[links()]Chỉ vài giờ sau khi Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton kêu gọi Trung Quốc và Nhật Bản “dùng cái đầu lạnh” để giải quyết những tranh chấp trên biển Hoa Đông, các nhà ngoại giao 2 nước này có màn “đấu khẩu" tại Liên hợp quốc về vấn đề chủ quyền đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Ngoại trưởng Mỹ Clinton ngày 27/9 đã có cuộc gặp với người đồng cấp Trung Quốc Dương Khiết Trì bên lề phiên họp thứ 67 của Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) ở New York, Mỹ. Tại cuộc họp, bà Clinton đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc làm dịu những căng thẳng do những tranh chấp trên biển gây ra giữa 2 nền kinh tế lớn nhất châu Á.
Theo một quan chức của Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Cliton đã một lần nữa kêu gọi Nhật Bản và Trung Quốc dùng cái đầu lạnh để giải quyết sự việc và tiến hành những cuộc đối thoại để kiềm chế căng thẳng trên biển.
“Chúng tôi tin rằng Nhật Bản và Trung Quốc đều có các biện pháp, sự kiềm chế cũng như khả năng để làm việc trực tiếp với nhau nhằm hạ nhiệt căng thẳng. Đây chính là thông điệp của chúng tôi muốn gửi đến cả 2 bên” – vị quan chức Mỹ cho hay.
 |
| Quần đả đang tranh chấp |
Tuy nhiên, chỉ ít giờ sau đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì tối 27/9 đã dành một phần trong bài phát biểu thường niên của Bắc Kinh tại Đại hội đồng LHQ để khẳng định chủ quyền của Trung Quốc đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Theo ông Dương, quần đảo này đã bị Nhật Bản chiếm giữ sau khi đánh bại nhà Thanh vào năm 1895. Ngoại trưởng Trung Quốc cũng lên án việc chính phủ Nhật Bản mua lại và tiến hành quốc hữu hóa quần đảo tranh chấp.
“Những động thái của Nhật Bản là hoàn toàn bất hợp pháp và vô giá trị. Chúng không thể thay đổi được sự thật lịch sử rằng Nhật Bản đánh cắp đảo Điếu Ngư và những đảo lân cận khỏi Trung Quốc, và rằng Trung Quốc có chủ quyền lãnh thổ với quần đảo này” – ông Dương phát biểu trước Đại hội đồng.
| Trong cuộc họp với Ngoại trưởng Trung Quốc, bà Clinton cũng đã đề cập đến những tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông giữa Trung Quốc và một số nước láng giềng. Bà Clinton đã kêu gọi Trung Quốc hợp tác với các nước ASEAN, cùng các nước ASEAN phát triển và thực thi một bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông, nhằm mở đường cho một cơ chế giải quyết các tranh chấp. Bà Clinton cũng nhắc lại rằng Mỹ hy vọng sẽ thấy được tiến triển mới về bộ quy tắc ứng xử tại Hội nghị thượng đỉnh Đông Á sẽ diễn ra tháng 11 tới tại Campuchia. |
Ngoài ra, Ngoại trưởng Dương cũng nhắc lại cáo buộc từng nhiều lần tuyên bố trước đó, rằng “chính phủ Nhật Bản ngang nhiên vi phạm chủ quyền của Trung Quốc”.
“Trung Quốc mạnh mẽ kêu gọi Nhật Bản chấm dứt tất cả các hoạt động xâm phạm lãnh thổ Trung Quốc, có những hành động cụ thể để sửa chữa những sai lầm và quay trở lại giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán” – ông Dương nói.
Đáp lại, Nhật Bản cũng sử dụng bài phát biểu của mình trong cuộc thảo luận của Đại hội đồng để phản biện.
Đại diện của Nhật Bản đã tái khẳng định quan điểm của Tokyo rằng không hề tồn tại tranh chấp lãnh thổ, rằng Nhật Bản đã bắt đầu khảo sát quần đảo này một thập kỷ trước khi quyết định sáp nhập chúng vào năm 1895 cũng như việc không hề tồn tại bất cứ bằng chứng nào cho thấy quần đảo này thuộc về Trung Quốc.
“Dựa trên các sự kiện lịch sử và luật pháp quốc tế, không có gì để nghi ngờ về việc quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư là phần lãnh thổ vốn có của Nhật Bản” – Phó đại sứ Nhật Bản tại LHQ Kazuo Kodama khẳng định.
“Chỉ đến năm 1970 thì chính phủ Trung Quốc và nhà chức trách Đài Loan mới bắt đầu việc khẳng định chủ quyền lãnh thổ của họ đối với quần đảo Senkaku” – Phó đại sứ Kodama nói tiếp và cho biết thêm rằng 2 chính quyền trên trước đó không hề phản đối tuyên bố chủ quyền của Nhật Bản.
Không chịu thua kém, Đại sứ Trung Quốc tại LHQ Lý Bảo Đông đã cáo buộc phái đoàn Nhật Bản “đưa ra các lập luận sai trái, giả mạo, bất chấp mọi lẽ phải và trình tự logic”.
“Cái gọi là mua quần đảo này gần đây chẳng khác gì rửa tiền” – Đại sứ Lý nói và cáo buộc Tokyo đã mua lại tài sản ăn cắp. “Việc mua đảo là nhằm hợp pháp hóa việc ăn cắp và chiếm đóng lãnh thổ của Trung Quốc thông qua các biện pháp bất hợp pháp và gây nhầm lẫn trong dư luận quốc tế và đánh lừa mọi người trên thế giới” – ông Li nói thêm.
Từ Tokyo, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Osamu Fujimura trong một cuộc họp báo ngày 28/9 nói rằng những phát biểu của Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì tại LHQ là “vô căn cứ”. Tuy nhiên, ông Fujimura cũng nói thêm rằng cả 2 nước cần xét từ đại cục để ứng xử với nhau một cách bình tĩnh song song với việc tăng cường trao đổi, cung cấp thông tin.
Minh Ngọc (theo Reuters, Kyodonews)
