Đó là hoàn cảnh và cả sự trông đợi mỏi mòn hơn 3 năm nay của hai mẹ con người phụ nữ sau vụ án ly hôn khi bị Tòa án cấp phúc thẩm đẩy ra ngoài ngôi nhà thân yêu mà họ đã từng gắn bó.
 |
Hai lần “đò”, chưa cập bến hạnh phúc
Sau khi lỡ dở một lần đò, ngày 9/3/2000, ông Tô Văn Tèo (sinh năm 1961, trú tại ấp 2, thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu) đăng ký kết hôn với bà Nguyễn Thị Oanh (sinh năm 1962). Sau khi chung sống cùng nhau, bà Oanh đã dùng tiền cá nhân của mình để trả các khoản nợ cho ông Tèo. (Trước đó, nguồn gốc 62,2m2 đất tại ấp 2 thị trấn Gành Hào là của ông Tèo và bà Trần Thị Sáu- vợ cũ ông Tèo.
Sau khi ông Tèo, bà Sáu ly hôn, ông Tèo đã được giao sở hữu, sử dụng đối với toàn bộ nhà đất này, đồng thời ông Tèo phải trả nợ cho ông Ba Đỏ và bà Tám Rồi tổng cộng 4 chỉ vàng 24K). Sau khi kết hôn lần hai, vợ chồng ông Tèo, bà Oanh sinh sống tại ngôi nhà này. Tuy nhiên, quá trình chung sống hai bên đã phát sinh mâu thuẫn và họ đành đưa đơn ra Tòa xin ly hôn. Quá trình xét xử ly hôn, ông Tèo cho rằng, trước khi bà Oanh về ở với ông, ông đã tự trả xong khoản nợ đối với ông Ba Đỏ và bà Tám Rồi.
Căn cứ vào lời khai này, ngày 27/4/2010, TAND tỉnh Bạc Liêu đã ra Bản án phúc thẩm (lần 2) số 17/2010/DSPT quyết định: “Giao căn nhà tọa lạc lại ấp 2, thị trấn Gành Hào cho ông Tèo được quyền sở hữu (....). Tổng giá trị căn nhà và quyền sử dụng đất ông Tèo phải hoàn lại cho bà Oanh là 77.176.000 đồng”.
Sau khi xét xử phúc thẩm, bà Oanh có đơn khiếu nại đối với bản án trên, đồng thời nhiều lần có đơn đến Báo PLVN phản ánh việc xét xử thiếu khách quan của TAND tỉnh Bạc Liêu. Thời điểm này, Tòa soạn đã chuyển đơn của bà Oanh đến Chánh án TANDTC xem xét, giải quyết theo thẩm quyền, đảm bảo quyền lợi cho mẹ con bà Oanh có nơi sinh sống sau cuộc hôn nhân tan vỡ.
Chờ một phán quyết công minh
Diễn biến sau đó là ngày 9/4/2013, Phó Chánh án TANDTC đã ký Quyết định kháng nghị (số 146/2013/QĐKN-HNGĐ-LĐ) đối với Bản án phúc thẩm số 17 của TAND tỉnh Bạc Liêu. Tại Quyết định kháng nghị này, TANDTC cho rằng, mặc dù ông Tèo khai nhận là tự ông trả hết nợ cho ông Ba Đỏ và bà Tám Rồi trước khi quen biết bà Oanh, nhưng trong biên bản đối chất ngày 21/4/2005 giữa ông Tèo và bà Oanh, ông Tèo đã trình bày: ông đưa 4 chỉ vàng cho bà Oanh để trả nợ ông Ba Đỏ 2 chỉ, bà Tám Rồi 2 chỉ.
Như vậy, lời khai của ông Tèo về việc ông đã trả nợ xong trước khi quen biết bà Oanh (bà Oanh không tham gia trả nợ) là không có cơ sở chấp nhận. Bên cạnh đó, bà Oanh khai thống nhất trong toàn bộ quá trình xét xử: bà đã phải bỏ tiền cá nhân để trả nợ cho ông Ba Đỏ và bà Tám Rồi thay cho ông Tèo. Lời khai này của bà Oanh cũng phù hợp với các biên bản lấy lời khai, phù hợp với giấy xác nhận của bà Tám Rồi và của nhiều nhân chứng khác. Ngoài ra, sau khi kết hôn, ông Tèo và bà Oanh đã dỡ căn nhà cũ và xây lại nhà mới và cả vợ chồng ông Tèo, bà Oanh đều đứng tên trong bản kê khai khi cơ quan chức năng cấp Giấy CNQSDĐ.
Cũng theo nhận xét của TANDTC, quá trình giải quyết vụ án, ông Tèo và bà Oanh đều có yêu cầu được chia tài sản chung bằng hiện vật, tuy nhiên, qua thực tế thì nhà đất nêu trên không thể thỏa mãn yêu cầu của mỗi bên.
Tòa án cấp phúc thẩm 2 lần cho rằng ông Tèo có nhu cầu chỗ ở cao hơn bà Oanh, trong khi đó, trước khi xét xử phúc thẩm lần hai, ông Tèo đã cầm cố nhà đất đang tranh chấp cho một cá nhân khác. Còn bà Oanh và cháu Tô Như Ý, sinh năm 2001 (là con chung của ông Tèo và bà Oanh) phải đi làm thuê ở nhiều nơi, không có chỗ ở ổn định.
“Vì vậy, việc Tòa án cấp phúc thẩm lần 2 quyết định giao nhà đất có diện tích 62,2m2...cho ông Tèo nhưng chưa xác minh, làm rõ nhu cầu chỗ ở của ông Tèo và bà Oanh là có thiếu sót, chưa đủ căn cứ vững chắc. Khi giải quyết vụ án, tòa án cần xác minh, làm rõ nhu cầu về chỗ ở của các bên đương sự để giao nhà đất trên cho bên thực sự có khó khăn, có nhu cầu cấp bách thật sự về chỗ ở hơn bên đương sự kia”- Phó Chánh án TANDTC Dương Mạnh Thắng nhận xét.
Từ nhận định này, TANDTC đã quyết định kháng nghị bản án số 17 nêu trên và đề nghị HĐXX Tòa Dân sự TANDTC xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủy Bản án phúc thẩm số 17 của TAND tỉnh Bạc Liêu; giao hồ sơ vụ án về TAND tỉnh Bạc Liêu xét xử phúc thẩm lại theo quy định của pháp luật. Đến nay, mẹ con bà Oanh vẫn đang trông chờ vào sự phán quyết công minh, thấu tình đạt lý của TAND tỉnh Bạc Liêu.
Đức Duy
