“Hà Nội - Tiểu sử một đô thị”

Cuốn sách được Nhà xuất bản Hà Nội xuất bản lần đầu năm 2010, nằm trong Tủ sách “Thăng Long - Hà Nội nghìn năm văn hiến” - công trình ý nghĩa chào mừng Hà Nội nghìn năm tuổi. Năm 2023, Nhà xuất bản Hà Nội tái bản cuốn sách để đáp ứng nhu cầu độc giả, nhà nghiên cứu.

Như tên gọi, công trình này đúng là “tiểu sử” một đô thị, chi tiết và trải đều suốt một thiên niên kỷ. Dư luận quốc tế đánh giá đây là “cuốn sách đầu tiên vạch ra lịch sử của kết cấu một đô thị từ nguồn gốc của nó cách đây một ngàn năm trước”.

Với biểu thời gian được xác định từ triều đại các vua Hùng (2879 TCN) đến kỷ niệm Hà Nội nghìn năm tuổi (2010), cuốn sách dẫn người đọc đi qua hơn 400 trang với 8 chương từ “Ý thức hệ, ký ức và ý nghĩa di sản”, “Thăng Long, thành phố Rồng bay, Hà Nội thời kỳ tiền thuộc địa và những dấu ấn Trung Hoa”... cho tới “Đổi mới và Hà Nội những năm 1990”, “Hà Nội đối mặt với thiên niên kỷ mới”.

Tác giả William Stewart Logan là một chuyên gia có kinh nghiệm về lịch sử, kiến trúc, quy hoạch đô thị và bảo tồn đô thị, đã viết nhiều tác phẩm về những vấn đề này, đặc biệt là đô thị ở các nước đang phát triển của châu Á.

Tác giả là một nhà khoa học nghiêm túc và nhiệt huyết, một người “quan sát từ bên ngoài”. Chính điều đó giúp cuốn sách đem đến một sự trải nghiệm mới mẻ cho độc giả, với khá nhiều điểm nhìn khách quan, sắc sảo và sáng tỏ hơn người trong cuộc. Tuy đôi chỗ còn chưa thật thấu đáo hoặc trùng hợp với quan điểm của chúng ta nhưng khoa học, văn hóa cần mở cửa để đón những ngọn gió mới; Để cùng thảo luận về những thông tin luận điểm đã nêu lên... và có lẽ đó cũng là điều mong muốn của người viết sách.

Công việc nghiên cứu, khảo sát và sưu tầm tư liệu phục vụ cho việc biên soạn cuốn “Hà Nội: Tiểu sử một đô thị” được tiến hành ở nhiều địa điểm (Hà Nội, Paris, Aix-en Provence, Moscow, Melbourne...). Qua nhiều năm, tác giả đã nhận được sự tham gia giúp đỡ của các chuyên gia kiến trúc, lịch sử... thuộc các tổ chức hữu quan của Việt Nam, sự ủng hộ, khuyến khích của Tổ chức UNESCO, của Đại sứ quán, trường đại học nhiều nước...

Chỉ riêng vấn đề này thôi, ông đã làm cho Hà Nội thêm một lần trở thành tâm điểm chú ý, nghiên cứu của nhiều nhà khoa học, nhiều tổ chức văn hóa thế giới. Đó là một cầu nối hữu hiệu cho sự hiểu biết của thế giới đối với Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.