Hàng chục năm chưa giải quyết triệt để một vụ khiếu kiện

Từ nhiều năm nay, Cty cổ phần Quê Hương liên tục kiến nghị các cơ quan chức năng đề nghị được hoàn trả lại tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng trước đó Cty đã “ứng” cho chính quyền và đề nghị được cấp sổ đỏ…. 

Bồi thường cả diện tích đất công ích

Năm 1998, UBND tỉnh Hải Dương thu hồi 7.240 m2 đất trên địa bàn phường Bình Hàn, TP Hải Dương giao cho Cty TNHH Quê Hương (nay là Cty cổ phần Quê Hương, trụ sở tại phường Bình Hàn) thuê. Theo quyết định thu hồi đất đồng thời là quyết định cho thuê đất của UBND tỉnh Hải Dương, Cty Quê Hương được thuê 3.683m2 thời hạn 25 năm; 3.557m2 đất tiếp giáp mặt đường 5A là đất lưu không, doanh nghiệp được phép sử dụng để làm sân, đường, không được xây dựng công trình.

Tranh minh họa

Tiếp đó, các ngành chức năng lên phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng cả diện tích 3.557m2, phần diện tích lưu không để Cty Quê Hương chi trả tiền đền bù cho người dân có đất bị thu hồi. Thông qua UBND phường Bình Hàn, tiền đền bù giải phóng mặt bằng được Cty Quê Hương chuyển trả cho người dân.

Điều đáng nói, không chỉ việc DN phải chi trả tiền đền bù cho diện tích không thuộc quyền đất thuê mà trong phần đất lưu không, vẫn còn hai hộ dân sử dụng  294 m2 đất nông nghiệp. Năm 2004, phần đất chưa bị thu hồi mặc dù đã được “bê tông hóa”, nằm xen kẹt giữa QL 5A với Cty Quê Hương, trong diện giải tỏa để làm đường gom QL 5 vẫn được UBND TP Hải Dương cấp Giấy Chứng nhận QSD đất nông nghiệp thời hạn sử dụng 20 năm, tính từ khi có giấy chứng nhận QSD đất. Từ đây, việc tranh chấp quyền sử dụng đất giữa hai hộ dân này với Cty Quê Hương trở lên “quyết liệt” hơn. Thanh tra Nhà nước tỉnh Hải Dương đã vào cuộc, xác minh và việc xin cấp giấy chứng nhận QSD sử dụng đất của Cty Quê Hương bị dậm chân tại chỗ.

Gặp khó khi xin cấp Giấy chứng nhận QSD đất

Năm 2000, UBND tỉnh Hải Dương triển khai Dự án đường gom ven QL 5 và Cụm Công nghiệp TP Hải Dương. Theo đó, diện tích đất lưu không đang được DN sử dụng sẽ không được bồi thường vì đây là đất lưu không, DN chỉ được tạm giao sử dụng; trong các quyết định giao đất của UBND tỉnh Hải Dương, phần diện tích đất này đã được quy định rõ: Khi Nhà nước thực hiện thu hồi đất, người đang sử dụng đất không được bồi thường. Năm 2002, bằng Công văn số 903 UBND tỉnh Hải Dương lại một lần nữa khẳng định: không bồi thường giá trị đất, và tài sản trên đất đối với diện tích đất tạm thời giao cho DN sử dụng trong phạm vi hành lang an toàn giao thông QL 5A.

Chung “cảnh ngộ’ với Cty Quê Hương, còn có 16 DN với diện tích 28. 629 m2 đất “bám” QL 5A, là phần đất lưu không cũng không được bồi thường. Năm 2004, mặc cho một số DN phản ứng cách thức thu hồi, xác định nguồn gốc đất, Hội đồng GPMB UBND TP Hải Dương vẫn ban hành Công văn 86 thúc các doanh nghiệp trả mặt bằng và khẳng định không bồi thường giá trị đất và tài sản trên đất lưu không. 

Lập trường “trước sau như một” của tỉnh Hải Dương khiến cho cộng đồng DN đã trót bỏ tiền đền bù, giải phóng mặt bằng không khỏi lo ngại có sự khuất tất trong việc thu, chi của Ban quản lý Dự án. Trong Dự án đường gom, ven QL 5A tất yếu phải có khoản chi tiền đền bù GPMB trả cho người bị thu hồi đất. Nguồn gốc phần diện tích đất lưu không đã được DN bồi thường cho người dân, không lẽ Dự án không xác minh được vấn đề này, mặc dù chứng cứ là các hóa đơn chi trả tiền đã được DN nộp đầy đủ cho các cơ quan chức năng của tỉnh Hải Dương.

Hơn nữa, ngày 9/5/2007, Bộ trưởng Bộ TN – MT Mai Ái Trực đã có công văn số hướng dẫn Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương: Đối với phần diện tích đất tạm giao cho các DN quản lý, không bồi thường về đất nhưng phải xem xét bồi thường giá trị mà DN đã đầu tư vào đất như tiền bồi thường đã trả. Tuy nhiên, hướng dẫn của Bộ TN – MT cũng không “lay chuyển” được UBND tỉnh Hải Dương trong việc xem xét các quy định của Luật Đất đai.

Cty Quê Hương khiếu nại UBND TP Hải Dương cấp Giấy Chứng nhận QSD đất nông nghiệp “đè” lên phần đất lưu không, ảnh hưởng đến quyền lợi của DN và Nhà nước. Tại Kết luận số 208 ngày 15/4/2009, Thanh tra Nhà nước tỉnh Hải Dương kết luận việc cấp Giấy Chứng nhận QSD đất của UBND TP Hải Dương cho hai hộ dân trên phần đất lưu không là vi phạm Luật Đất đai; Cty Quê Hương được đối trừ tiền đền bù giải phóng mặt bằng vào tiền sử dụng đất hàng nẳm.

Tuy nhiên, quá trình xin cấp Giấy Chứng nhận QSD đất của Cty Quê Hương đã phải “nhận” hậu quả khi ngày 4/4/2006, Chủ tịch UBND phường Bình Hàn có Công văn số 21 gửi UBND tỉnh Hải Dương, Sở TN- MT đề nghị tạm dừng cấp Giấy Chứng nhận QSD đất cho Cty Quê Hương với lý do: DN có “tranh chấp” với hai gia đình trên phần đất lưu không.

Mất 10 năm mới sáng tỏ việc chi trả tiền đền bù cho diện tích đất công, đến nay, việc đề nghị cấp GCN đất của Cty Quê Hương vẫn gặp những trở ngại vô hình. Theo tố cáo của DN, đã có một số cán bộ cấp địa phương cố tình làm khó DN, khiến DN lại một lần nữa tiếp tục đội đơn kêu cứu tới các cơ quan chức năng. Thiết nghĩ, UBND tỉnh Hải Dương cần sớm giải quyết dứt điểm, tránh khiếu kiện kéo dài.

Linh Nhâm