Tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn Hải Phòng thời gian qua vẫn diễn biến phức tạp với quy mô ngày càng tinh vi hơn. Với quyết tâm giữ đất sản xuất, giữ nguồn tài nguyên, nhân dân xã Quang Trung, huyện An Lão, Hải Phòng tổ chức mô hình tự quản chống cát tặc, bước đầu mang lại hiệu quả đáng khích lệ...
 |
| Đoạn bãi bồi ven sông thôn Cát Tiên bị sạt lở do cát tặc |
Nhức nhối nạn “cát tặc”
Xã Quang Trung, huyện An Lão có 4 km đê đường sông Văn Úc chạy qua, với hệ thống bãi bồi kéo dài từ chân đê tới bờ sông có đoạn dài 200- 300m. Từ năm 2007 đến nay, các tàu khai thác cát trái phép thường xuyên hoạt động; đặc biệt, từ khi Dự án đường cao tốc Hà Nội- Hải Phòng được triển khai năm 2009, nhu cầu cát san lấp rất lớn, các tàu khai thác cát trái phép “được dịp” ngày đêm hoạt động, làm sạt lở nhiều diện tích đất bãi, ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động sản xuất nông nghiệp của nhân dân địa phương.
Bà Trịnh Thị Thấm, trưởng thôn Cát Tiên, xã Quang Trung bức xúc: “Các tàu hút cát thường hút dọc tuyến đê từ chân cầu Tiên Cựu tới địa phận thôn Câu Đông. Lúc đầu họ hút cát ở giữa lòng sông, tới lúc lòng sông hết cát thì họ đưa tàu vào gần bãi bồi, thả vòi hút cát có đường kính tới 30- 40 cm, cách bờ 20- 30 m trực tiếp hút cát. Đến nay, nhiều đoạn bãi bồi của nhân đang sản xuất nông nghiệp đã bị sạt lở sâu về phía đê, có đoạn dài 50m, nhiều hoa màu, cây trồng hàng năm của bà con cũng bị hút xuống lòng sông”
Chỉ tay về phía bờ sông ông Trần Văn Bốn, người có diện tích đất bãi bồi đang canh tác trên địa bàn thôn Cát Tiên gay gắt nói: “Trước đây nhà tôi trồng 20 cây vải thiều và 50 cây táo, các tàu khai thác cát hút nhiều nên đoạn bãi bồi này lở sâu vào trong, giờ thì cây cối xuống sông hết rồi...”
Ông Vũ Đức Hải- Trưởng công an xã Quang Trung- cho biết: “Các tàu khai thác cát trái phép ngang nhiên hoạt động, khi bị xua đuổi chúng còn đe dọa hành hung, phương thức hoạt động của chúng rất táo tợn. Điển hình, tháng 8/2012 trong khi xua đuổi tàu khai thác cát ông Nguyễn Văn Y ở thôn Cát Tiên đã bị một số đối tượng trên tàu hút cát dùng dao bầu đuổi chém”.
Quyết tâm giữ đất, giữ đê
Xã Quang Trung phối hợp với các lực lượng chức năng huyện An Lão tổ chức vây bắt, xử phạt hàng chục vụ nhưng tình trạng khai thác cát vẫn tái diễn, nhiều diện tích đất canh tác vẫn sạt lở, nguy cơ sạt lở đê luôn luôn rình rập. Để bảo vệ chính quyền lợi của mình, mới đây, người dân thôn Cát Tiên đã đứng ra thành lập tổ tự quản chống cát tặc, “túc trực” 10 người, thành phần là chính những hộ gia đình có đất canh tác ngoài bãi bồi ven đê. Khi phát hiện có tàu hút cát, tổ tự quản báo lên chính quyền xã và gọi bà con nhân dân trong thôn vây bắt...
Ông Nguyễn Văn Y, tổ trưởng tổ tự quản này, cho biết: “Từ khi có ý tưởng thành lập tổ chống nạn “cát tặc”, chủ trương này đã được chính quyền xã đồng tình ủng hộ, các hộ dân có người trong tổ tự quản được chính quyền miễn 25% sản lượng khoán trên diện tích canh tác ngoài bãi. UBND xã cũng đã vận động các doanh nghiệp trên địa bàn đóng góp mua 1 thuyền nhỏ phục vụ cho việc xua đuổi và vây bắt “cát tặc”. Đến nay tổ tự quản đã phối hợp với công an xã bắt được 13 vụ, trong đó có 2 vụ phối hợp cùng công an huyện An Lão vây bắt, xử lý tàu khai thác cát trộm”.
Theo ông Đỗ Quang Hanh- Chủ tịch UBND xã Quang Trung, mới đây tổ tự quản chống cát tặc có ý tưởng dùng gạch bỏ vào trong bao dứa, dùng dây nilong dài cả mét thả xuống sông, khi vòi hút cắm xuống sông để hút cát sẽ kéo theo dây nilong làm quấn chặt cánh quạt, nếu hút vào chính bao gạch sẽ hút các viên gạch vào làm gẫy cánh quạt. Cách làm này rất hiệu quả, đến nay cơ bản tình trạng hút trái phép trên địa bàn huyện An Lão đã giảm đáng kể...
Trao đổi với PLVN xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Văn Thông - Chủ tịch UBND huyện An Lão - cho biết: “Huyện đã chính thức thành lập tổ công tác chuyên trách để bắt giữ các tàu khai thác cát trái phép trên địa bàn, quyết tâm chỉ đạo quyết liệt để giải quyết tình trạng cát tặc hoành hành. Mô hình tổ tự quản chống cát tặc ở thôn Cát Tiên đã có nhiều điểm tích cực, huyện đang nghiên cứu để nhân rộng cho các địa phương khác cùng làm. Để quản lý tốt vấn đề này ngoài sự cố gắng của chính quyền thì rất cần sự phối hợp vào cuộc của người dân địa phương...
Đông Bắc
