Hải Phòng lấn biển - làm giàu
Trong lịch sử, Hải Phòng từng lấn biển, mở mang đất đai, tạo ra nhiều làng xóm trù phú ở Khu kinh tế mới đường 14 (Kiến Thụy), Gia Minh, Tân Lập, (Thuỷ Nguyên), Vinh Quang (Tiên Lãng).
Nay, Hải Phòng tiếp tục lấn biển, tạo ra quỹ đất mới, nhiều công trình đã và đang mọc lên với quy mô lớn như DASO, Hòn Dáu, khu công nghiệp Đồ Sơn, Cái Giá - Cát Bà, Khu kinh tế Đình Vũ- Cát Hải. Cái được từ lấn biển là rất nhiều, song không chủ quan trước diễn biến khí hậu thời tiết bất thường như sóng thần, nước biển dâng cao, hạn chế thấp nhất những rủi ro thiên tai gây ra.
Những công trình mới từ việc lấn biển
Những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, công trường đắp đê lấn biển đường 14 sôi động, cả thành phố chung sức quai đê, lấn biển tạo ra hàng nghìn ha đất đai màu mỡ phục vụ nuôi trồng thuỷ sản và lập làng quê mới. Ngày 23-4-1988, Khu Kinh tế mới đường 14 được thành lập gồm xã Hải Thành rộng 532,69 ha với dân số 3000 người, xã Tân Thành rộng 570 ha, dân số 3000 người. Sau đó, Khu chế xuất Hải Phòng được khởi công tại km16 đường 14 (đường Phạm Văn Đồng hiện nay) với diện tích 300 ha, nay là Khu Công nghiệp và sân Golf Đồ Sơn. Cũng vào thời điểm đó, Khu Kinh tế mới Gia Minh, huyện Thuỷ Nguyên ra đời trên cơ sở lấn biến, góp phần giãn dân, bà con ở khắp nơi trong huyện hội tụ về đây, tạo dựng quê hương mới. Đến những năm 90 thế kỷ trước, với sự giúp đỡ của Cộng đồng Châu Âu EC, làng mới Tân Lập, xã Lập Lễ được hình thành, một bộ phận nhân dân các xã phía Nam Thủy Nguyên đến định cư ổn định trên vùng đất mới. Khu kinh tế mới Tân Vũ- Tràng Cát,Khu kinh tế mới Vinh Quang (Tiên Lãng) cũng được hình thành trên cơ sở lấn biển hiệu quả. Cùng thời điểm này, Công ty liên doanh TNHH phát triển Đình Vũ ra đời trên bán đảo Đình Vũ, giai đoạn đầu liên doanh thu hút các doanh nghiệp vào đầu tư trên diện tích 164 ha. Công trình Proconco do đối tác người Pháp đã hoàn thành xây dựng đi vào sản xuất cùng với các cơ sở ttòn chứa xăng dầu như Caltex, Tổng kho xăng dầu đầu nguồn của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt
Để tiếp tục lấn biển làm giàu, Chính phủ đã phê duyệt KCN Nam Dình Vũ với tổng diện tích 2000 ha. KCN này nằm trên địa bàn phường Đông Hải, quận Hải An với tính chất là KCN hậu cần - cảng thuộc Khu kinh tế Đình Vũ- Cát Hải. Trung tâm của KCN là khu phi thuế quan rộng 414 ha, giáp với sông Cấm và đường ô- tô cao tốc Hà Nội- Hải Phòng, tạo điều kiện tối đa khai thác tiềm năng kinh tế biển cho thành phố Cảng.
Tại Đồ Sơn và Cát Bà, các nhà đầu tư trong nước đã không bỏ qua 2 trọng điểm du lịch mang tầm quốc gia và quốc tế này, họ tiếp tục lấn biển, mở ra hàng trăm ha, làm giàu quỹ đất mới để xây dựng khu tổ hợp Hòn Dáu Reort, Khu Du lịch sinh thái DASO Đồ Sơn và Khu đô thị mới Cái Giá Cát Bà. Riêng, khu tổ hợp Hòn Dáu Reort, Tập đoàn Hòn Dáu không ngân ngại đổ xuống biển hàng trăm triệu USD để lấn biển. Trước đây, khu vực này có độ sâu -25m, nay được tạo thành mặt bằng lớn để kiến tạo những công trình tráng lệ. Khu Du lịch sinh thái DASO Đồ Sơn do Tập đoàn DASO đầu tư hiện cơ bản hoàn thành san lấp mặt bằng, kịp thời cho việc tổ chức Liên hoàn Du lịch Đồ Sơn hè 2008. Trên diện tích 171,57 ha khu Cái Giá- Cát Bà, Công ty cổ phần đầu tư phát triển du lịch VINACONEX đầu tư 9790 tỷ đồng với mục tiêu khai thác một cách hiệu quả lợi thế tự nhiên, sinh thái khu vực- xây dựng khu đô thị du lịch hiện đại. Giai đoạn đầu (2006-2010), dự án đầu tư 1400 tỷ đồng chủ yếu hoàn thành san lấp mặt bằng. Giai đoạn tiếp theo từ 2011- 2015, tập trung xây dựng các công trình với tổng sô vốn 8300 tỷ đồng. Rõ ràng, với lợi thế ít địa phương nào có được, trong vòng ba chục năm qua, cấp ủy chính quyền thành phố Hải Phòng đã không ngừng chỉ đạo và mang lại những thắng lợi đáng kể về kinh tế- xã họi từ công cuộc lấn biển- làm giàu từ biển.
Vẫn phải cẩn trọng trước những rủi ro.
Cái được từ lấn biển, làm giàu từ biển là rất lớn, song xét về phương diện chiến lược, chúng ta vẫn phải cẩn trọng với những rủi ro do thiên tai gây ra. Tổ chức Khí tượng Thế giới đã cảnh báo hiện tượng nước biển dâng cao trong những năm tới do khí hậu trái đất nóng lên, khiến những núi băng ở Bắc và nam cực tan ra. Hơn nữa, diễn biến khí hậu, thời tiết thất thường với những cơn bão lớn, hiểm họa sóng thần không thể nói trước điều gì. Chí với hai cơn bão lớn liên tiếp trong năm 2006 đã gây thiệt hại hàng tỷ đồng cho các vùng đất ven biển Hải Phòng như Đồ Sơn, Cát Hải, Cát Bà, Kiến Thụy, Tiên Lãng. Nhiều đầm nuôi thủy sản bị vỡ, ngập nước, nhiều công trình kiến trúc, hạ tầng đô thị, đê điều bị gây hại do sóng biển và triều cường trong các cơn bão. Các nhà đầu tư đã bỏ ra khối lượng tiền của khá lớn để đầu tư san lấp biển, vậy hảy thận trọng khi xây dựng những công trình kiến trúc ven biển, cho dù đã tiết kiệm khá nhiều do không phải giải phóng mặt bằng. Hãy đánh giá thận trọng tác động môi trường biển, sau khi san lấp hàng nghìn ha mặt biển, liệu nó có làm thay đổi các dòng thủy văn tự nhiên hay không. Việc hút cát để tạo mặt bằng những dự án lấn biển có ảnh hưởng tới htềm lục địa không, câu hỏi còn đang được các nhà khoa học kết luận, song đáng để chúng ta và các nhà đầu tư suy ngẫm cái được và mất từ công cuộc lấn biển.
Anh Tú