Chủ trì hội thảo có Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Trần Văn Quân. Tham dự còn có đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ; Viện Khoa học Thuỷ lợi Việt Nam, Viện Thuỷ Công, đại diện một số sở, ban, ngành của tỉnh và một số chuyên gia, nhà khoa học.
Suối Côn Sơn có chiều dài khoảng 5km, là khe suối nằm giữa núi Ngũ Nhạc và núi Côn Sơn chảy về hồ Côn Sơn ở hạ lưu suối. Tuy nhiên, hiện nay hầu hết thời gian trong năm dòng suối khô cạn, chỉ khi vào mùa mưa với những trận mưa lớn mới xuất hiện dòng chảy trên suối.
Đề tài “Nghiên cứu đề xuất giải pháp duy trì dòng chảy cho suối Côn Sơn thuộc khu di tích đền thờ Nguyễn Trãi, tỉnh Hải Dương” đã được Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt đưa vào thực hiện từ năm 2020 và giao cho Viện Thủy Công - Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam chủ trì thực hiện. Đề tài đã đề xuất các nhóm giải pháp về lâu dài cũng như trước mắt, đồng thời khảo sát, thiết kế kỹ thuật hệ thống tạo dòng chảy tuần hoàn trên suối Côn Sơn. Tại hội thảo, đại diện nhóm nghiên cứu đề tài đã đề xuất 3 phương án mới, ngoài 1 phương án đã được phê duyệt đặt hàng để đưa ra một mô hình tối ưu cấp nước cho suối Côn Sơn.
Trong đó, phương án 1 được đề xuất là là bơm nước từ hồ Côn Sơn lên bể phòng cháy chữa cháy với lưu lượng cấp 10l/giây để đạt tối thiểu dòng chảy trên suối tối thiểu 5l/giây. Phương án 2, bơm nước từ Hồ Côn Sơn lên bể Phòng cháy chữa cháy với lưu lượng 20l/giây để đạt được dòng chảy trên suối khoảng 10l/ giây. Phương án 3 là thi công xây dựng ao điều tiết ở thượng nguồn và bơm nước từ hồ Côn Sơn lên ao điều tiết với lưu lượng 20 lít/giây để đạt được dòng chảy trên suối khoảng 20 lít/giây (có thể lớn hơn), chiều dài dòng chảy trong khu di tích được duy trì là 935m.
 |
TS. Phan Trường Giang, chủ nhiệm đề tài báo cáo các phương án cấp nước cho suối Côn Sơn |
Tại hội thảo, các nhà khoa học cũng như đại diện các sở, ban, ngành của tỉnh đã phân tích những ưu nhược điểm của từng phương án để duy trì được nguồn chảy cho suối Côn Sơn mà không ảnh hưởng đến yếu tố lịch sử, tâm linh, cảnh quan môi trường khu di tích.
Phát biểu bế mạc hội nghị, ông Trần Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương khẳng định Khu di tích Côn Sơn được xây dựng từ thế kỷ X, là một trong những trung tâm Phật giáo, gắn với sự ra đời của Thiền phái Trúc Lâm. Khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc được Nhà nước xếp hạng là Khu di tích Quốc gia cấp đặc biệt.
Nhận thức được tầm quan trọng của di tích lịch sử văn hóa đối với việc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tại địa phương, nên công tác bảo vệ, tu bổ, tôn tạo tại đền thờ Nguyễn Trãi được Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh đặc biệt quan tâm. Trong đó, đã đặt ra nhiệm vụ duy trì dòng chảy cho suối Côn Sơn thuộc khu di tích đền thờ Nguyễn Trãi, tỉnh Hải Dương, do trong 20 năm trở lại đây, nguồn nước của suối Côn Sơn đã bị suy giảm mạnh. Do vậy, Đề tài “Nghiên cứu đề xuất giải pháp duy trì dòng chảy cho suối Côn Sơn thuộc khu di tích đền thờ Nguyễn Trãi, tỉnh Hải Dương” có nhiệm vụ hết sức cần thiết, phát huy giá trị di sản văn hóa tại di tích.
Qua nghe báo cáo của đơn vị chủ trì và ban chủ nhiệm đề tài cũng như ý kiến tham gia của các nhà khoa học và các đại biểu tham gia, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương cho rằng với phương án 3 là thi công xây dựng ao điều tiết ở thượng nguồn và bơm nước từ hồ Côn Sơn lên có ưu điểm là chỉ cần đầu tư một lần; Máy bơm đặt ngoài khu di tích nên không gây tiếng ồn làm ảnh hưởng không gian tôn nghiêm của di tích; Nguồn cấp nước ổn định từ hồ Côn Sơn; ao điều tiết tạo thêm cảnh quan trong di tích. Tuy nhiên, nhược điểm của phương án là việc phát sinh thêm kinh phí lớn, mất diện tích rừng tạm thời để làm đường và làm ao điều tiết, công tác thi công, vận hành, quản lý trạm bơm sẽ khó khăn hơn do vị trí đặt trạm bơm ngoài khu di tích….
Để triển khai và thực hiện phương án 3, đảm bảo tính khả thi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương yêu cầu Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, UBND thành phố Chí Linh tham mưu cho UBND tỉnh trong việc bố trí kinh phí phát sinh khi thực hiện phương án 3; Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn chủ trì, tham mưu cho UBND tỉnh về việc điều chỉnh, chuyển đổi mục đích sử dụng phần diện tích đất rừng đặc dụng dự kiến làm ao điều tiết. UBND thành phố Chí Linh nghiên cứu, có phương án xây dựng đường thăm quan qua đoạn suối I với chiều dài khoảng 420m;
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương cũng mong muốn Bộ KH&CN tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ địa phương trong công tác quản lý nhà nước về khoa học công nghệ trên địa bàn tỉnh nói riêng và công tác triển khai, thực hiện Đề tài đảm bảo theo đúng các quy định hiện hành.
