Hải Phòng phấn đấu đi đầu cả nước trong chuyển đổi số giáo dục

Những “trái ngọt” đầu tiên

Mục tiêu của GD&ĐT là xây dựng một hệ thống giáo dục bảo đảm cho mọi công dân đều được học tập suốt đời, đồng thời, trong hệ thống đó có những chính sách và cơ chế tương ứng để bảo đảm cho mọi công dân góp sức phát triển các hình thức học tập thường xuyên trên mọi địa bàn dân cư. Trên cơ sở đó sẽ tạo ra những công dân của nền kinh tế tri thức, nguồn lao động sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu của cuộc cách mạng công nghệ 4.0.

Trao đổi với PLVN, Giám đốc Sở GD&ĐT TP Hải Phòng Lê Quốc Tiến cho biết, việc đào tạo công dân học tập nhất là trong nền giáo dục 4.0 là một việc không dễ dàng, đó không chỉ là về đổi mới hay công nghệ, nó còn là vấn đề văn hóa và con người.

Thông qua việc số hóa kinh nghiệm học tập, mọi công dân đều có thể cải thiện kỹ năng của mình, với một mục tiêu chung: tạo ra một quy trình giáo dục hấp dẫn, hiệu quả hơn và tiến tới cá nhân hóa với mọi công dân; tạo cơ hội học tập mọi lúc, mọi nơi và học tập suốt đời. Chính vì điều đó, nhận thức chuyển đổi số là con đường đưa giáo dục Hải Phòng chuyển mình từng bước xây dựng hệ sinh thái giáo dục 4.0.

Việc chuyển đổi số mang lại hiệu quả trong công tác quản lý giáo dục.

Trong thời gian qua, ngành giáo dục Hải Phòng đã từng bước chuyển mình bước vào nền giáo dục 4.0 với những thành công bước đầu được đánh giá cao. 910 cơ sở giáo dục, 32.141 giáo viên, 433.425 học sinh đều có mã định danh riêng và gắn bó suốt trong quá trình công tác, học tập.

Hệ thống Cơ sở dữ liệu này đã hỗ trợ đắc lực công tác thống kê, báo cáo trong toàn ngành; giúp các cấp quản lý ban hành chính sách quản lý có hiệu quả; đánh giá hiện trạng thừa thiếu giáo viên ở các nhà trường theo từng cấp học, địa phương, môn học từ đó xây dựng lên bức tranh tổng thể toàn ngành giáo dục, xây dựng các Đề án đào tạo bồi dưỡng giáo viên.

Hệ thống Cơ sở dữ liệu này cũng giúp tăng cường cơ sở vật chất giai đoạn 2020 – 2025, tầm nhìn 2030 đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, luật giáo dục 2019 và triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Hải Phòng đã từng bước dùng sổ điểm, học bạ điện tử thay thế sổ điểm, học bạ giấy thông thường; hoạt động chỉ đạo, điều hành, giao dịch, họp, tập huấn được thực hiện chủ yếu trên môi trường mạng. Học liệu số gồm sách điện tử, thư viện điện tử, ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm, bài giảng điện tử, phần mềm học điện tử, phần mềm ứng dụng mô phỏng… ở tất cả các cấp học, môn học gắn với việc chia sẻ học liệu giữa các nhà trường được phát triển, từ đó hình thành kho học liệu số toàn ngành giáo dục Hải Phòng với trên 3000 bài giảng chất lượng, đã được thẩm định. Từ đây, không chỉ thầy cô tại TP Cảng mà khắp cả nước đã có cơ hội chia sẻ những cách làm hay, kinh nghiệm quý trong việc chuyển tải kiến thức, nội dung quen thuộc đến học sinh một cách mới lạ, hấp dẫn hơn.

Một giao diện phần mềm quản lý nhà trường.

Đặc biệt, trong điều kiện dịch bệnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp như hiện nay thì nhờ có chuyển đổi số trong giáo dục, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giảng dạy trực tuyến sẽ giúp các học sinh có thể dừng đến trường mà không dừng học.

“Tại Nhật Bản, thuật ngữ “Thiết kế cuộc đời” rất phổ biến. Ở Việt Nam, thuật ngữ này còn khá mới mẻ, tức là sự chuẩn bị, lên kế hoạch của gia đình, thầy cô và nhà trường giành cho các học sinh để định hướng nghề nghiệp chưa thực sự sâu sắc. Việc số hóa giáo dục có thể ví von như chúng ta đang bắt đầu xây dựng nền móng vững chắc để sau này, học sinh có thể dựa trên các dữ liệu được xây dựng để lựa chọn nghề nghiệp cho bản thân. Còn thầy cô, nhà trường có cơ hội để “làm ngược”, tức là căn cứ vào nhu cầu của xã hội để đào tạo chuẩn “đầu ra”. Bởi suy cho cùng, đích đến vẫn là công ăn việc làm cho học sinh sau khi tốt nghiệp”, PGS.TS Lê Quốc Tiến nhấn mạnh. 

Một giao diện phần mềm quản lý cấp Sở, phòng.

Khó nhất là thay đổi… tư duy

Chuyển đổi số trong GD&ĐT là một nhiệm vụ mới mẻ. Theo đánh giá chung, Hải Phòng đã “đi” trước một số tỉnh, thành khác 1 năm qua trong công tác chuyển đổi số nhưng khó khăn là điều không tránh khỏi. Hạ tầng mạng, trang thiết bị công nghệ thông tin phục vụ công tác chuyển đổi số của các Nhà trường, đặc biệt ở các vùng xa, vùng khó khăn, còn thiếu, lạc hậu, chưa đồng bộ, nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu cơ bản nhất cho chuyển đổi số. Điều này dẫn đến sự bất bình đẳng về cơ hội học tập, tiếp cận kiến thức giữa học sinh ở các địa phương, các nhà trường.

Công tác số hóa, cập nhật học liệu số, thẩm định, chia sẻ học liệu số đòi hỏi sự đầu tư lớn về nhân lực cũng như tài chính để đảm bảo kho học liệu số đầy đủ, đạt chất lượng, đáp ứng yêu cầu học tập, tham khảo của học sinh ở các cấp học, môn học. Việc xây dựng học liệu số, hệ thống giải pháp học tập trực tuyến còn phát triển tự phát, chưa có sự đồng bộ thống nhất, khó kiểm soát chất lượng và nội dung học tập, thiếu sự đồng bộ và chia sẻ giữa các nhà trường dẫn đến lãng phí chung.

Phần mềm Enetviet hỗ trợ đắc lực công tác thống kê, báo cáo trong toàn ngành Giáo dục.

Về vấn đề này, Giám đốc Sở GD&ĐT Lê Quốc Tiến cho biết: “Khó khăn lớn nhất là phải thay đổi tư duy của người làm công tác quản lý, thầy cô, phụ huynh và cả học sinh. Nếu coi dữ liệu ngành là một thứ “vàng đen” quý giá thì việc chuyển đổi số trong giáo dục là cách xây dựng biểu đồ chi tiết mỏ “vàng đen” Sở đang quản lý. Nếu không đo lường thì chúng ta không thể hiểu được và khi không hiểu thì không thể điều chỉnh được mỏ vàng này”.

Trong năm 2021, Sở GD&ĐT Hải Phòng tiếp tục phát triển cơ sở dữ liệu ngành, tăng cường giảng dạy trực tuyến song song với học trực tiếp chính khóa và từ đó triển khai có hiệu quả các dự án chống đuối nước, chống béo phì.