Hạn chế cấp Phiếu Lý lịch tư pháp số 2: Bảo vệ bí mật đời tư hay gây khó cho công dân?

Theo Dự thảo Luật, Phiếu LLTP số 2 sẽ không cấp cho cá nhân.
Theo Dự thảo Luật, Phiếu LLTP số 2 sẽ không cấp cho cá nhân.
(PLO) - Đó là vấn đề được đưa ra tại Phiên họp toàn thể lần thứ 6 của Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội diễn ra hôm qua (2/8) để thẩm tra Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp (LLTP). 

Phiếu LLTP số 2 bị lạm dụng

Những năm gần đây, cứ vào đầu mùa tuyển sinh đại học, cao đẳng, dư luận lại “nóng” lên cùng với những thông tin về các trường hợp thí sinh có điểm khá cao nhưng bị đánh trượt khỏi các trường thuộc ngành Công an vì vướng ở khâu…lý lịch. Chính bởi vậy, việc bảo vệ bí mật đời tư của công dân, hay xoá án tích… là những quy định mới trong Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật LLTP lần này. 

Theo Tờ trình của Chính phủ, trong 6 năm thi hành Luật, công tác cấp Phiếu LLTP đã cơ bản đáp ứng yêu cầu của người dân và thể hiện vai trò quan trọng của Phiếu LLTP trong quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Tuy nhiên, công tác LLTP có nhiều hạn chế, như chưa phản ánh được những nội dung mới của Hiến pháp năm 2013; chưa đáp ứng được yêu cầu cải cách thủ tục hành chính; việc cấp Phiếu LLTP số 2 (thể hiện cả những án tích đã được xóa) bị lạm dụng… 

Phát biểu tại phiên họp, nhiều ý kiến đánh giá cao những quy định mới được thể hiện trong Dự thảo Luật lần này, đặc biệt là việc bỏ quy định về cấp Phiếu số 2 để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, cũng như bí mật đời tư của cá nhân, không làm ảnh hưởng đến ý nghĩa nhân đạo của chế định xoá án tích. Theo đại diện Bộ Tư pháp, quyền yêu cầu cấp Phiếu số 2 hiện nay đang bị lạm dụng và từ năm 2012 đến nay, tình trạng lạm dụng yêu cầu cá nhân phải nộp Phiếu số 2 ngày càng gia tăng. Để tránh tình trạng này, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp và bí mật đời tư của cá nhân, không làm ảnh hưởng tới ý nghĩa nhân đạo của chế định xóa án tích, Dự án Luật đã bỏ quy định về cấp Phiếu số 2 của Luật LLTP năm 2009. 

“Dự án Luật sẽ đảm bảo đồng bộ theo hệ thống pháp luật hiện hành, đồng thời đảm bảo thực hiện theo đúng Hiến pháp năm 2013. Đặc biệt ở đây là nhấn mạnh đến quyền con người, quyền nhân thân đó là quyền bí mật đời tư; quyền được hoà nhập với cộng đồng; quyền được tham gia các sinh hoạt nghề nghiệp và sinh hoạt xã hội khác, khi mà công dân đã phạm tội và được xoá án tích”- ông Hoàng Quốc Hùng, Giám đốc Trung tâm LLTP quốc gia cho biết.

Cần thêm nhiều loại phiếu lý lịch khác

Cẩn trọng hơn, một số đại biểu đề nghị việc bỏ Phiếu số 2 cần được xem xét, đánh giá toàn diện cả ưu và nhược điểm. Theo ông Nguyễn Công Hồng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, Dự án Luật chưa có đánh giá tác động của việc bỏ cấp Phiếu LLTP số 2. Trên thực tế, chỉ có số lượng rất nhỏ các trường hợp trong số các đối tượng xin cấp Phiếu số 2 đã từng có án tích, nên không thể vì bảo đảm bí mật của đối tượng này mà ảnh hưởng đến nhiều cá nhân khác. Mặt khác, đánh giá của Chính phủ cho thấy nhu cầu cấp Phiếu số 2 của cá nhân ngày một tăng để phục vụ mục đích xin thị thực nhập cảnh, định cư, kết hôn, xuất khẩu lao động… theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức trong nước và nước ngoài. Nếu Dự án Luật bỏ quy định về cấp Phiếu số 2 có thể gây khó khăn và ảnh hưởng đến quyền lợi của chính công dân Việt Nam. 

Từ thực tế này, nhiều đại biểu cho rằng việc các tổ chức nước ngoài yêu cầu LLTP cũng cần được xem xét một cách hợp lý. Bởi nếu họ hoạt động tại Việt Nam thì phải theo quy định pháp luật của Việt Nam, nhưng nếu công dân Việt Nam ra nước ngoài làm việc, học tập cần phải theo quy định pháp luật nước sở tại và yêu cầu của tổ chức đó.

Đưa ra quan điểm “trước mắt không đồng ý bỏ Phiếu LLTP số 2”, nhưng Luật sư Trương Trọng Nghĩa đề nghị Dự án Luật cần quy định rõ cơ quan, tổ chức nào được yêu cầu cung cấp Phiếu LLTP số 2 và chứng minh dùng để làm gì, quy định chế tài thật nghiêm nếu để lộ thông tin của cá nhân…

Ngoài hai loại ý kiến trên, một số đại biểu lại đề xuất ý kiến cần thêm nhiều loại phiếu LLTP với các cấp độ khác nhau để phù hợp với nhu cầu, yêu cầu thực tế. 

Trước đó, tại phiên họp đầu tiên của Ban soạn thảo Dự án Luật do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long - Trưởng Ban soạn thảo chủ trì, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Tài chính) Trần Xuân Long cho rằng phải đánh giá có đúng Phiếu số 2 vi phạm bí mật đời tư của cá nhân hay không vì Luật hiện hành đang cho phép công dân được quyền yêu cầu cấp Phiếu số 2, nhưng dự kiến sửa đổi không còn quyền này nữa liệu có hợp lý không? Trong khi đó, đại diện VKSNDTC cũng kiến nghị cân nhắc có nên tiếp tục duy trì quy định về Phiếu số 2, bởi một khi đã được xóa án tích thì người đã được xóa án tích phải bình đẳng với người không có án tích, trong khi Phiếu số 2 thể hiện cả những án tích đã được xóa là ảnh hưởng đến việc tái hòa nhập cộng đồng của họ.

Đánh giá cao các hồ sơ của Ban soạn thảo cơ bản đầy đủ, nhưng vẫn còn một số vấn đề các thành viên Ủy ban Tư pháp băn khoăn, bởi vậy kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đề nghị Ban soạn thảo cần có đánh giá tác động đầy đủ của Dự thảo Luật đối với từng trường hợp cụ thể (đối với đối tượng đi xuất cảnh, kết hôn với người nước ngoài, xuất khẩu lao động, học tập…), qua đó cân nhắc việc Dự thảo Luật có bỏ cấp Phiếu LLTP số 2. 

Đọc thêm

Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam thực sự của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng

PGS.TS Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản
(PLVN) - Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quy luật phát triển tất yếu, là nguyện vọng và sự lựa chọn của Nhân dân. Sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố then chốt để bảo đảm tính Đảng, tính định hướng xã hội chủ nghĩa trong việc xây dựng và vận hành Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật Hội thảo tham vấn ý kiến về đề xuất sửa đổi Nghị định hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật Hội thảo tham vấn ý kiến về đề xuất sửa đổi Nghị định hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
(PLVN) -Thực hiện Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021-2025 và Đề án về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp giai đoạn 2021-2030 năm 2024, chiều ngày 04/11/2024, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật tổ chức Hội thảo tham vấn ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung Nghị định số 55/2019/NĐ-CP ngày 26/4/2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng.

Tổ chức đấu giá Quyền sử dụng đất tại Khu đất dịch vụ Đông Đạo, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc

Đồng chí Phùng Huy Thọ - Đấu giá viên, phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Vĩnh Phúc điều hành cuộc bán đấu giá
(PLVN) - Căn cứ Quyết định số 22/QĐ-TNMT ngày 18/9/2024 của Phòng Tài nguyên và Môi Trường về việc phê duyệt kết quả lựa chọn đơn vị thực hiện đấu giá QSD đất đối với 05 thửa đất thuộc dự án: Khu đất dịch vụ Đông Đạo, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên; Hợp đồng dịch vụ đấu giá quyền sử dụng đất số 24/2024/HĐ-DVĐGQSDĐ ngày 23/9/2024 ký giữa Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Vĩnh Phúc với Phòng Tài Nguyên và Môi Trường thành phố Vĩnh Yên. Vừa qua, Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức bán đấu giá thành công 5/5 ô đất với tổng giá khởi điểm là 17.316.000.000 đồng.

Hơn 400 học sinh tham dự phiên tòa xét xử lưu động tại Lào Cai

Hơn 400 học sinh tham dự phiên tòa xét xử lưu động tại Lào Cai
(PLVN) -  Ngày 4/11/2024, tại Trường THCS Bắc Cường, Tòa án nhân dân Thành phố Lào Cai đã tổ chức phiên tòa xét xử lưu động vụ án hình sự mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy. Phiên tòa có sự tham dự của cán bộ, giáo viên và hơn 400 học sinh trường THCS Bắc Cường, thành phố Lào Cai.

Đoàn công tác của Bộ Tư pháp tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12

Đoàn công tác của Bộ Tư pháp tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12
(PLVN) -Nhận lời mời của Bộ trưởng Lập pháp Chính phủ Hàn Quốc, trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Hàn Quốc, ngày 01/11/2024, Đoàn công tác của Bộ Tư pháp do Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc làm Trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12 (ALES 12) tại Seoul, Hàn Quốc.

Bình Định ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất

Ảnh minh họa
(PLVN) - UBND tỉnh Bình Định vừa ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất nhằm kịp thời giải quyết các yêu cầu của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn về đăng ký biện pháp bảo đảm.

Khởi công xây dựng "Mái ấm Tư pháp" tại Lào Cai

Khởi công xây dựng "Mái ấm Tư pháp" tại Lào Cai

(PLVN) -  Ngày 1/11/2024, tại thôn Nậm Lòn, xã Cốc Lầu, huyện Bắc Hà đã diễn ra lễ khởi công xây dựng nhà "Mái ấm Tư pháp" cho ông Hầu Seo Dỉ - Công chức Tư pháp - Hộ tịch xã Cốc Lầu bị sập và hư hỏng hoàn toàn căn nhà cấp 4 mới xây do ảnh hưởng của cơn bão số 3 gây ra.

Sửa đổi quy trình ban hành văn bản pháp luật, tạo thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội

TS. Đinh Văn Minh, Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế- Thanh tra Chính phủ
(PLVN) - Nên xem xét lại cách quy định như hiện nay chỉ cho phép Chính phủ quy định chi tiết những điều khoản được xác định ngay trong luật. Thực tế xây dựng các văn bản hướng dẫn đã gặp không ít khó khăn từ quy định này và để không bị “bó tay” trước yêu cầu thực tiễn đặt ra trong quá trình triển khai luật, các Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành với tên gọi là “các biện pháp bảo đảm thi hành”. Điều này cần được cân nhắc, điều chỉnh trong thời gian tới để tránh tình trạng "tự trói tay" mình rồi lại phải cố gắng "tự giải thoát" như hiện nay

Cán bộ Tư pháp - Hộ tịch Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tuỵ với tư pháp cơ sở

Anh Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tụy với công việc tư pháp ở cơ sở.
(PLVN) - Anh Dương Chính Nghĩa, công chức tư pháp - hộ tịch xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã có gần 20 năm gắn bó với công việc tư pháp - hộ tịch ở cơ sở. Với địa bàn rộng, đông dân cư nhưng anh Nghĩa luôn tâm huyết, trách nhiệm, yêu nghề, nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và luôn là “lá cờ đầu” triển khai các mô hình điểm về phổ biến, giáo dục pháp luật tại Hà Tĩnh.

Bạc Liêu: Bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về nghiệp vụ giám định tư pháp

Bạc Liêu: Bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về nghiệp vụ giám định tư pháp
(PLVN) - Ngày 2/11, Sở Tư pháp tỉnh Bạc Liêu chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp tổ chức lớp bồi dưỡng nghiệp vụ giám định tư pháp cho cán bộ, công chức, viên chức làm công tác giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh, nắm rõ các quy định của pháp luật về giám định tư pháp, một số kỹ năng pháp lý cơ bản, cần thiết của người giám định viên tư pháp.

Chủ quyền nhân dân trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

GS.TS Trần Ngọc Đường, Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội
(PLVN) - Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ quyền nhân dân xuyên suốt trong tư duy lý luận và quan điểm, đường lối của Đảng ta về xây dựng nhà nước, từ nhà nước dân chủ nhân dân, rồi nhà nước chuyên chính vô sản và hiện nay là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cốt lõi trong quan điểm về chủ quyền nhân dân là tư tưởng chính quyền thuộc về nhân dân.