Hải Phòng: Nâng cao chất lượng dân số, thích ứng với già hóa trong giai đoạn mới

Trong những năm qua, công tác dân số của Hải Phòng đạt được nhiều kết quả tích cực. Mức sinh được duy trì ổn định ở mức 2 con trên một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ; cơ cấu dân số chuyển dịch theo hướng tích cực khi có tới hơn 65% dân số trong độ tuổi lao động; chất lượng dân số được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ tử vong mẹ, trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 5 tuổi giảm mạnh. Tuổi thọ trung bình của người dân tăng lên, đạt 75,6 tuổi ở khu vực phía Đông và 75,7 tuổi ở khu vực phía Tây, cao hơn mức bình quân toàn quốc (74,7 tuổi).

Những kết quả này đã góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và khẳng định hiệu quả trong việc thực hiện các chính sách dân số của thành phố.

Tuy nhiên, công tác dân số của Hải Phòng vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức mới. Sau khi hợp nhất, quy mô dân số tăng nhanh, địa bàn rộng, chất lượng dân số chưa đồng đều giữa các khu vực. Mức sinh có xu hướng giảm trong khi tình trạng kết hôn muộn, ngại sinh con hoặc không sinh con ngày càng phổ biến ở giới trẻ, dẫn tới nguy cơ già hóa dân số sớm và thiếu hụt nguồn lao động trong tương lai. Tỷ số giới tính khi sinh vẫn ở mức cao, đạt 115,8 bé trai/100 bé gái trong 9 tháng đầu năm 2025.

Bên cạnh đó, nguồn lực đầu tư cho công tác dân số chưa đáp ứng yêu cầu, một số chính sách giữa khu vực phía Đông và phía Tây còn khác biệt, cần được rà soát, điều chỉnh theo mô hình chính quyền hai cấp để đảm bảo thống nhất và hiệu quả.

Tại Hội nghị, Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Xuân Phương, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông Giáo dục (Tổng cục Dân số, Bộ Y tế), đã cung cấp thông tin tổng quan về tình hình dân số và phát triển hiện nay, đồng thời phân tích những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực tế tại cơ sở. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đồng bộ các chính sách dân số theo định hướng của Bộ Chính trị, Chính phủ và Thành ủy Hải Phòng, nhằm bảo đảm sự phát triển bền vững của nguồn nhân lực trong bối cảnh già hóa dân số.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Phan Huy Thục, Phó Giám đốc Sở Y tế TP Hải Phòng khẳng định, chính sách dân số của thành phố giai đoạn hiện nay tập trung vào sáu nội dung trọng tâm: duy trì vững chắc mức sinh thay thế; đưa tỷ lệ giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng; thích ứng với già hóa dân số; nâng cao chất lượng dân số; và phân bổ dân số phù hợp với phát triển kinh tế - xã hội.

Ông Thục đề nghị các sở, ngành, đoàn thể và địa phương phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế trong việc xây dựng và triển khai các chính sách hỗ trợ, khuyến khích tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số. Đồng thời, các địa phương cần đưa chỉ tiêu dân số vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm, bố trí nguồn lực phù hợp, củng cố bộ máy tổ chức dân số ở cơ sở, đảm bảo triển khai hiệu quả các chương trình, dự án liên quan.

Cùng với đó, ngành Y tế thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh phong trào “Mỗi gia đình sinh đủ hai con, nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc, không lựa chọn giới tính khi sinh”, góp phần nâng cao chất lượng dân số cả về thể chất, trí tuệ và tinh thần.

Hội nghị cũng thống nhất cần tăng cường đánh giá, tổng kết các chỉ thị, nghị quyết, chương trình hành động về công tác dân số, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp, kịp thời để chỉ đạo, điều hành hiệu quả công tác dân số và phát triển trong giai đoạn tới. Đây là nền tảng quan trọng để Hải Phòng hướng tới mục tiêu dân số cân bằng, phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân trong kỷ nguyên mới.