Báo PLVN số 226 ra ngày 14/8/2010 có bài: “Người dân bị ép”, phản ánh sự bất thường trong việc thu hồi đất trồng lúa của người dân ở cánh đồng Trịu thị trấn Đức Thọ, huyện Đức Thọ, để giao cho 4 doanh nghiệp làm cơ sở bán hàng, nhưng đến nay sự việc vẫn chưa được giải quyết.
Trụ sở cơ quan công quyền ở thị trấn Đức Thọ |
Theo các hộ dân, trong một văn bản trả lời công dân (thông qua đường thư của Đài Truyền hình Nghệ An) ngày 24/8/2010, lãnh đạo UBND huyện Đức Thọ cho rằng việc thu hồi đất trồng lúa để cấp cho 4 doanh nghiệp tư nhân là quyền của cơ quan nhà nước, người dân không có quyền được “thỏa thuận” theo Khoản 2 Điều 28 Nghị định 69/CP.
Theo văn bản này của UBND huyện, việc bồi thường thu hồi đất cho các hộ cũng bị áp dụng các văn bản của tỉnh Hà Tĩnh được ban hành trước Nghị định 69/CP, gây thiệt thòi cho người dân. Văn bản khẳng định khu đất bị thu hồi “được áp dụng thủ tục thu hồi đất theo mục a khoản 1 Điều 28 Nghị định 69/2009/NĐ-CP ngày 13-8-2009 của Chính phủ quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư”.
.
Trong vụ việc này, một số vấn đề cần được làm rõ; Đó là việc thu hồi đất để giao cho 4 DN tư nhân đã đúng trình tự của Nghị định 69/CP chưa, khi việc thu hồi đất cũng như áp giá đền bù được UBND thị trấn tiến hành đơn phương, người dân không được hỏi ý kiến?. Mặt khác, việc thu hồi đất này sẽ áp dụng Khoản 1 hay Khoản 2 Điều 28 Nghị định 69/CP?
Về nội dung này, Luật sư Tô Năng Như, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Ninh, Ủy viên BCH Liên đoàn Luật sư Toàn quốc cho biết: Nếu việc thu hồi đất trồng lúa của dân để giao cho các DN tư nhân làm nơi kinh doanh hàng hóa nhu yếu phẩm như mì, rượu bia nước giải khát… tức là giúp các DN nhỏ lẻ kinh doanh thì không thuộc diện theo quy định tại khoản 1 Điều 28 Nghị định 69/CP: “Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, phát triển kinh tế”, mà phải thuộc khoản 2 Điều 28 Nghị định 69/CP, bởi dự án như vậy không thuộc “Trường hợp Nhà nước thu hồi đất”, doanh nghiệp chỉ được giới thiệu địa điểm và phải tự thỏa thuận với người sử dụng đất về chuyển nhượng, cho thuê hay góp vốn...
Tuy nhiên, ở đây chính quyền cơ sở đã dùng quyền của mình để áp đặt, coi nhẹ các quy định liên quan đến thu hồi đất, thiếu công khai, minh bạch thông, gây bức xúc lớn cho các hộ dân. Việc các DN chưa từng gặp gỡ, thỏa thuận gì với các hộ dân, rồi UBND thị trấn lại đơn phương tự áp giá đền bù mà các hộ dân không được hỏi ý kiến trước cho thấy phía chính quyền chưa tuân thủ trình tự theo quy định.
Không nhận được sự đồng thuận của người dân về việc đơn phương lên phương án, áp giá đền bù thu hồi đất, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Đức Thọ đã ký Thông báo số 06/TB-UBND “Về việc đình chỉ sản xuất vụ hè thu năm 2010”, yêu cầu các hộ dân ngừng sản xuất vụ hè thu năm 2010. “Việc các hộ đã tiến hành bắc mạ cho vụ hè thu tại khu vực nói trên UBND thị trấn sẽ tiến hành đền bù theo quy định. Thời gian ngừng sản xuất theo Thông báo này bắt đầu từ ngày 8-6-2010”- Thông báo nêu rõ. Các hộ dân buộc phải chấp hành dù đã chuẩn bị đầy đủ giống, phân bón,…
Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có quyết định nào về việc chính thức thu hồi diện tích đất nói trên, thậm chí chưa hề có việc nào thuộc quy trình thu hồi đất được tiến hành, trong đó có bước rất quan trọng là phải gặp và thương lượng với người bị thu hồi đất. Các hộ dân cho biết, đa số trong họ chủ yếu dựa vào những thửa ruộng này để sinh sống và lệnh đình chỉ sản xuất đã gây tổn thất lớn, nên các hộ dân yêu cầu UBND đền bù cho họ một cách thỏa đáng.
Thiết nghĩ, chính quyền và các cơ quan chức năng ở tỉnh Hà Tĩnh cần sớm xem xét lại sự việc để vừa bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, vừa đảm bảo quyền lợi của người dân./.
Thanh Hà