Hài hòa giữa trách nhiệm Nhà nước với trách nhiệm người dân trong phổ biến pháp luật

Hai khách mời tham dự Tọa đàm là bà Ngô Quỳnh Hoa, Phó Vụ trưởng Vụ PBGDPL, Bộ Tư pháp và bà Kim Thị Ánh, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Vĩnh Phúc.

Theo đánh giá của bà Ngô Quỳnh Hoa, qua tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW cho thấy công tác PBGDPL đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về nhận thức, lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện. Hiểu biết pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân được tăng cường. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác này vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: một số cấp ủy đảng, chính quyền, cơ quan, đơn vị chưa quan tâm đúng mức đến công tác PBGDPL. Nội dung PBGDPL chưa thật sự bám sát với đời sống của người dân; hình thức phổ biến chưa thật sự hiệu quả. Chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra…

Đứng trước yêu cầu và bối cảnh cần có sự đổi mới mạnh mẽ và quyết liệt hơn nữa đối với công tác PBGDPL, Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã xác định: “Trong những năm tới, đẩy mạnh việc hoàn thiện pháp luật gắn với tổ chức thi hành pháp luật nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”. Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, phương tiện thông tin đại chúng, cần đổi mới, sáng tạo hơn nữa trong hình thức, cách thức triển khai công tác PBGDPL… Đó là những lý do cơ bản và cần thiết để Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Kết luận số 80-KL/TW.

Khái quát một số điểm mới của Kết luận số 80-KL/TW, bà Hoa cho biết Kết luận này đã tiếp nối và phát triển những giá trị của Chỉ thị 32 đồng thời bổ sung thêm các nhóm nhiệm vụ, giải pháp để góp phần giúp công tác PBGDPL đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh mới.

“Một trong những điểm mới nổi bật là Kết luận số 80-KL/TW không chỉ xác định trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị trong công tác PBGDPL mà còn xác định rõ vai trò nòng cốt của Nhà nước trong công tác này; phát huy vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội; xác định trách nhiệm của người dân trong việc chủ động tìm hiểu pháp luật và tuân thủ pháp luật. Đây là điểm mới thể hiện sự hài hòa giữa trách nhiệm của Nhà nước và trách nhiệm của xã hội, của các tổ chức, doanh nghiệp, người dân trong tham gia PBGDPL”, bà Hoa nhấn mạnh.

Ngoài ra, bà Hoa cũng cho biết, nếu như Chỉ thị 32 chỉ tập trung phổ biến các VBQPPL thì Kết luận số 80-KL/TW yêu cầu phải thực hiện phổ biến, tuyên truyền pháp luật ngay từ khâu xây dựng dự thảo văn bản. Cùng với đó, Kết luận số 80-KL/TW cũng yêu cầu phải tuyên truyền tất cả các vấn đề dư luận quan tâm, cần định hướng dư luận, các vấn đề nổi cộm, nhiều vướng mắc trong xã hội. Hình thức, cách thức PBGDPL cần đa dạng hơn, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, kỹ thuật số, mạng xã hội trong công tác PBGDPL.

Đặc biệt, Kết luận cũng xác định rõ vị trí, vai trò của công tác PBGDPL trong mối quan hệ với xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật theo hướng PBGDPL là khâu đầu tiên đưa pháp luật vào cuộc sống, thúc đẩy việc thực thi pháp luật, bảo vệ pháp luật một cách nghiêm minh, hiệu quả. Đồng thời PBGDPL phải gắn với hòa giải ở cơ sở; xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật…

Theo bà Hoa, để nâng cao hiệu quả công tác PBGDPL trong thời gian tới, cần quán triệt đầy đủ các nội dung của Kết luận số 80-KL/TW và Quyết định số 1521/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ để tạo đồng bộ trong nhận thức, cách thức triển khai. Cần kịp thời phát hiện bất cập, khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện pháp luật, đặc biệt từ khâu thể chế, để tổng hợp phục vụ cho việc sửa đổi Luật PBGDPL trong thời gian tới. Công tác PBGDPL cần theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên đối tượng đặc thù, còn yếu thế trong xã hội. Quan tâm kiện toàn, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện PBGDPL đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa trong công tác này…

Để kịp thời thực hiện Kết luận số 80-KL/TW, bà Kim Thị Ánh, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Vĩnh Phúc cho biết: Sở đã kịp thời tham mưu cho Ban cán sự Đảng, UBND tỉnh trình Ban thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 41- CT/TW ngày 10/8/2020 về việc lãnh đạo, chỉ đạo tiếp thục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW và thực hiện Kết luận số 80-KL/TW. Nhiệm vụ trọng tâm của Chỉ thị số 41 là tiến hành tổng kết Nghị quyết số 209 của HĐND tỉnh về tăng cường công tác PBGDPL giai đoạn 2016-2020, tiếp tục triển khai hiệu quả công tác này giai đoạn 2021-2025.

Sau khi Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 41-CT/TW, Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 143 về triển khai thực hiện Chỉ thị này.  Kế hoạch tập trung vào tăng cường sự chỉ đạo của các cấp, các ngành, nâng cao trách nhiệm của người đứng trong chỉ đạo triển khai công tác PBGDPL. Xây dựng nguồn nhân lực thực hiện công tác BGDPL theo hướng hướng mạnh về cơ sở; huy động sự tham gia tích cực của đội ngũ luật gia, luật sư. Đổi mới nội dung, hình thức PBGDPL đảm bảo phù hợp với từng địa bàn, đừng đối tượng. Tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL giai đoạn 2019-2021 của Thủ tướng Chính phủ…