Hàng chục nghìn hộp thực phẩm chức năng kém chất lượng bị thu giữ

Ngày 25/6, PGS.TS Phạm Xuân Đà, Viện trưởng Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia cho biết, kết quả kiểm nghiệm mới nhất với nhiều loại thực phẩm chức năng (TPCN) cho thấy thực trạng rất đáng ngại về chất lượng các loại TPCN đang lưu hành trên thị trường. Nhóm sản phẩm có tỉ lệ vi phạm rất cao, thậm chí có những sản phẩm không phát hiện hoạt chất mà nhà nhập khẩu công bố tiêu chuẩn về sản phẩm.

Mới đây nhất, trong 18 mẫu TPCN (Công ty Cổ phần Thế giới khoa học và tự nhiên nhập khẩu, phân phối) Chi cục Quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh gửi đến Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia, đến chiều 25/6, trong 12 mẫu có kết quả thì đến 10 mẫu sản phẩm không đạt về chỉ tiêu chất lượng.

Cụ thể, mẫu Complebiol 4 Joints xuất xứ Mỹ, số lô 31370, hộp nguyên niêm phong hàm lượng Glucosamin chỉ đạt 214mg/viên (công bố 250mg/viên); mẫu Complebiol 4 Joints số lô 31369 hàm lượng này đạt 215mg/viên.

Mẫu kiểm nghiệm sản phẩm GENKI 9 Quee’s Secrect, xuất xứ Nhật do Chi cục quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh lấy mẫu cũng cho kết quả kiểm nghiệm hàm lượng sâm Ginseng noisde không phát hiện như nhà nhập khẩu đã công bố. Tương tự, sản phẩm GENKI 6 dành cho nữ giới số lô 254323 nguyên hộp, hàm lượng sâm Ginseng noisde cũng không được tìm thấy trong sản phẩm này.

Tại Hà Nội, trong 4 mẫu sản phẩm do Chi cục quản lý thị trường Hà Nội lấy mẫu gửi đến Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia và Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an), kết quả các mẫu đều không đạt chất lượng.

Theo ông Vương Trí Dũng, Phó Cục trưởng Chi cục quản lý thị trường Hà Nội, 2 mẫu  TPCN Complebiol 4 Joints loại hộp 30 viên, số lô 31460, ngày sản xuất; không có, HSD: 12/2016  do Công ty Cổ phần thế giới Khoa học và tự nhiên nhập khẩu, phân phối kết quả kiểm nghiệm của Viện An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia cho thấy hiện hàm lượng Glucosamin chỉ đạt 156,6mg/viên (đạt trên 60% so với công bố). Hàm lượng VitaminD3 nhà nhập khẩu công bố 950 UV/viên nhưng thực tế kiểm nghiệm chỉ đạt 6,0 UV/viên, thấp hơn rất nhiều so với hàm lượng công bố.

Mẫu TPCN GENKI 9 King’s Secrets, hộp 30 viên, NSX: 10/2013, HSD 10/2015 hàm lượng chiết xuất sâm Hàn Quốc cũng không phát hiện trong mẫu sản phẩm.

Kết quả kiểm nghiệm mẫu sản phẩm này do Chi Cục Quản lý thị trường Hà Nội gửi đến Viện khoa học hình sự cũng cho kết quả tương tự, với hàm lượng sâm là không phát hiện, trong khi trong sản phẩm được công bố là 10mg/viên.

Tương tự, mẫu TPCN mang nhãn Complebiol 4 Joints loại 30 viên cho thấy hàm lượng chính Glucosamin chỉ đạt gần 60% so với hàm lượng công bố, 157,2mg/viên (công bố 250mg/viên).

“Với các sản phẩm TPCN,  hàm lượng mỗi thành phần rất quan trọng bởi hàm lượng được tính toán chi tiết và quyết định chất lượng sản phẩm. Bởi khi hàm lượng không đạt thì sản phẩm sẽ không mang lại tác dụng không mong muốn và cũng là một hình thức đánh lừa người tiêu dùng. Người tiêu dùng tin tưởng bỏ tiền ra mua sản phẩm bởi được quảng cáo có những chất tốt cho sức khỏe nhưng thực tế kiểm nghiệm các hoạt chất đó lại bằng 0, hoặc không phát hiện, như vậy là lừa dối người tiêu dùng, người tiêu dùng bỏ rất nhiều tiền để sử dụng sản phẩm nhưng không mang lại hiệu quả”, TS Đà đánh giá.

Sẽ tiếp tục rà soát, kiểm tra mặt hàng TPCN

Theo ông Vương Trí Dũng, Phó cục trưởng Chi cục quản lý thị trường Hà Nội, kết quả kiểm nghiệm này cho thấy nhiều vấn đề bất bình thường bởi tỉ lệ sai phạm về chất lượng là khá cao.

“Đây chỉ là một số mẫu chúng tôi chọn ngẫu nhiên trong nhóm các sản phẩm bị Cục ATTP xử phạt hành chính vi phạm quảng cáo, dán nhãn trong thời gian vừa qua, tỉ lệ phát hiện sai phạm về chất lượng là rất cao. Theo chỉ đạo của TP, chúng tôi coi TPCN là mặt hàng nóng trên địa bàn, ngay sau đợt này sẽ tiến hành kiểm tra thêm nhiều đơn vị, tiến hành rà soát một số nhóm hàng nổi cộm có liên quan trực tiếp đến sức khỏe, trong đó có nhóm hàng có lượng tiêu thụ mạnh gồm các sản phẩm dành cho khớp, tim mạch, giảm cân, sinh lý cho nam và nữ…”, ông Dũng nói.

Theo TS Đà, việc quá nhiều sản phẩm các chỉ tiêu hàm lượng các chất không đạt như công bố, thậm chí không phát hiện hoạt chất chính được công bố trong sản phẩm vấn đề rất đáng quan tâm. Vì theo luật ATTP, TPCN khi đưa ra thị trường phải thử nghiệm công dụng của thực phẩm, nhưng đến nay chưa triển khai.

Hơn nữa, doanh nghiệp sẽ phải có chứng nhận hợp quy và thường do một đơn vị thứ 3 thực hiện mới cho kết quả khách quan. Thế nhưng tại Việt Nam, doanh nghiệp lại được quyền tự công bố chất lượng sản phẩm và sau khi được cơ quan quản lý công bố là sản phẩm được lưu hành.

“Ví dụ như nói sản phẩm có thành phần nhưng hàm lượng bao nhiêu có tác dụng? Ngay cả công bố tỉ lệ, khi sản xuất đại trà có đúng như thế không. Đây là vấn đề rất quan trọng bởi khi hàm lượng không đạt thì sản phẩm sẽ không mang lại tác dung mong muốn và cũng là một hình thức đánh lừa người tiêu dùng”, ông Đà nói.

Vì thế, vấn đề hậu kiểm vô cùng quan trọng trong kiểm soát chất lượng các sản phẩm này. Việc quản lý về ATTP phải dựa trên bằng chứng, trên cơ sở hệ thống kiểm nghiệm, nhất là với nhóm TPCN hiện nay được người dân dùng rất phổ biến, thường xuyên, như một thực phẩm nhưng lại có hiệu quả gần như thuốc nên việc quản lý đòi hỏi phải tăng cường công tác quản lý.

“Những sản phẩm mới lần đầu đưa ra thị trường phải có chứng minh hiệu quả. Về chuyên môn, phải kiểm soát chặt sản phẩm mới ra đời, nếu giao toàn bộ cho doanh nghiệp rất khó kiểm soát. Bởi có thể xảy ra tình huống hàng mẫu có thể làm rất chuẩn, sau khi kiểm nghiệm, doanh nghiệp công bố nhưng khi đưa vào sản xuất đại trà có thể lại không đạt được chất lượng như đã công bố. Vì thế, nếu giao cho doanh nghiệp tự công bố chất lượng thì phải chỉ định các đơn vị nào có năng lực làm các chỉ tiêu chất lượng và bắt buộc sản phẩm trong quá trình lưu hành ít nhất mỗi năm được cơ quan chức năng lấy mẫu ngẫu nhiên kiểm nghiệm một lần”, TS Đà phân tích.

Trước đó, Chi cục quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh đã kiểm tra, tạm giữ hàng chục nghìn hộp TPCN ngoại nhập, có dấu hiệu không đạt tiêu chuẩn chất lượng, vi phạm quya  định ghi nhãn hàng hóa của các sản phẩm do Công ty cổ phần Thế giới khoa học và tự nhiên nhập khẩu, phân phối. Trong đó có hơn 20 nghìn hộp Complebiol 4 Joints, xuất xứ Mĩ, hơn 400 hộp Genki 6 Queen’s Secrect xuất xứ Nhật…