Mỗi bộ đưa ra một giải pháp, nào là chấm dứt phân lô bán nền, nào là đánh thuế thật nặng để chống đầu cơ. Tuy nhiên, trong khi các giải pháp còn chưa đi vào thực tế, thì những bất cập hiện hữu đã được chỉ ra.
Bộ Xây dựng: cấm phân lô bán nền
Sau khi kiểm tra tình hình sử dụng nhà ở tại 18 dự án khu đô thị mới trên địa bàn Hà Nội cho kết quả 42% số biệt thự hiện đang bị bỏ hoang, Bộ Xây dựng chỉ rõ, nguyên nhân chủ yếu dẫn tới tình trạng biệt thự, nhà liền kề bỏ hoang là do nạn đầu cơ đất còn rất phổ biến. Ngoài ra, phương thức triển khai đầu tư, kinh doanh các dự án phát triển nhà ở hiện nay còn nhiều bất cập, nhất là phương thức chia lô, bán nền, bán nhà xây thô. Từ đó, Bộ này kiến nghị, cần xóa bỏ hình thức chia lô, bán nền, bán nhà xây thô trong các dự án phát triển nhà ở tại đô thị, đồng thời, chủ đầu tư phải có trách nhiệm hoàn thiện nhà ở trước khi bàn giao cho khách hàng.
 |
Tưởng mới nhưng thực ra cấm phân lô bán nền là một giải pháp hoàn toàn không mới. Đúng hơn, nó là giải pháp từng “chết yểu”, giờ được “nêu” lại. Cách đây 7 – 8 năm, khi Nghị định 181 hướng dẫn thi hành Luật Đất đai được ban hành tháng 10/2004, biện pháp này đã được nêu ra. Tuy nhiên, sau đó, phân khúc nhà chung cư chưa phát triển mạnh, mà thị trường BĐS chủ yếu là phân khúc đất nền, nên biện pháp đó khiến thị trường “đóng băng”. Để cứu thị trường, chính sách lại được nới ra, và DN lại được phép phân lô bán nền. Nay, Bộ Xây dựng nêu lại một biện pháp cũ với mục tiêu “ổn định thị trường”.
Mới vừa được nêu trên giấy tờ, đề xuất của Bộ Xây dựng đã nhận được nhiều phản hồi với những sắc thái cảm xúc khác nhau. Theo các DN BĐS, một kịch bản cũ có thể sẽ được tái hiện, bởi có dự án nào mà không có phân lô bán nền, dự án càng mới ở càng xa trung tâm thành phố thì tỉ lệ đất phân lô bán nền càng cao, và đó là “điểm nhấn” để chủ đầu tư thu hút sự chú ý của thị trường. “Lúc này, có ai đi xa mấy chục km chỉ để mua nhà chung cư, và nếu không được phân lô bán nền, chúng tôi có nguy cơ đổ vỡ dự án” – đại diện một cty con thuộc Tcty Sông Đà, nói. Đúng là không thể để hàng triệu USD chết dí một chỗ trong các biệt thự bỏ hoang, song nếu xóa phân lô bán nền thì quá trình thực hiện cần có lộ trình rõ ràng mới có thể tránh sốc cho thị trường – ông Lê Minh Hải, chuyên gia BĐS, nhận định.
Bộ Tài chính: đánh thuế chống đầu cơ
Không khoanh tay đứng nhìn, mới đây, Bộ Tài chính đã đưa ra 3 phương án tính thuế để chống tình trạng biệt thự bỏ hoang. Phương án 1, Bộ Tài chính sẽ dự thảo nghị định quy định, nếu sau khi xác định biệt thự nào bỏ hoang, không sử dụng thì thu thuế theo một tỷ lệ nhất định. Chẳng hạn, sau 3 tháng thu 5% trên tổng giá trị biệt thự, sau 6 tháng thu 10%... Phương án 2, ngày 1/1/2012, khi Luật Sử dụng đất phi nông nghiệp bắt đầu có hiệu lực, có thể căn cứ vào quy định đất sử dụng không đúng mục đích, đất chưa sử dụng theo đúng quy định áp dụng mức thuế suất 0,15% tổng giá trị. Phương án 3, căn cứ vào quy định xử lý vi phạm Luật Đất đai, nếu không đưa vào sử dụng trong 6 tháng thì bị phạt 20 - 30 triệu đồng, 6 tháng sau tiếp tục không sử dụng thì phạt tiếp đến khi hoàn thiện đưa vào sử dụng, cho thuê, cho mượn.
Sau khi những phương án này được đưa ra, chúng tôi đã từng dẫn lời Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam Phạm Sỹ Liêm với những băn khoăn: “Trường hợp người bỏ hoang nhà không nộp thuế thì chúng ta sẽ làm gì tiếp theo, thu hồi nhà chăng, không thể làm thế được bởi đó là quyền sở hữu cá nhân...”. Trên thực tế, có những trường hợp rất “ngay tình”, ví như người mua nhà mua xong nhưng không muốn ở, không có nhu cầu hoặc không có khả năng hoàn thiện nhà nên bỏ hoang thì đó là quyền định đoạt của họ đối với tài sản thuộc sở hữu. Vả lại, một khi đã có sắc luật thuế, thì việc thu thuế phải công bằng trong việc xác định nghĩa vụ của chủ sở hữu đối với nhà chưa hoàn thiện và nhà đã hoàn thiện khóa cửa bỏ đó.
Giống như biện pháp được Bộ Xây dựng đề xuất, biện pháp này cũng không mới, vì mỗi khi bàn chuyện chống đầu cơ, một trong những biện pháp đầu tiên được nghĩ tới là đánh thuế. Chuyện đánh thuế bàn thảo rất rôm rả, nhưng trong tiền lệ, lại “giơ cao đánh khẽ”, chẳng có nhiều ý nghĩa đối với việc đầu cơ đất vàng đất bạc vốn sinh lời lớn.
Thế nên, bài thuốc “dã tật” lúc này có hiệu lực đối với thị trường phải là bài thuốc đắng nhưng phải được kê đúng bệnh, và để chữa được căn bệnh trầm kha, rõ ràng là thị trường BĐS đang cần những “thầy thuốc” cao tay.
Bách Nguyễn
