Dùng con dấu giả, chữ ký giả để mở VPCC
Theo cáo trạng, giữa năm 2018, thông qua mạng xã hội, Nga quen biết Lê Phương Linh (chưa rõ tung tính, lai lịch). Do Nga có nhu cầu mở VPCC nên Linh nhận làm dịch vụ với giá 1 tỷ đồng. Theo yêu cầu của Nga, VPCC có tên là Sao Bắc Đẩu. Đây cũng là tên của Công ty TNHH dịch vụ tư vấn kế toán kiểm toán Sao Bắc Đẩu AFA mà Nga góp vốn đầu tư.
Sau đó, Nga chuyển toàn bộ công ty về địa chỉ 229 đường Man Thiện, phường Hiệp Phú, quận 9. Để thực hiện việc thỏa thuận mở VPCC, Nga chuyển trước cho Linh số tiền 276 triệu.
Vào khoảng tháng 7/2018, Linh cho xe ôm đến 229 đường Man Thiện, đưa cho Nga 3 con dấu: Dấu tròn “VPCC quận 12”, dấu chữ “công chứng viên” và dấu tên “Nguyễn Thế Thành”. Nhận được 3 con dấu trên, Nga bố trí tầng trệt của công ty làm VPCC. Nga tự niêm yết giá, giới thiệu “các dịch vụ pháp lý liên quan đến công chứng, chứng thực”.
Nga bố trí hai nhân viên tiếp nhận hồ sơ. Khi khách có nhu cầu công chứng, chứng thực, Nga là người giả chữ ký của Nguyễn Thế Thành để ký vào các văn bản công chứng, chứng thực.
Cáo trạng cáo buộc, với thủ đoạn trên, Nga đã sao y bản chính 25 tài liệu và chứng thực 4 giấy ủy quyền cho người khác. Với số thứ tự 600 ghi trên tài liệu công chứng, chứng thực, Nga cho biết là để tạo niềm tin cho khách hàng.
Nga thừa nhận, biết được 3 con dấu Linh đưa là giả, đồng thời biết mình chưa đủ điều kiện thực hiện công chứng, chứng thực nhưng vẫn làm. Nga nghĩ không ai biết được việc giả này.
Việc phát hiện, bắt quả tang VPCC giả của Nga xuất phát từ một phản ánh, nghi vấn của người dân khi thấy nơi đây đặt bảng quảng cáo rất mập mờ. Bảng hiệu ghi là Công ty TNHH DV tư vấn kế toán kiểm toán, nhà đất Sao Bắc Đẩu nhưng bên trong lại có thực hiện việc công chứng, chứng thực.
 |
| VPCC giả có tên Sao Bắc Đẩu sử dụng con dấu, chữ ký giả để công chứng, chứng thực thời điểm bị bắt quả tang. |
Sau khi nắm được thông tin VPCC của Nga đang sử dụng con dấu của VPCC quận 12, Sở Tư pháp xác minh với ông Nguyễn Hoàng Vũ – Trưởng VPCC quận 12 (có trụ sở tại đường Tô Ký, phường Đông Hưng Thuận, quận 12). Ông Vũ khẳng định không hề liên kết với VPCC có tên Sao Bắc Đẩu hoặc mở chi nhánh ở nơi khác. Ông Vũ cũng không biết, không hợp tác làm việc với ông Nguyễn Thế Thành.
Ngay sau khi xác minh, Thanh tra Sở Tư pháp phối hợp với Đội Cảnh sát kinh tế (Công an quận 9), Phòng Kinh tế quận 9, UBND phường Hiệp Phú, Trưởng VPCC quận 12 kiểm tra tiến hành đột xuất VPCC có tên Sao Bắc Đẩu, bắt quả tang đang sao y giấy tờ xe cho một người dân.
Ngày 22/10/2018, Công an quận 9 khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Nga về tội danh nêu trên. Với đối tượng Linh chưa rõ tung tích, lai lịch nên không thể làm rõ hành vi “làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ, chức”. Do đó được tách ra điều tra.
Hành vi này gây nguy hiểm cho xã hội, trực tiếp xâm hại đến quản lý hành chính của Nhà nước. Xét bị cáo chưa có tiền án, tiền sự, phạm tội lần đầu, khai báo đầy đủ, nhận tội nên tuyên phạt 30 tháng tù.
Số phận những văn bản đã “công chứng, chứng thực”
Bị cáo đã trả giá cho hành vi; nhưng hậu quả pháp lý mà bị cáo để lại phải giải quyết như thế nào? Đó là sao y bản chính với 25 tài liệu và chứng thực 4 giấy ủy quyền cho người khác.
Theo LS Hứa Thị Thảo (Đoàn LS TP HCM): “Hệ lụy mà bị cáo để lại rất nghiêm trọng. May mắn là chưa phát hiện thấy bị cáo công chứng việc mua bán, vay mượn hoặc liên quan đến tài sản nào. Nói là như thế nhưng không loại trừ khả năng những người được công chứng ủy quyền sử dụng giấy ủy quyền vào mục đích gì, có thực hiện giao dịch liên quan đến tài sản hay không?”.
“Tại sao tôi nói vậy, bởi vì không có nghiệp vụ công chứng, chứng thực thì rất dễ xảy ra sai sót. Trên địa bàn TP HCM hiện nay có nhiều vụ việc tráo “sổ đỏ”, sau đó dùng giấy ủy quyền có công chứng để bán nhà, bán tài sản. Do đó, tôi cho rằng hậu quả pháp lý là rất nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng tới nhiều người. Hiện nay chưa phát hiện nhưng nếu sau này phát hiện thì giải quyết như thế nào?”, LS Thảo nói.
Đối với việc sao y bản chính, LS Thảo nói cần phải làm rõ mục đích của khách hàng là gì.
Trả lời trách nhiệm nếu phát sinh hậu quả, theo LS Thảo: “Nếu phát sinh tranh chấp, phát sinh giao dịch khác mà tòa tuyên vô hiệu vì việc công chứng được thực hiện ở một VPCC giả mạo và phát sinh thiệt hại; thì VPCC giả, người thực hiện việc công chứng phải bồi thường. Còn người đến công chứng, chứng thực ngay tình, không có lỗi nên khi phát sinh tranh chấp, có thiệt hại, họ sẽ được bồi thường”.
Theo luật, trách nhiệm trong công tác quản lý hoạt động của VPCC trên địa bàn thuộc về UBND quận, phường. Do đó, ngoài việc bị cáo bị kết tội, những cán bộ quản lý địa bàn cũng phải chịu trách nhiệm thiếu kiểm tra, giám sát.
Luật Công chứng nghiêm cấm mở chi nhánh, văn phòng đại diện
Theo Điều 7 Luật Công chứng năm 2014, nghiêm cấm công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng mở chi nhánh, văn phòng đại diện, cơ sở, địa điểm giao dịch khác ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng.
Việc đặt tên VPCC phải tuân thủ theo Điều 22 Luật Công chứng. Theo đó, tên gọi VPCC phải bao gồm cụm từ “VPCC”, kèm theo sau là họ tên trưởng văn phòng hoặc họ tên CCV hợp danh của VPCC.
Theo Điều 74 Luật Công chứng năm 2014: “Các cá nhân, tổ chức không đủ điều kiện hành nghề công chứng mà hành nghề công chứng dưới bất kỳ hình thức nào thì phải chấm dứt hành vi vi phạm, bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”.
“Theo quy định trên, cá nhân, tổ chức vi phạm ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là hủy bỏ giấy tờ đã công chứng giả và bị buộc nộp lại số tiền thu lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm. Và nếu có thiệt hại xảy ra thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”, LS Hứa Thị Thảo nói.
