Trước đó, vào năm 2014, Trần Minh Anh từng được TAND TP Hà Nội tuyên bố không phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, sau phiên tòa sơ thẩm, VKSND cùng cấp đã kháng nghị. Tháng 11/2015, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao (nay là TAND Cấp cao) tại Hà Nội khi xét xử phúc thẩm đã tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại.
“Qua mặt” nhân viên công ty chứng khoán để rút tiền tỷ?
Theo cáo trạng, cuối tháng 1/2002, Trần Minh Anh cùng bà Bùi Thị Minh (SN 1943, khi đó là mẹ vợ Minh Anh) đến Phòng giao dịch của Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (Công ty BVSC) ở phố Bà Triệu (Hoàn Kiếm, Hà Nội) để yêu cầu mở tài khoản giao dịch chứng khoán. Tại đây, bà Minh đã đưa hộ chiếu của mình cho Minh Anh để nhờ Minh Anh làm các thủ tục liên quan đến việc mở tài khoản giao dịch chứng khoán.
Cùng ngày, bản hợp đồng mở tài khoản giao dịch chứng khoán giữa bà Minh và Công ty BVSC được ký kết. Công ty BVSC cũng cấp mã số tài khoản giao dịch cho bà Minh nhưng Minh Anh lại ký tên trên giấy yêu cầu mở tài khoản, hợp đồng và ghi tên bà Bùi Thị Minh bên dưới.
Hôm sau, Minh Anh cùng bà Bùi Thị Minh đến Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam để bà Minh ký nhận hơn 175.000 Euro (tương đương hơn 3 tỷ đồng và 34.000 USD) do chị Trần Kim Ngân (con gái bà Minh, khi đó là vợ Minh Anh) đang sống tại Cộng hoà Liên bang Đức gửi về cho mẹ. Nhận tiền xong, mẹ con họ đến Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam để nộp tiền vào tài khoản giao dịch chứng khoán của bà Minh (hơn 3 tỷ đồng). Bà Minh là người nộp tiền và ký tên. Sau đó, bà Minh vào TP HCM ở với con trai.
Mặc dù không được bà Minh ủy quyền nhưng từ 25/1 đến 2/7/2007, Trần Minh Anh đã 3 lần đến Phòng kế toán lưu ký, Công ty BVSC gặp nhân viên kế toán là Phạm Thị Bích Vân, Vũ Cao Nguyên để làm thủ tục rút tiền từ tài khoản của mẹ vợ tổng số hơn 2,1 tỷ đồng. Các chứng từ rút tiền đều do Minh Anh viết nội dung, ký tên.
Ngày 9/7/2007, lấy lý do mẹ vợ ốm, Minh Anh tiếp tục đến Công ty BVSC lập giấy ủy quyền “khống” để thực hiện các giao dịch liên quan đến chứng khoán. Tin tưởng Minh Anh là khách hàng quen nên nhân viên giao dịch của Công ty BVSC đã thụ lý và ký xác nhận vào giấy ủy quyền mà không có mặt bà Minh. Sau khi có giấy ủy quyền, từ ngày 16/7/2007 đến ngày 30/1/2008, Minh Anh đã thực hiện 16 lần rút hơn 1,3 tỷ trong tài khoản của bà Minh do Công ty BVSC quản lý.
Kết quả điều tra còn xác định Trần Minh Anh còn thực hiện 83 giao dịch khác trên tài khoản của bà Minh: nộp và rút tiền từ tài khoản giao dịch chứng khoán; nhận chuyển khoản tiền từ bên ngoài vào tài khoản; chuyển tiền mua chứng khoán theo kết quả giao dịch…
Ngày 6/3/2008, bà Minh đến Công ty BVSC để rút tiền thì được thông báo tiền trong tài khoản đã được Trần Minh Anh rút hết (chỉ còn 9 triệu đồng). Sau đó, Bà Minh có đơn yêu cầu Công ty BVSC phải bồi thường cho mình số tiền hơn 3 tỷ đồng.
Người trong cuộc khai gì?
Quá trình điều tra, ban đầu Trần Minh Anh khai đầu tháng 12/2006 đã mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại Công ty BVSC. Do cần nhiều tài khoản để giao dịch chứng khoán nên Minh Anh mượn hộ chiếu của bà Minh để mở thêm tài khoản giao dịch. Số tiền hơn 3 tỷ đồng nộp vào tài khoản của bà Minh là của Trần Minh Anh dành dụm được trong thời gian làm ăn tại Cộng hòa Liên bang Đức mang về Việt Nam, có tờ khai hải quan.
Tuy nhiên sau đó Minh Anh lại thay đổi lời khai, nói rằng số tiền hơn 3 tỷ đồng là tiền chị Trần Kim Ngân (vợ Minh Anh) gửi về cho chồng để chơi chứng khoán, bà Minh chỉ là người cho con rể mượn hộ chiếu để mở tài khoản giao dịch chứng khoán. Minh Anh thừa nhận các chữ ký trong tờ “yêu cầu mở tài khoản”, “Hợp đồng mở tài khoản và giao dịch chứng khoán”, “Giấy ủy quyền” ngày 9/7/2007 đều do Minh Anh ký và viết tên bà Minh.
Cũng theo lời khai của Minh Anh, việc mở thêm tài khoản mang tên bà Minh là do thời điểm đó quy định không cho phép một người được đứng tên, sở hữu 2 tài khoản ở cùng một công ty chứng khoán. Trong khi đó, chị Trần Kim Ngân khai tháng 8/2006, chị bán căn nhà bên Đức được hơn 280.000 Euro. Do tài khoản của chị Ngân bị phong tỏa, chị Ngân đã gửi 176.000 Euro thông qua tài khoản của con trai gửi cho bà Minh để trả nợ.
Quá trình giải quyết vụ án, ban đầu cơ quan tiến hành tố tụng xác định bà Minh là bị hại. Nhưng sau đó, Công ty BVSC lại được coi là bị hại. Từ khi xảy ra vụ án cho tới nay đã gần 10 năm, sau hàng chục lần mở tòa và qua 2 cấp xét xử (sơ thẩm, phúc thẩm) nhưng vụ án vẫn chưa kết thúc.
Liên quan đến hành vi của nhân viên phòng kế toán và nhân viên phòng giao dịch Công ty BVSC, cơ quan chức năng cho rằng các cán bộ này trẻ, còn thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực chứng khoán, thiếu hiểu biết pháp luật, không tư lợi, đã tích cực khắc phục hậu quả (1,5 tỷ đồng), Công ty BVSC lại có văn bản đề nghị miễn trách nhiệm hình sự nên cơ quan điều tra đã ra quyết định đình chỉ điều tra với những người này.
