Liên tục bị phát hiện vi phạm
Ngày 11/5/2017, Phòng cảnh sát môi trường Công an TP Hải Phòng đã ban hành quyết định số 117/QĐ-XPVPHC đối với Công ty CP dịch vụ & xây dựng Hoàng Kim Long (trụ sở tại xã Thái Sơn, An Lão) vì tiếp nhận 2,7 tấn chất thải rắn công nghiệp tại khu vực lò đốt rác sinh hoạt xã Quốc Tuấn vào ngày 26/4/2017. Hành vi này vi phạm Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định xử phạt VPHC trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và doanh nghiệp bị xử phạt 25 triệu đồng.
Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên các cơ quan chức năng bắt quả tang Công ty Hoàng Kim Long đổ trộm và đốt rác thải công nghiệp. Trước đó, liên tiếp trong các ngày 15/3 và 30/3/2017, UBND xã Quốc Tuấn cũng đã tiến hành lập biên bản đối với doanh nghiệp vì vận chuyển rác thải công nghiệp về khu vực lò đốt rác của xã để xử lý. Tại đây, UBND xã cũng yêu cầu Công ty phải dừng ngay việc tập kết xử lý rác thải công nghiệp tại khu vực lò đốt, đồng thời di chuyển số rác này đi nơi khác.
Biên bản kiểm tra công tác quản lý vận hành lò đốt rác tại xã Quốc Tuấn do UBND huyện An Lão lập vào tháng 2/2017 chỉ rõ có hiện tượng Công ty Hoàng Kim Long đổ trộm, đốt rác thải công nghiệp. Vi phạm này mới chỉ được UBND xã Quốc Tuấn nhắc nhở, chưa tiến hành xử phạt hành chính.
Theo phản ánh của một số người dân xã Quốc Tuấn, rác thải công nghiệp tại đây chủ yếu là giày da, mút xốp, can hóa chất được Công ty Hoàng Kim Long thu gom từ các doanh nghiệp trên địa bàn huyện An Lão, An Dương và đốt lén lút vào lúc nửa đêm. Người dân thấy bất bình với việc hoạt động vi phạm của doanh nghiệp này. Chị N.T.H (39 tuổi, thôn Bạch Câu) cho biết, mỗi lần lò đốt rác thải công nghiệp phát sinh ra thứ mùi khét rất khó chịu. Nhìn từ xa, ngọn lửa bùng cháy cao đến cả chục mét.
Được biết, lò đốt rác thải tại xã Quốc Tuấn được UBND huyện An Lão phê duyệt quyết toán với tổng số vốn đầu tư là 6,4 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư công trình xây dựng là 2,59 tỷ đồng và vốn đầu tư thiết bị là 3,8 tỷ đồng. Sau khi xây dựng xong, ngày 20/9/2016, UBND huyện An Lão ban hành quyết định số 1827/QĐ-UBND về việc giao quản lý lò đốt rác thải tại xã Quốc Tuấn cho UBND xã Quốc Tuấn.
"Túng làm liều"?
Trải qua thời gian vận hành lò đốt thử nghiệm, ngày 12/10/2016, UBND xã Quốc Tuấn và Công ty Hoàng Kim Long đã ký hợp đồng quản lý vận hành lò đốt rác với mức kinh phí 20 triệu/tháng. Điều đáng nói, để vận hành lò đốt rác trên đúng yêu cầu, doanh nghiệp phải bố trí 6 người gồm 01 quản lý, 02 bảo vệ, 05 công nhân. Theo đại diện Phòng TNMT huyện An Lão, số tiền mà doanh nghiệp phải trả lương hàng tháng cho 8 cán bộ, công nhân trên là 21 triệu đồng.
Lò đốt bị nhiều lần phát giác vì xử lý rác thải công nghiệp |
Vì không được mở rộng địa bàn thu gom rác thải sinh hoạt, Công ty Hoàng Kim Long đành lén lút hợp đồng với các doanh nghiệp để xử lý rác thải công nghiệp mặc dù việc làm này vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Liệu có phải do số tiền chi phí vận hành lò đốt rác nhiều hơn số tiền phí thu được nên doanh nghiệp buộc phải nghĩ ra cách để tồn tại? Việc "làm liều" của Công ty Hoàng Kim Long đã nhiều lần bị các cơ quan chức năng phát hiện.
Tại biên bản kiểm công tác quản lý vận hành lò đốt rác tại xã Quốc Tuấn do UBND huyện An Lão lập gần đây nhất, việc vận hành của Công ty Hoàng Kim Long là không đạt yêu cầu trên hầu hết các mặt. Doanh nghiệp không báo cáo được chi phí vận hành; sổ nhật ký vận hành ghi chép không đầy đủ, mang tính chống đối; không lập được phương án vận hành trình UBND huyện An Lão phê duyệt. Ngoài ra, rác thải tập kết ứ đọng còn nhiều, rác đổ tràn lên cả mặt bể xử lý nước thải và cả mặt đê Tả Văn Úc. Nhiệt độ đốt không đảm bảo, các yêu cầu kỹ thuật vận hành không đảm bảo. Như vậy, việc dư luận băn khoăn về trình độ, năng lực của đơn vị vận hành là điều dễ hiểu.
Trước đó, ngày 23/11/2016, 01 tháng sau khi doanh nghiệp ký hợp đồng vận hành lò đốt với UBND xã Quốc Tuấn, đại diện các Sở ngành đã đánh giá hiệu quả hoạt động của lò đốt rác là đảm bảo. Tuy nhiên, đến nay, đánh giá trên không còn đúng. Sau khi phát hiện đơn vị vận hành lò đốt rác có hoạt động không minh bạch, UBND huyện An Lão đã giao Phòng TNMT kiểm tra đột xuất 3 lần/ngày trong vòng 14 ngày để đánh giá lại kết quả hoạt động của lò đốt một cách khách quan nhất. UBND xã Quốc Tuấn là đơn vị quản lý lò đốt rác cũng được giao nhiệm vụ giám sát gắt gao hơn, kiên quyết xử lý những vi phạm liên quan đến việc đốt, đổ trộm rác thải, chất thải công nghiệp.
Qua tìm hiểu được biết, theo thiết kế ban đầu, bể xử lý nước thải là một trong những hạng mục được đầu tư xây dựng để vận hành lò đốt rác. Tuy nhiên, đến nay, bể xử lý tại lò đốt rác xã này gần như vô tác dụng. Thêm nữa, các điều kiện tiên quyết để đưa lò đốt rác vào hoạt động đúng quy định pháp luật môi trường như đánh giá tác động môi trường, quan trắc định kỳ đều bị "bỏ qua".
Báo Pháp Luật Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin về năng lực của đơn vị vận hành, quy trình đấu thầu, quyết toán việc lắp đặt thiết bị lò đốt rác của doanh nghiệp này.