Hai tấm bia thơ tại 'cõi thiêng' Đồng Lộc và Truông Bồn

Bia khắc “Khúc tưởng niệm liệt sĩ Truông Bồn”.
Bia khắc “Khúc tưởng niệm liệt sĩ Truông Bồn”.
(PLVN) - Vương Trọng là nhà thơ đương đại hiếm hoi có đến 2 tác phẩm được khắc bia đá tại 2 Di tích lịch sử linh thiêng Ngã ba Đồng Lộc và Truông Bồn - những tọa độ lửa khốc liệt của đất nước một thời bị bom cày đạn xới.

Những vần thơ “thường trực” nơi cõi thiêng

Ngày 1/7 vừa qua, tấm bia đá khắc bài thơ “Khúc tưởng niệm liệt sĩ Truông Bồn” của Vương Trọng đã được Ban Quản lý Khu di tích lịch sử Truông Bồn (huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An) tạc dựng với trọng lượng khoảng 2 tấn, chiều ngang 2m, cao 1,5m, độ dày 12cm.

Nhà thơ Vương Trọng sinh năm 1943 tại xã Trung Sơn (huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An). Ông từng công tác tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội, về hưu năm 2007 với quân hàm Đại tá.

Trước đó 26 năm, bài thơ “Lời thỉnh cầu ở nghĩa trang Đồng Lộc” của cùng tác giả cũng được khắc bia đặt tại Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc (huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh). Từ tấm bia nhỏ ban đầu chỉ 80cmx40cm, tấm bia hiện tại cao 2,5m (đế bia 0,5m), rộng 1m, dày 20cm.

Chia sẻ với phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam, nhà thơ lão thành không khỏi xúc động khi trên hai khu di tích lịch sử lớn của đất nước, ông đã có hai bài thơ “thường trực với linh hồn của hơn 2.000 liệt sĩ thanh niên xung phong, quân đội và đồng bào đã ngã xuống trên hai vùng đất ác liệt này”.

Ngược về quá khứ, hơn nửa thế kỷ trước, trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Truông Bồn và Ngã ba Đồng Lộc đều là những vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trên tuyến huyết mạch chi viện cho chiến trường miền Nam, đồng thời cũng là mục tiêu bị địch ngày đêm trút bom đánh phá. Tại Truông Bồn, bình quân một phút rưỡi lại có một quả bom tấn trút xuống. Hàng trăm thôn, làng bị tàn phá. Tại Ngã ba Đồng Lộc, bình quân mỗi m2 đất phải hứng chịu hơn 3 quả bom. Mặt đất biến dạng, không một cành cây, ngọn cỏ, bom chồng bom, hố bom chồng hố bom.

Từ Đồng Lộc đến Truông Bồn

Sinh ra tại vùng đất đỏ lửa miền Trung và trưởng thành, chiến đấu trong bom đạn, nhà thơ Vương Trọng thấm thía nỗi đau xương máu của đồng bào, đồng đội. Nhưng đến hè năm 1995, lần đầu tiên ông mới có dịp về thăm Đồng Lộc trong chuyến đi sáng tác cho Quân khu IV. Khi nén hương lần lượt thắp lên 10 phần mộ và chứng kiến những kỷ vật các cô để lại, ông tự hỏi “nếu 10 cô gái hiển linh, họ sẽ nghĩ như nào”?

Bài thơ "Lời thỉnh cầu ở Ngã ba Đồng Lộc" hoàn thành vào ngày 5/7/1995. “Ở bài thơ này, tôi không nói cảm xúc của nhà thơ khi đến nghĩa trang, mà nói lời thỉnh cầu của 10 liệt sĩ với những người đến viếng”, nhà thơ kể. Ông muốn ca ngợi thêm một lần nữa phẩm chất anh hùng của các liệt sĩ - lòng vị tha, luôn luôn nghĩ về người khác.

Bài thơ đã làm lay động trái tim nhiều người, trong đó có Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Đại tá Nguyễn Tiến Tuẫn, Giám đốc Công an tỉnh Hà Tĩnh, nguyên Tổ trưởng Tổ Cảnh sát giao thông ở bến phà Cầu Phủ và Ngã ba Đồng Lộc. Ông đã tìm hai cây bồ kết, xin phép trồng ở nghĩa trang như một cách đáp lời “thỉnh cầu” của các nữ liệt sĩ. Với mong muốn nhiều người biết đến bài thơ hơn, bốn năm sau, ngày 14/8/2002, ông xin phép các cơ quan có thẩm quyền và nhà thơ Vương Trọng khắc bài thơ lên tấm bia đá nhỏ dựng cạnh hai cây bồ kết.

Đại tá, nhà thơ Vương Trọng bên tấm bia đá “Lời thỉnh cầu ở nghĩa trang Đồng Lộc”. (Ảnh: NVCC)

Đại tá, nhà thơ Vương Trọng bên tấm bia đá “Lời thỉnh cầu ở nghĩa trang Đồng Lộc”. (Ảnh: NVCC)

Trải qua thời gian, để thay tấm bia cũ nhỏ và nhiều chữ đã mờ nét, đầu năm 2009, Sở VH,TT&DL Hà Tĩnh và Ban Quản lý khu di tích liệt sĩ thanh niên xung phong Ngã ba Đồng Lộc đã dựng tấm bia đá như hiện nay, khắc bài thơ bằng tiếng Việt và bản dịch tiếng Anh của Luật sư Việt kiều Trần Đình Hoành.

Khi tấm bia thơ tại Đồng Lộc được nhiều người biết đến thì nhà thơ Vương Trọng càng thêm trăn trở. Ông kể: “Tôi cảm thấy mình có nợ với Truông Bồn. Truông Bồn cách nhà tôi chỉ 15 cây số, mà thuở xưa cuối năm dân làng tôi vẫn đến đó cắt cỏ về cho trâu, bò “ăn tết””. Nung nấu lòng tri ân với mảnh đất quê hương, năm 2014, ông có chuyến đi thực tế về Truông Bồn. “Khúc tưởng niệm liệt sĩ Truông Bồn” được viết theo thể văn tế đã ra đời vào ngày 15/4/2014, một năm trước khi khánh thành Khu di tích. Tròn 10 năm sau tác phẩm ra đời, tháng 7/2024 vừa qua, Ban Quản lý Khu di tích xin phép nhà thơ khắc bia đá “Khúc tưởng niệm liệt sĩ Truông Bồn” đặt tại đây.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

'Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản' tại Quảng Ninh

'Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản' tại Quảng Ninh
(PLVN) - Ngày 11/1, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ninh tổ chức Chương trình “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản” năm 2025 tại xã Hải Sơn, thành phố Móng Cái, nhằm chăm lo Tết cho Nhân dân ở khu vực biên giới xã Hải Sơn.

Chủ tịch nước dự chương trình 'Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản'

Chủ tịch nước Lương Cường tặng quà các gia đình ở xã biên giới Pa Tần, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.
(PLVN) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, các đơn vị Bộ đội Biên phòng (BĐBP) trong cả nước đã có nhiều mô hình, chương trình, cách làm thiết thực giúp dân như: Chương trình “Xuân tình nguyện”, “Tết vì người nghèo”, “Hũ gạo tình thương”, “Áo ấm cho em”, “Bánh chưng xanh”… Năm nay, tổng số tiền các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị dành tặng chương trình “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản” trên cả nước là gần 25 tỷ đồng.

Báo chí góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng trên quê hương Bình Định

Báo chí góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng trên quê hương Bình Định
(PLVN) - Chiều ngày 09/1, Bộ CHQS tỉnh Bình Định đã tổ chức buổi gặp mặt các cơ quan thông tấn, báo chí của Trung ương, địa phương trên địa bàn tỉnh và Sơ kết cuộc thi viết bút ký và sáng tác ca khúc chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (giai đoạn 1); cuộc thi viết tìm hiểu 80 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân.

Bộ Quốc phòng tổng kết công tác chuyển đổi số 2024: Nhiều chuyển biến tích cực

Thượng tướng Lê Huy Vịnh kết luận Hội nghị.
(PLVN) - Năm 2024, nhiều nội dung, nhiệm vụ về cải cách hành chính, chuyển đổi số (CCHC,CĐS) được thực hiện với quyết tâm cao. Công tác CCHC,CĐS trong Bộ Quốc phòng (BQP) có nhiều chuyển biến tích cực, nhiều nội dung hoàn thành tốt, nổi bật là đẩy mạnh thực hiện thủ tục hành chính (TTHC) trên môi trường điện tử.

Không quân bay chào mừng, bắn pháo lễ, diễu binh kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Hướng tới lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Quân đội nhân dân Việt Nam sẽ tổ chức các hoạt động trọng điểm như không quân bay chào mừng, bắn pháo lễ, diễu binh và diễu hành. Các lực lượng tham gia đã bắt đầu huấn luyện chặt chẽ qua nhiều giai đoạn, với yêu cầu cao về sự phối hợp, kỷ luật và an toàn tuyệt đối.

BĐBP tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu: Góp phần quan trọng trong việc bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, vùng biển và đảo

BĐBP tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu: Góp phần quan trọng trong việc bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, vùng biển và đảo
(PLVN) -Ngày 6/1, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tổ chức lễ phát động Phong trào thi đua Quyết thắng năm 2025, với chủ đề "Dân chủ, đoàn kết, kỷ cương, sáng tạo, quyết thắng". Đại tá Đào Xuân Ánh, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy BĐBP tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu chủ trì hội nghị, cùng sự tham gia của các cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị.

Bộ đội Biên phòng Hải Phòng: Không để hình thành “điểm nóng” vi phạm pháp luật trên biển

BĐBP Hải Phòng thu giữ hàng hóa không có giấy tờ hợp pháp.
(PLVN) - Với tinh thần chủ động tiến công, trấn áp tội phạm, trong năm 2024, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) TP Hải Phòng đã xây dựng, triển khai nhiều kế hoạch nghiệp vụ đấu tranh với các loại tội phạm. Qua đó bảo đảm an ninh trật tự tại các địa bàn dân cư, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương, giữ bình yên khu vực biên giới biển, cửa khẩu cảng.

Bắt giữ tàu cá vận chuyển 50.000 lít dầu DO không rõ nguồn gốc trên biển

Bắt giữ tàu cá vận chuyển 50.000 lít dầu DO không rõ nguồn gốc trên biển
(PLVN) - Lực lượng chức năng thuộc Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 phối hợp cùng Hải đội 3, Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan và Hải đội 2, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mới bắt giữ tàu cá mang số hiệu TG 90367 TS vì hành vi vận chuyển 50.000 lít dầu DO không rõ nguồn gốc.

Ra quân Chương trình 'Xuân biên phòng ấm lòng dân bản' ở An Giang

Lễ ra quân Xuân Biên phòng – Ấm lòng dân bản năm 2025.
(PLVN) - Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh An Giang phối hợp UBND TP Châu Đốc mới tổ chức Lễ ra quân thực hiện các hoạt động trong Chương trình “Xuân biên phòng ấm lòng dân bản” Xuân Ất Tỵ 2025 tại UBND xã Vĩnh Tế, đồng thời phát động thực hiện Chương trình trên toàn khu vực biên giới tỉnh.

Xây dựng hệ thống nhà trường Quân đội tinh, gọn, mạnh

Đại tướng Nguyễn Tân Cương tặng Bằng khen cho các tập thể có thành tích xuất sắc.
(PLVN) - Với mục đích gắn nhà trường với đơn vị, đào tạo gắn với sử dụng, sau 3 năm thực hiện phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”, chất lượng đào tạo của các nhà trường Quân đội được nâng lên; học viên tốt nghiệp ra trường có phẩm chất, năng lực cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Ấn tượng doanh nghiệp Việt tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Đại tướng Nguyễn Tân Cương và các đại biểu tham quan các sản phẩm của Tập đoàn Viettel.
(PLVN) - Với nhiều loại khí tài quân sự mới do ngành công nghiệp quốc phòng (CNQP) Việt Nam tự phát triển, sản xuất lần đầu tiên được trưng bày tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam (QPQTVN) 2024, các doanh nghiệp quốc phòng Việt Nam đã khẳng định sự trưởng thành, lớn mạnh của Quân đội nhân dân Việt Nam (QĐNDVN), đồng thời thể hiện sức mạnh, bản lĩnh và thông điệp về hợp tác hòa bình Việt Nam.

Những dấu ấn quốc phòng năm 2024

Chủ tịch nước Lương Cường (ngoài cùng bên trái) cùng các đại biểu dự Hội nghị Quân chính toàn quân năm 2024.
(PLVN) -  Năm 2024, toàn quân chủ động tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS,QP) kết hợp phát triển kinh tế - xã hội. Hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng được triển khai chủ động, sâu rộng...