Hải Phòng khát vọng xây dựng thương hiệu “Thành phố âm nhạc”

Tiềm năng, cơ hội phát triển

Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch TP Hải Phòng cho biết, trong tiến trình phát triển của đất nước, Hải Phòng luôn được biết đến là TP của công nghiệp, của cảng biển, của tinh thần năng động, sáng tạo và kiên cường. Nhưng bên cạnh những giá trị về kinh tế và đô thị, Hải Phòng là nơi sản sinh ra nhiều tài năng âm nhạc Việt Nam - từ Văn Cao, Hoàng Quý, Đoàn Chuẩn, Tô Vũ, Trần Hoàn, Ngô Thuỵ Miên… cho đến thế hệ ngày nay như: Vũ Tự Lân, Vũ Loan, Duy Thái, Vũ Ngọc Quang… với nhiều phong cách đa dạng. 

Sau khi sáp nhập Hải Phòng và Hải Dương, Hải Phòng được biết đến là “Thành phố Cảng anh hùng - xứ Đông văn hiến”, cũng bởi vậy mà âm nhạc của Hải Phòng không chỉ là khí phách hào hùng, tinh thần “trung dũng, quyết thắng” mà còn mang dấu ấn sâu đậm của xứ Đông văn hiến. Tinh thần ấy được thể hiện qua những ca từ, những nốt nhạc ngợi ca về đất và người nơi đây. Cũng bởi thế mà Hải Phòng hôm nay đã mang trong mình nguồn sinh khí dồi dào cho âm nhạc đó là lợi thế và hệ thống di sản văn hoá phong phú, đậm đặc, lợi thế về một cộng đồng nghệ sĩ chuyên nghiệp, lợi thế về bề dày của hệ thống nhà hát đương đại và truyền thống, hơn thế nữa là lợi thế về cộng đồng dân cư yêu thích âm nhạc và sự quan tâm, đầu tư của TP cho các hoạt động âm nhạc. 

Chia sẻ một số nội dung cơ bản của Đề án “Hải Phòng - Thành phố âm nhạc”, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Hải Phòng Đỗ Thanh Bình cho biết, Mục tiêu của Đề án là xây dựng Hải Phòng trở thành TP âm nhạc có bản sắc riêng mang tầm khu vực và quốc tế; là nơi âm nhạc phản ánh rõ nét tinh thần văn hoá Xứ Đông, khí phách người đất Cảng, góp phần bồi dưỡng con người Hải Phòng mới văn minh, hiện đại, sáng tạo và giàu lòng nhân ái.

Mục tiêu đến năm 2030, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú, lành mạnh; phát hiện bồi dưỡng năng khiếu âm nhạc trong các cơ sở giáo dục; xây dựng, hoàn thiện các thiết chế văn hoá âm nhạc, hình thành không gian âm nhạc cộng đồng tại các khu trung tâm, khu công nghiệp, trường học và các điểm du lịch; phát triển công nghiệp âm nhạc và nghệ thuật biểu diễn gắn với du lịch và truyền thông; tạo dựng thương hiệu TP âm nhạc.

Đề án cũng đề ra 4 giải pháp chủ yếu gồm, xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù khuyến khích sáng tạo, đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất; huy động xã hội hoá mạnh mẽ, phát huy vai trò của cộng đồng và doanh nghiệp; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tổ chức các sự kiện âm nhạc khu vực và thế giới; tăng cường công tác truyền thông, xây dựng thương hiệu “Hải Phòng  - Thành phố âm nhạc”.

Tại hội thảo, các đại biểu đã trao đổi, chia sẻ chiến lược, giải pháp và hướng đi để xây dựng Hải Phòng trở thành “Thành phố âm nhạc” trong mạng lưới sáng tạo của UNESCO trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước và TP.

Xây dựng lộ trình rõ ràng, có tính khả thi

Phát biểu tại hội thảo, TS. Phạm Hữu Thư, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hải Phòng cho biết, việc định hướng xây dựng Hải Phòng trở thành “thành phố âm nhạc” không chỉ là mục tiêu văn hoá nghệ thuật đơn thuần mà là chiến lược phát triển đô thị sáng tạo toàn diện, gắn kết giữa bản sắc, kinh tế, công nghệ và hội nhập quốc tế, góp phần hiện thực hoá tầm nhìn đưa Hải Phòng trở thành trung tâm công nghiệp, du lịch và văn hoá biển hàng đầu khu vực Đông Nam Á, ngang tầm với các TP hàng đầu trong khu vực và thế giới. 

“Từ những ví dụ về một số TP âm nhạc trên thế giới, Hải Phòng có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm. Cụ thể, TP tập trung vào thế mạnh âm nhạc mang bản sắc, đặc trưng văn hoá vùng miền gắn với hình thành dòng sản phẩm âm nhạc mới. Xây dựng lễ hội đặc trưng có quy mô quốc tế và duy trì thường niên. Hình thành hệ sinh thái âm nhạc như: phát triển hạ tầng văn hoá chuyên nghiệp (Nhà hát Giao hưởng, Trung tâm âm nhạc TP); tổ chức sản xuất chuyên nghiệp và đào tạo âm nhạc; hỗ trợ tài năng trẻ về âm nhạc. Kết nối với mạng lưới sáng tạo UNESCO để quảng bá quốc tế. Xây dựng mô hình quản trị độc lập để huy động nguồn lực xã hội hoá…” - ông Thư cho biết.

Phát biểu tại hội thảo, ông Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hoá và Xã hội của Quốc hội đánh giá cao về sự chủ động, nỗ lực của Hải Phòng trong xây dựng hồ sơ để đưa Hải Phòng trở thành TP âm nhạc. Ông Sơn đề nghị Hải Phòng cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng hồ sơ, lộ trình thực hiện.

Theo ông Sơn, đây là bước đi quan trọng góp phần định vị thuơng hiệu cho Hải Phòng, để âm nhạc Hải Phòng trở thành trái tim, điều tiết nhịp đập cho nền âm nhạc Việt Nam hiện đại. Những kỳ vọng này hoàn toàn xứng đáng so với những nỗ lực Hải Phòng đã làm được từ trong quá khứ đến hiện tại. Việc xây dựng thương hiệu âm nhạc cho Hải Phòng không chỉ đem lại vinh dự cho TP mà còn góp phần nâng tầm hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế.

Từ kinh nghiệm hỗ trợ Đà Lạt trong quá trình xây dựng hồ sơ để đưa Đà Lạt trở thành TP âm nhạc sáng tạo vào năm 2023, PGS.TS. Nguyễn Thi Thu Phương - Viện trưởng Viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam cho rằng Hải Phòng cần xây dựng lộ trình phát triển rõ ràng, có tính khả thi theo từng giai đoạn.

Theo đó, giai đoạn 1 (2025 - 2026), tập trung chuẩn bị và định hình khung thể chế, hướng tới hình thành nền tảng thể chế, dữ liệu và nhân sự phục vụ xây dựng kế hoạch khả thi. TP cần lập Ban Chỉ đạo, tổ tư vấn; đồng thời tiến hành khảo sát tổng thể và lập bản đồ di sản âm nhạc, chú trọng các giá trị đặc thù như hát cửa đình, hát đúm, âm nhạc công nhân, âm nhạc chủ đề biển đảo. Tổ chức các hội thảo tham vấn quốc tế, học hỏi mô hình của các TP như Đà Lạt (Việt Nam), Ambon (Indonesia), Adelaide (Australia).

Giai đoạn 2 (2026 - 2027), tập trung hoàn thiện bộ tiêu chí và kế hoạch khả thi; thành lập “Hai Phong Music Office” làm đầu mối điều phối. TP cũng cần triển khai chương trình “Âm nhạc cộng đồng ven biển”, phục dựng hát cửa đình, hát đúm tại Thuỷ Nguyên, Tiên Lãng, Đồ Sơn. Lập Đề án khả thi Bản đồ âm nhạc tại Hải Phòng.

Sang giai đoạn 3 (2027 - 2028), Hải Phòng ký kết hợp tác quốc tế với Adelaide, Ambon, Đà Lạt; tổ chức liên hoan âm nhạc biển Đông; triển khai chương trình lưu trú sáng tạo “Âm thanh của biển”; đồng thời phát động chiến dịch truyền thông lan toả hình ảnh TP.

Giai đoạn 4 (2028 - 2029), địa phương sẽ hoàn thiện hồ sơ trình UNESCO xét duyệt, hướng tới mục tiêu đưa Hải Phòng trở thành “Thành phố âm nhạc” thuộc mạng lưới các TP sáng tạo của UNESCO.