Hơn 40 ngày trôi qua sau vụ sạt lở ở thôn Thành Phát, chị La Thị Nhiên vẫn bàng hoàng, mắt đỏ hoe khi nhắc lại vụ sạt lở kinh hoàng sáng 18/11/2018: “Buổi sáng hôm ấy thật là một ngày tận thế với gia đình tôi”.
Bảy người dân ở đây đã mãi mãi nằm lại dưới những đống đổ nát, hoang tàn. Mười sáu người khác bị thương, sống với nỗi ám ảnh khôn nguôi. Như con gái chị, dù đã thoát chết, nhưng vết sẹo vẫn in hằn trên khuôn mặt, nỗi kinh hoàng vẫn bám lấy dai dẳng.
“Từ hôm ấy bọn trẻ chỉ sống ở đây ban ngày, còn ban đêm phải đi ngủ nhờ nhà người thân. Có tối vì ăn cơm xong muộn quá, tôi bảo con ở lại ngủ, nhưng cháu không ngủ được mà cứ nằm khóc, người thì run bần bật, nửa đêm tôi phải chở con xuống nhà người thân dưới phố xin ngủ nhờ. Khi trời mưa lớn, gia đình tôi phải di tản hết, không dám ở đây”, chị Nhiên nói.
Bố mẹ đã mất, nhà tan nát không còn gì. Bàn thờ của cha mẹ phải gửi tạm ở chùa, không biết đến khi nào mới có nhà để đưa về. Ngồi trong lán tạm, chị Nhiên chua xót nhìn về phía ngôi nhà giờ chỉ còn sỏi đá trơ trọi.
Trong tai nạn sáng ấy, gần 70 căn nhà bị san phẳng, nhiều căn nhà khác hư hỏng nặng. Đến nay, dù đã hơn 40 ngày trôi qua, những người có nhà bị sập hoặc lũ cuốn trôi đa số vẫn nương náu nhờ nhà người thân, bạn bè, hoặc đi thuê nhà ở.
Gia đình chị Nguyễn Thị Hạnh, có nhà bị sập đến nay vẫn chưa thể cất lại, một phần không có tiền, một phần họ sợ cất nhà ở đây rồi sẽ chết khi nào không hay, phần khác mong mỏi được chính quyền cho tái định cư nơi khác để ổn định cuộc sống.
 |
| Hiện trường vụ sạt lở khiến ba người tử vong ở thôn Khánh Thành Nam, xã Suối Hiệp, huyện Cam Lâm |
Vì nghèo khó, họ phải cố gắng bám trụ nơi đây. Chị Hạnh bùi ngùi: “Chúng tôi giờ như “điếc không sợ súng”, quanh năm chỉ làm thuê làm mướn cho người ta kiếm miếng ăn, dựng được cái nhà tạm để ở nay bị sập rồi thì cũng không biết ở đâu. Gia đình thuê lại nhà của một gia đình khác vì sợ quá nên họ đã di dời đi nơi khác với giá 500 nghìn đồng/tháng”.
“Cơ quan chức năng địa phương bị cho là “ì ạch”, người dân mòn mỏi chờ đợi, sống trong bãi hoang tàn, nguy hiểm rình rập bất cứ lúc nào. Cứ hễ mưa lớn là phải chạy như chạy giặc, cuộc sống cứ thế không thể ổn định được”, chị Hạnh cho biết khi vụ sạt lở đi qua, chính quyền địa phương cũng có đến đo đạc, ghi nhận, nhưng cho đến nay vẫn chưa thấy có thông báo hay động thái gì.
“Giải tỏa hay không thì người dân chúng tôi mong muốn chính quyền thông báo cho được biết sớm. Tết sắp đến, chúng tôi không biết mình sẽ đón năm mới ra sao?”.
Theo báo cáo tổng kết của Sở Xây dựng, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có gần 5.655 dự án, riêng ở TP Nha Trang khoảng 3.383 dự án, dày đặc từ Vĩnh Lương đến Phước Đồng, đâu đâu cũng dự án khu nghỉ dưỡng, biệt thự, căn hộ nghỉ dưỡng, khu đô thị, khách sạn… bao quanh.
Ngay cả đất trung tâm thành phố từ Đại học Nha Trang đến cầu Bình Tân, diện tích đất ở của người dân đã rất hạn chế bởi đa số những thửa đất ở vị trí đẹp đều được các đại gia bất động sản thâu tóm kinh doanh, quy hoạch đất di dời dân để làm khu đô thị…
Không những thế, hiện nhiều công ty bất động sản còn hướng đến các dự án đồi núi để rồi những người dân sống dưới các dự án biệt thự đồi núi ở TP Nha Trang luôn sống trong hoang mang, mất ăn, mất ngủ vì “thần chết” có thể đến bất cứ lúc nào nếu đất đá ở trên núi đổ xuống, các bờ kè dự án đổ sập mùa mưa lũ đến như dự án Khu biệt thự Đồi xanh Nha Trang, xã Vĩnh Ngọc (TP Nha Trang).
Có những người dân nghèo đã phải gánh chịu những hậu quả hệ lụy từ những dự án đào núi, xây dựng như Dự án nhà ở cao cấp Hoàng Phú làm bốn gia đình thầy, cô giáo tử vong ở Vĩnh Hòa (TP Nha Trang).
Ngoài ra, tài nguyên rừng bị khai thác quá mức, nhất là những đồi rừng ven khu dân cư bị đào xới, chặt cây khiến đất trống, đồi trọc. Khi mưa xuống, lượng nước từ trên núi đổ về kèm theo khối lượng đất đá dẫn đến những vụ sập nhà gây thương vong như vụ sạt lở núi ngày 30/12/2018 khiến ba người phụ nữ trong gia đình ông Hà Tấn Lực ở thôn Khánh Thành Nam, xã Suối Hiệp, huyện Cam Lâm tử vong; hay vụ bảy người tử nạn ở thôn Thành Phát...
Theo một số hộ dân sống ở thôn Thành Phát, họ sống ở đây đã hơn 20 năm, nhưng chưa có khi nào phải đối mặt với nhiều tai họa như thế này. Những con người ấy, xưa kia, khi Nha Trang chưa có các dự án đổ xô thì họ sống cuộc sống thanh bình. Họ không nghĩ rằng một ngày nào đó lại phải nhận lấy những tai họa ngoài sức tưởng tượng như thế..
