Hà Nội đẩy mạnh hợp tác để làng nghề phát triển

Kinh tế làng nghề tăng trưởng về mọi mặt

Hà Nội là nơi tập trung số lượng làng nghề lớn nhất trong cả nước với 1.350 làng nghề và làng có nghề. Đặc biệt, các làng nghề Hà Nội hội tụ tới 47 nghề trong tổng số 52 nghề truyền thống của cả nước.

Mỗi làng nghề Hà Nội đều mang một bản sắc riêng với sự kết tinh sáng tạo của những bàn tay người thợ và tình yêu nghề, tạo ra những sản phẩm độc đáo, tinh xảo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, được thị trường đón nhận rất tích cực, giúp người thợ thủ công mở rộng quy mô sản xuất, tăng giá trị sản phẩm, từ đó nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.

Thống kê cho thấy, tổng doanh thu hàng năm từ các làng nghề trên địa bàn Hà Nội ước đạt bình quân trên 20.000 tỷ đồng. Kinh tế làng nghề có sự tăng trưởng cả về doanh thu, giá trị sản xuất và giá trị xuất khẩu qua các năm.

Kinh tế làng nghề có sự tăng trưởng cả về doanh thu, giá trị sản xuất và giá trị xuất khẩu qua các năm.

Trong đó, có khoảng 100 làng nghề đạt doanh thu từ 10-20 tỷ đồng/năm, gần 70 làng nghề đạt từ 20-50 tỷ đồng/năm và khoảng 20 làng nghề đạt trên 50 tỷ đồng/năm, đóng góp đáng kể vào ngân sách địa phương.

Sự phát triển của các làng nghề cũng giúp cải thiện thu nhập cho người lao động, hiện đạt bình quân 5-6 triệu đồng/người/tháng. Mức thu nhập này nhìn chung còn thấp và không đồng đều nhưng vẫn cao hơn so với lao động thuần nông.

Đáng chú ý, lao động làng nghề tại một số quận, huyện đạt từ 60 triệu đồng/người/năm như Nam Từ Liêm, Tây Hồ, Hoài Đức, Bắc Từ Liêm, Thạch Thất…

Hợp tác để vượt qua khó khăn, thách thức

Tuy nhiên, trong phát biểu tại Hội nghị Hợp tác phát triển sản phẩm làng nghề Hà Nội và các tỉnh phía Bắc do Hiệp hội Làng nghề Việt Nam tổ chức mới đây, ông Tôn Gia Hóa, Phó Chủ tịch Hiệp hội làng nghề Việt Nam cho biết, các làng nghề Hà Nội vẫn đứng trước nhiều khó khăn và thách thức, như vật tư đầu vào còn phụ thuộc nhập khẩu, vùng nguyên liệu chưa tập trung, quy mô sản xuất còn nhỏ và manh mún.

Bên cạnh đó, quy mô sản xuất làng nghề của Hà Nội còn nhỏ và manh mún; công nghệ lạc hậu; thị trường tiêu thụ thiếu ổn định và chưa đa dạng trong lúc yêu cầu về chất lượng sản phẩm ngày càng cao với các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe…

Nói về khó khăn về khâu nguyên liệu, ông Phạm Khắc Hà - Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề dệt lụa Vạn Phúc, cho biết, Vạn Phúc không còn gia đình nào trồng dâu nuôi tằm. Do đó, nguyên liệu để sản xuất phải nhập từ rất nhiều nơi như Lâm Đồng, Hà Nam và nước ngoài.

Do chưa xây dựng được vùng nguyên liệu bền vững cho làng nghề nên nhiều lúc phải nhập nguyên liệu giá cao và không ổn định. Đây cũng là khó khăn chung đối với ngành nghề khác ở Hà Nội.

Trong bối cảnh như vậy, ông Tôn Gia Hóa cho rằng, để sản phẩm làng nghề phát triển bền vững, cần tập trung giải quyết một số vấn đề căn bản như xât dựng thương hiệu; quy hoạch và phát triển nguồn nguyên liệu; phát triển sản xuất sạch, ứng dụng công nghệ cao; hỗ trợ về vốn, đa dạng hóa nguồn lực đầu tư; thúc đẩy phát triển thương mại điện tử…

Đặc biệt, theo Phó Chủ tịch Hiệp hội làng nghề Việt Nam, cần có sự hợp tác, liên kết giữa các địa phương để phát triển sản phẩm giữa các làng nghề để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Thông qua việc hợp tác như vậy, những vùng nguyên liệu tập trung sẽ được xây dựng ở những vùng có khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp. Chuỗi giá trị của các sản phẩm làng nghề được phân bổ đồng đều và công bằng giữa các làng nghề có điều kiện tự nhiên, dân số và kinh tế khác nhau.

Đẩy mạnh du lịch làng nghề

Việc hình thành chuỗi du lịch làng nghề cũng là một gợi ý. “Đây là con đường tốt nhất để khắc phục những yếu điểm hiện tại của sản xuất làng nghề. Du lịch làng nghề sẽ là cầu nối gắn kết giữa cơ sở sản xuất và tiêu thụ, thông qua các hoạt động hợp tác góp phần bảo tồn và phát triển các làng nghề một cách bền vững”, ông Hóa gợi mở.

Ông Nguyễn Hữu Thức, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần gốm Chu Đậu cũng cho rằng, để thúc đẩy sự hợp tác và phát triển làng nghề Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, cần tăng cường liên kết các tours du lịch với các làng nghề, tổ chức các chương trình trải nghiệm cho du khách đến tham quan. Tích cực quảng bá hình ảnh, nét văn hóa của làng các nghề truyền thống đối với bạn bè trong nước và quốc tế....

Chia sẻ về kinh nghiệm phát triển du lịch làng nghề, ông Phạm Khắc Hà, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề dệt lụa Vạn Phúc, quận Hà Đông, cho biết, để phát triển du lịch bền vững, quảng bá sản phẩm, phường Vạn Phúc đã xây dựng các tuyến phố Lụa kết hợp với các ngành nghề phụ trợ để phục vụ khách du lịch nhưKhu phố ẩm thực, phố sinh vật cảnh, trung tâm giao lưu văn hóa đồ cổ, phát triển loại hình lưu trú, mua sắm.

Ngoài việc phát triển các sản phẩm, làng nghề cũng đã đẩy mạnh việc tạo cảnh quan du lịch hấp dẫn, việc làm này đã mang đến không gian xanh, thoáng mát, thân thiện môi trường cho làng Vạn Phúc.

Các hộ dân mở cửa hàng trên tuyến phố Lụa phải đăng ký gian hàng đạt chuẩn với Sở Du lịch thành phố về giá cả và nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, bảo đảm chất lượng về hàng hóa cho người sử dụng.

Ngoài ra, người dân Vạn Phúc luôn ý thức và tự giác trong giữ gìn và tạo cảnh quan trên các tuyến phố, công tác bảo vệ môi trường được chú trọng để tạo không gian du lịch xanh, sạch, đẹp thân thiện cho du khách.

Nhằm phát huy thế mạnh vốn có của làng nghề, địa phương đã tuyên truyền cho các hộ hoạt động kinh doanh, sản xuất lụa về cách ứng xử văn minh, lịch sự, không chèo kéo, ảnh hưởng đến hình ảnh của làng nghề và thực hiện quy tắc ứng xử nơi công cộng văn minh, lịch thiệp.

Ông Nguyễn Vi Khải - Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, cũng cho rằng, hợp tác phát triển sản phẩm trong tiềm năng của Hà Nội và các tỉnh phía Bắc không chỉ là giải pháp tình huống mà còn là chiến lược lâu dài.