều chỉnh trình tự, thủ tục, thẩm quyền của các cơ quan liên quan để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp trong trường hợp phân cấp dẫn đến cần thay đổi trình tự, thủ tục, thẩm quyền đang được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên là hết sức cần thiết.

Giải pháp này nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đẩy mạnh phân cấp, phù hợp với chủ trương địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm cũng như tinh thần “lấy thực tiễn là thước đo, giải quyết hết những điểm nghẽn”, “không vì những quy trình, thủ tục cứng nhắc làm chậm sự phát triển của đất nước” và yêu cầu “quản lý theo kết quả” thay vì “quản lý theo quy trình” theo chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong thời gian qua. Hơn nữa, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) cũng không hạn chế việc quy định về trình tự, thủ tục trong văn bản quy phạm pháp luật của UBND nên không làm ảnh hưởng đến tính khả thi của quy định tại dự thảo Luật.

Về nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương, có ý kiến đề nghị rà soát, bổ sung, chỉnh lý các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của HĐND, Thường trực HĐND, UBND, Chủ tịch UBND các cấp bảo đảm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phù hợp và thống nhất với các quy định có liên quan.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội (ĐBQH), UBTVQH đã chỉnh lý các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND các cấp bảo đảm có sự phân biệt nhất định về phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở từng cấp, tạo cơ sở cho việc tiếp tục quy định cụ thể các nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND các cấp trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước trong các luật chuyên ngành, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật và tính khả thi, ổn định, lâu dài của Luật.

Một số ý kiến đề nghị nghiên cứu, bổ sung các cơ chế đặc biệt để đổi mới mạnh mẽ nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo điều kiện thuận lợi để chính quyền địa phương khơi thông nguồn lực phát triển, chủ động và kịp thời ứng phó với những vấn đề cấp bách, đột xuất xảy ra trên thực tiễn. Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, UBTVQH đã cho bổ sung quy định về việc HĐND cấp tỉnh được quyết định áp dụng thí điểm các chính sách đặc thù, đặc biệt, chưa được quy định trong pháp luật để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn sau khi đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ cho phép.

Đồng thời, UBTVQH đã bổ sung vào điểm e khoản 1 Điều 17 quy định về việc Chủ tịch UBND tỉnh được quyết định áp dụng các biện pháp cấp bách khác quy định của pháp luật trong những trường hợp thật cần thiết vì lợi ích quốc gia, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm tính mạng, tài sản của Nhân dân trên địa bàn, báo cáo cơ quan có thẩm quyền của Đảng và Thủ tướng Chính phủ trong thời gian sớm nhất. Việc bổ sung các quy định này bám sát chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của địa phương nhưng vẫn bảo đảm được cơ chế kiểm soát của chính quyền cấp trung ương và bảo đảm đồng bộ, thống nhất với quy định của Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi).