Ý tưởng đưa tre Việt ra thế giới
Đến xã Cẩm Thanh, hỏi nhà hai cha con ông Mười Phố, chuyên chế tạo xe đạp bằng tre thì người dân nơi đây ai cũng biết. Gian nhà nhỏ cuối thôn Thanh Tam Đông cũng chính là cơ sở hình thành những ý tưởng ban đầu về chiếc xe đạp bằng tre.
Khi chúng tôi đến, dù đã hết giờ làm nhưng cả hai cha con ông Mười cùng với thợ của mình vẫn đang tất bật làm việc trong xưởng để hoàn thiện lô xe đạp thể thao gần mười chiếc để kịp giao đúng hẹn cho khách như trong hợp đồng. Những ngày này, cả gia đình ông Mười đều áp dụng chế độ thời chiến “ăn khẩn trương, ngủ thần tốc”.
Tiếp chuyện PV, anh Võ Tấn Tâm (SN 1978, con ông Mười) kể cho chúng tôi về cơ duyên của mình với những chiếc xe đạp tre “made in Việt Nam” này. Năm 2011, sau khi nghe người bạn đến từ Hà Lan kể về những chiếc xe đạp thể thao được làm từ tre ở quê nhà, không chút do dự, anh Tâm đã quyết định dừng hoạt động công ty riêng của mình để
tập trung nghiên cứu nhằm sản xuất ra những chiếc xe đạp tre thương hiệu “made in Việt Nam”. Nhiều người bạn của anh nghe ý tưởng này đều phản đối. Vì lúc đó anh đang làm lương tháng cả nghìn đô cho công ty nước ngoài thì đùng cái xin nghỉ việc về mở công ty riêng. Đến lúc công ty đi vào hoạt động ổn định, sinh lời cả vài trăm triệu trong một năm thì anh Tâm lại dừng hoạt động để theo đuổi dự án riêng của mình.
Chỉ có ông Võ Tấn Mười cha anh sau khi nghe con trai kể về dự án của mình thì hoàn toàn ủng hộ. Vốn là một nghệ nhân mộc mỹ nghệ nổi tiếng ở Hội An, từng làm ra rất nhiều sản phẩm mỹ nghệ được xuất khẩu đi năm châu, bốn biển nên ông biết tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên đặc biệt là tài nguyên con người ở mảnh đất này rất lớn.
Ông nghĩ rằng chỉ cần bản thân mình có niềm tin thì bất cứ việc gì dù khó đến đâu, nhưng nếu quyết tâm thì cũng sẽ làm được. Cũng chính vì niềm tin đó, ông tin rằng con trai mình sẽ tạo ra những sản phẩm mỹ nghệ mang thương hiệu “made in Việt Nam” nói chung, “made in Hội An” nói riêng được xuất khẩu đi toàn thế giới có giá trị cao gấp hàng trăm lần những sản phẩm hiện nay từ những cây tre hết sức gần gũi với cuộc sống của người dân ở nông thôn Việt Nam.
 |
| Những chiếc khung xe đạp bằng tre dần thành hình. |
Kiếm hàng triệu đô mỗi năm từ tre
Dù nhận được sự ủng hộ của gia đình, thế nhưng để sản xuất ra một chiếc xe đạp bằng vật liệu tre là không dễ. Anh nhờ bạn mình đặt mua tận bên đất nước Hà Lan, rồi gửi sang cho anh Tâm tháo ra nghiên cứu. Sau khi quan sát kỹ, cũng như nguyên lý hoạt động của xe đạp thì ngoài những bộ phận bằng kim loại không thể thay thế như tay phanh, xích, líp, trục bi… thì những phần còn lại hoàn toàn có thế thay thế bằng tre.
Thế nhưng từ đây cũng nảy sinh cái khó là làm bằng tre gì để làm khung xe đạp vừa bền vừa chịu lực tốt. Mất gần một năm nghiên cứu, thử nghiệm, cha con ông Mười tìm được loại tre đáp ứng được yêu cầu. Đây là loại tre thân có nhiều gai, ít được người dân trồng và phải rất vất vả mới tìm được loại tre này, có khi chọn trong 10 bụi tre bình thường thì mới tìm được một hai bụi là cây tre gai, nhưng với ưu điểm là cây tre gai đặc ruột, bền và dẻo nên được chọn để thay thế cho bộ khung xe đạp.
Cây tre gai sau khi được chọn phải qua các công đoạn xử lý bằng cách ngâm trong nước mặn từ 6 đến 8 tháng rồi vớt lên sấy khô, xử lý mối mọt cho đạt đến độ chuẩn không còn độ co rút mới đưa vào công đoạn làm khung xe. Dù đã tìm được loại tre để làm khung xe nhưng cái khó bây giờ là làm thế nào để tạo hình theo mục đích sử dụng. Thế là hai người đàn ông lại cùng nhau mày mò, chế tạo ra những chiếc máy chuyên dụng trong sản xuất xe đạp tre từ những loại máy có sẵn ngoài thị trường.
Toàn bộ quá trình tạo ra chiếc xe đạp được làm bằng thủ công, các ghép nối gia cố bằng cách quấn chỉ gai thấm keo, tạo các đoạn khối, phun dầu bóng để bảo vệ và tạo thẩm mỹ cho chiếc xe đạp tre trở nên mới lạ. Khi những chiếc xe đạp tre thân thiện với môi trường lăn bánh cũng là lúc cha con ông Mười vỡ òa sung sướng vì hạnh phúc.
Ngay khi những chiếc xe đạp tre đầu tiên được xuất xưởng, người bạn đến từ Hà Lan đã tích cực giới thiệu, quảng bá đến bạn bè, người thân của mình. Thích thú với những chiếc xe đạp tre thân thiện với môi trường nhưng cũng rất độc đáo này, nhiều bạn bè bên đất nước của những cối xay gió đã đặt hàng cha con ông Mười với giá dao động từ 500- 5.000USD.
Không bằng lòng với những thành công mà mình vừa đạt được, cha con ông Mười còn tiếp tục nghiên cứu cải tiến chiếc xe đạp tre của mình. Hiện nay, ông Mười đã chế tạo được cả khung xe đạp tre thể thao cho người nước ngoài. Chính những thành công bước đầu đó thúc đẩy hai người đàn ông mở rộng xưởng sản xuất của mình, lấn sân sang chế tạo những sản phẩm đặc biệt khác như điện thoại gỗ, đồng hồ tre… giúp hàng trăm lao động ở địa phương có công an việc làm ổn định.
Càng vui hơn, khi nhiều người trong làng bước đầu hiểu được ý nghĩa từ những việc làm của anh. Họ đang cùng anh từng bước tạo ra những sản phẩm thân thiện với thiên nhiên đưa hình ảnh Việt Nam thân thiện, gần gũi đến gần hơn tới bạn bè năm châu.
