Không có năng lực, chức năng nhưng tự ý làm
Liên quan đến việc Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng quản lý Môi trường đô thị Kỳ Anh (Công ty Môi trường – Đô thị Kỳ Anh) chôn lấp chất bùn thải trại trang trại được cho là của vị giám đốc của công ty này, ông Võ Tá Đinh, Giám đốc Sở TN&MT Hà Tĩnh khẳng định, sở này đã không được báo cáo nên không hề hay biết việc Công ty Môi trường - Đô thị Kỳ Anh đã hợp đồng vận chuyển rác thải với Formosa.
Ông Đinh cho biết thêm, việc hợp đồng, vận chuyển, xử lý số rác thải đó là do Formosa và Công ty Môi trường – Đô thị Kỳ Anh đã tự ý hợp đồng với nhau. Công ty này không có chức năng và cũng không có năng lực để xử lý chất thải từ Formosa. Theo hợp đồng đã ký kết giữa hai bên thì Công ty Formosa phải giám sát vị trí mà đối tác xử lý bùn thải nhưng chưa thực hiện. Công ty Môi trường - Đô thị Kỳ Anh cũng không chuyển giao số bùn thải đã tiếp nhận từ Công ty Formosa cho đơn vị có chức năng xử lý mà tự chôn lấp không đúng nơi quy định, việc này cũng vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.
 |
| Hợp đồng giữa Công ty Môi trường - Đô thị Kỳ Anh và Formosa |
Công ty Môi trường - Đô thị Kỳ Anh kí hợp đồng với Formosa từ tháng 4/2016, công ty này không có chức năng hay được cấp phép để làm việc này. Hợp đồng “Thu gom vận chuyển và xử lý bùn bánh của tổ xử lý nước thải công nghiệp công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh” có số hợp đồng 1001087, ký ngày 15/3/2016, giữa bên A là Formosa Hà Tĩnh do ông Ngưu Tuấn Phát đại diện và bên B là Cty CP Tư vấn Xây dựng Quản lý Môi trường đô thị Kỳ Anh do ông Lê Anh Tài, Phó giám đốc công ty làm đại diện. Hợp đồng này có 16 trang và phần phụ lục, gồm 14 điều và nhiều điều khoản, thể hiện bằng song ngữ (cả tiếng Việt Nam và Trung Quốc).
Cơ quan chức năng đã xác định Công ty Môi trường - Đô thị Kỳ Anh đã tiếp nhận, vận chuyển xử lý 267,83 tấn bùn thải từ Formosa. Trong đó, bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt 77,39 tấn, bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải công nghiệp 189,44 tấn. Giá thành vận chuyển và xử lý nước thải sinh hoạt là 1.000 đồng/kg, còn bùn thải công nghiệp là 800 đồng/kg.
Về hợp đồng giữa Formosa và Công ty Môi trường – Đô thị Kỳ Anh xem xét kỹ các điều khoản, có thể thấy hợp đồng này hoàn toàn do bên A (Công ty Formosa) đều nghiêng về việc có lợi cho công ty này phần bất lợi thuộc về Công ty Môi trường - Đô thị Kỳ Anh.
Hám lợi nhận về toàn…mbất lợi!?
Bởi, thực tế, sẽ rất khó để bên B (tức Công ty Môi trường - Đô thị Kỳ Anh) có thể kiểm tra, xem xét được liệu số chất thải mà họ đang thu gom có đúng như phạm vi hợp đồng hay không, vì bên B không đủ năng lực, thẩm quyền để có thể phân tích, nhận biết các chất thải như vậy. Nhất là khi việc kí hợp đồng này là hợp đồng “chui” chưa được sự đồng ý và giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước.
Đặc biệt, một số điều khoản của hợp đồng này đã đẩy hoàn toàn trách nhiệm hoàn toàn cho bên B nếu có việc gì xảy ra: “Bùn bánh sau khi được vận chuyển ra khỏi cổng trạm cân của bên A thì trách nhiệm thuộc về bên B, trong quá trình vận chuyển, xử lý nếu vi phạm quy định pháp luật và quy định hợp đồng này thì sẽ do bên B chịu toàn bộ trách nhiệm”.
 |
| Để có "hoa lợi" Công ty Môi trường- Đô thị Kỳ Anh cũng chịu nhiều điều khoản bất lợi |
Hay một điều khoản khác về xử lý vi phạm hợp đồng quy định: “Bùn bánh sau khi được vận chuyển ra khỏi nhà máy của bên A, nếu bị phát hiện và phạt vi phạm vì làm ô nhiễm môi trường thì bên B phải chịu toàn bộ trách nhiệm, không liên quan đến bên A, nhưng phải báo cáo tình hình sự việc phát sinh và quá trình giải quyết cho bên A…”.
Ngoài ra, hợp đồng cũng quy định: nếu Công ty Môi trường – Đô thị Kỳ Anh không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng vì lý do nào đó, Formosa phải thuê bên thứ 3 thay thế thì Công ty môi trường Kỳ Anh phải trả chi phí chênh lệch phát sinh theo đơn giá hợp đồng mà Formosa đã phải chi trả thêm. Và nếu chưa được bên Formosa cho phép thì nhân viên của Công ty môi trường Kỳ Anh không được đưa máy tính xách tay hay các thiết bị điện tử có chức năng ghi hình vào xưởng. Nếu vi phạm thì sẽ bị Formosa xử phạt 3.500.000 VNĐ/người/lần, đồng thời các thiết bị này sẽ bị tiêu hủy.
 |
| Bất chấp những điều khoản "khó gặm" Công ty Môi trường - Đô thị Kỳ Anh vẫn "kí" |
Như vậy, dù bên Công ty Môi trường – Đô thị Kỳ Anh không đủ năng lực nhận biết chất thải có độc hại hay không, nhưng việc Công ty môi trường Kỳ Anh đưa chất thải đi chôn lấp không đúng nơi quy định, không xử lý đúng quy trình thì mọi trách nhiệm công ty này phải chịu và Formosa “phủi tay” không phải chịu một trách nhiệm gì. Nhưng phía lãnh đạo Công ty Môi trường – Đô thị Kỳ Anh đã không hay biết nhưng vẫn cố tính thực hiện vì khoản lợi nhuận từ hợp đồng vận chuyển xư lý chất thải. Phải chăng do hám lợi mà công ty này đã bất chấp những điều bất lợi, "quả đắng" về mình!?.
