Gửi tiền vật chứng vào ngân hàng lấy lãi lập ’quỹ đen’

[links()]Không chỉ bắt tạm giam trái pháp luật đối với ông Bùi Mạnh Lân, ông Nguyễn Văn Nên và một số sỹ quan khác còn liên quan đến việc sử dụng tiền vật chứng trái pháp luật, lạm dụng quyền lực tố tụng để bắt ông Bùi Mạnh Lân “thỏa thuận” giải quyết tranh chấp dân sự…

“Mượn gió bẻ măng…”

Năm 2003, giữa Công ty cổ phần Hưng Thịnh của ông Bùi Mạnh Lân và vợ chồng bà Huỳnh Thị Thu, ông Nguyễn Văn Cư đang có tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng lô đất 23.383m2 tại xã Bình An, huyện Dĩ An, Bình Dương. Ngay sau khi ông Bùi Mạnh Lân bị bắt tạm giam không có quyết định phê chuẩn của VKSND tối cao, ông Nguyễn Văn Nên đã đứng ra làm “trung gian thỏa thuận” giữa ông Lân và vợ chồng bà Thu để giải quyết tranh chấp quyền sử dụng lô đất trên.

Nguồn gốc của tranh chấp này, theo thông tin từ Công ty cổ phần Hưng Thịnh thì lô đất này vốn được Nhà nước giao cho bà Thu nhưng bà Thu không làm nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất nên có nguy cơ bị thu hồi. Vì vậy, Công ty cổ phần Hưng Thịnh đã đứng ra nộp tiền sử dụng đất theo thỏa thuận với bà Thu để được sử dụng đất. Việc thỏa thuận này đã được chính quyền xác nhận nhưng vẫn có tranh chấp. Năm 1999, tòa án đã giải quyết tranh chấp giữa hai bên và giao lô đất này cho Công ty Hưng Thịnh quản lý, sử dụng.

Khi ông Bùi Mạnh Lân bị bắt giam, vợ chồng bà Thu cũng tố cáo ông Lân “chiếm đoạt sổ đỏ” của bà Huỳnh Thị Thu. Theo ông Bùi Mạnh Lân, trong quá trình giam giữ và lấy lời khai đối với ông, Điều tra viên Nguyễn Văn Nên đã nhiều lần gợi ý, ép ông trả lại sổ đỏ cho vợ chồng bà Huỳnh Thị Thu. Đổi lại, vợ chồng bà Thu sẽ trả ông Bùi Mạnh Lân số tiền mà ông và Công ty Hưng Thịnh đã nộp tiền sử dụng đất cho nhà nước.

Điều 281.  Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ   1. Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước, của xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt  tù từ 1 năm đến 5 năm.

Ngày 22/7/2003, Điều tra viên cho ông Lân “viết đơn” đề nghị gặp vợ chồng bà Thu để thỏa thuận. Ngày 7/8/2003, ông Nguyễn Văn Nên đã trích xuất ông Lân ra gặp vợ chồng bà Thu để giải quyết việc trả lại sổ đỏ, nhận lại tiền.

Sau đó, ông Nguyễn Văn Cư đã đem 3 tỷ đồng đến Cơ quan điều tra Công an tỉnh Tiền Giang để nộp. Hai lần tiếp theo, ông Nguyễn Văn Cư đem nộp thêm  2,25 tỷ đồng nữa tại Cơ quan điều tra để “nhận lại sổ đỏ”. Điều tra viên Nguyễn Văn Nên đã trả lại sổ đỏ cho vợ chồng bà Huỳnh Thị Thu.

Như vậy, trong quá trình điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng, ông Nguyễn Văn Nên đã “tiện thể” giải quyết luôn tố cáo của bà Thu, mà thực chất là sự tố cáo sai sự thật, lấy sổ đỏ của 23.383m2 đất mà ông Bùi Mạnh Lân đang quản lý, giao cho bà Thu.

Việc tranh chấp giữa bà vợ chồng bà Thu và Công ty Hưng Thịnh không thuộc thẩm quyền giải quyết của Điều tra viên trong vụ án “gây rối trật tự công cộng” nhưng đã được Điều tra viên Nguyễn Văn Nên thụ lý giải quyết thay tòa án. Đây là việc làm trái pháp luật, đã được Công an tỉnh Tiền Giang thừa nhận. Sau này, bản án giám đốc thẩm đã bác yêu cầu đòi đất của bà Thu, thửa đất vẫn thuộc quyền quản lý, sử dụng của Công ty cổ phần Hưng Thịnh.

Lập “quỹ đen” bằng tiền lãi của vật chứng

Sau khi ông Lân phải giao nộp sổ đỏ, Cơ quan điều tra vẫn nhanh chóng ra quyết định “xử lý vật chứng”, trao lại sổ đỏ này cho vợ chồng bà Thu. Riêng số tiền 5,25 tỷ đồng “vật chứng” mà ông Nguyễn Văn Cư nộp tại Cơ quan điều tra đã không được trao cho ông Bùi Mạnh Lân mà ông Nguyễn Văn Nên đã quản lý số tiền này. Gần 5 năm sau, vào tháng 3/2008, ông Nguyễn Văn Nên và Nguyễn Tuyến Dũng mới đến Công ty Hưng Thịnh đề nghị ông Lân nhận số tiền trên.

Vậy, trong thời gian quản lý số tiền này, ông Nguyễn Văn Nên và Cơ quan điều tra Công an tỉnh Tiền Giang để số tiền đó ở đâu? Cuối năm 2007, số tiền này mới được đưa vào tài khoản tạm giữ do Cơ quan điều tra mở tại kho bạc nhà nước.

Như vậy, khoảng 4 năm liên lục, số tiền này đã “đi đâu, về đâu” không ai biết. Sau này, trong một báo cáo liên quan đến sự việc Công an tỉnh Tiền Giang giải thích rằng, ông Nguyễn Văn Nên giữ số tiền 5,25 tỷ đồng  này tại “kho tang vật” của Công an tỉnh. Nhưng, cơ quan này cũng thừa nhận việc giữ 5,25 tỷ đồng tại kho vật chứng mà không tiến hành kiểm đếm và cũng chẳng có ai biết… là trái pháp luật.

Không biết có đúng là số tiền 5,25 tỷ đồng trên được để trong kho tang vật hay không nhưng trong cùng thời điểm này, từ năm 2002 đến năm 2008, ông Nguyễn Văn Nên và Cơ quan điều tra Công an tỉnh Tiền Giang đã quản lý tiền vật chứng của vụ án khác tại… ngân hàng để lấy lãi chứ không phải là để trong kho bạc hay kho vật chứng.

Theo tố cáo của một số công dân, các cán bộ này đã gửi gần 20 tỷ đồng tiền vật chứng thu giữ trong vụ án buôn lậu xăng dầu, do Nguyên Thế Hùng (Hùng xì-tẹc) là đầu vụ, tại Ngân hàng đầu tư và phát triển, Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn theo hình thức sổ tiết kiệm có kỳ hạn 3 tháng.

Bước đầu các cơ quan chức năng đã làm rõ những nội dung tố cáo này là đúng sự thật. Lãi suất thu được từ việc gửi tiết kiệm tiền vật chứng, tang vật này lên đến hơn 1,3 tỷ đồng. Số tiền lãi này đã sử dụng để mua xe máy, máy vi tính cho cơ quan và trả nợ, thậm chí còn có cả tiền cho cán bộ Phòng cảnh sát điều tra sửa nhà. Vì vậy, không chỉ ông Nguyễn Văn Nên mà Đại tá Ngô Thanh Phong, Thiếu tá Nguyễn Văn Út (đều từng là cán bộ Cơ quan điều tra Công an tỉnh Tiền Giang) cũng bị đình chỉ công tác để “làm rõ sai phạm” liên quan đến việc quản lý tiền vật chứng tại... ngân hàng. 

Lấy tiền vật chứng gửi ngân hàng để hưởng lãi xem ra là cách làm “rất có lợi”. Nhưng, việc làm này có được phép hay không và những người đã lấy tiền vật chứng đi gửi ngân hàng phải chịu trách nhiệm gì, chúng tôi có cuộc trao đổi với Luật sư Ngô Trung Kiên, Phó Chủ nhiệm ĐLS tỉnh Hà Giang về vấn đề này? - Thưa Luật sư, pháp luật quy định như thế nào về việc quản lý tiền, vàng, đá quý thu giữ trong quá trình điều tra các vụ án hình sự? - Theo quy định của Bộ Luật tố tụng hình sự và các văn bản liên ngành hướng dẫn về việc quản lý vật chứng thì đối với trường hợp vật chứng là tiền, vàng, đá quý thu giữ trong quá trình điều tra thì phải được gửi vào Kho bạc để quản lý. Trong quá trình điều tra, chưa có quyết định xử lý vật chứng của cơ quan có thẩm quyền nên vật chứng có thể vẫn là tài sản thuộc sở hữu của công dân, tổ chức. Vì vậy, để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân, tài sản đó phải được bảo vệ. - Theo giải thích của Công an tỉnh Tiền Giang thì số tiền 5,25 tỷ đồng được quản lý trong kho vật chứng, ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?  - Đó là cách giải thích của họ. Tôi thì cho rằng, số tiền này không phải là vật chứng của vụ án “gây rối trật tự công cộng”. Vật chứng là các vật mang dấu vết, chứng cứ phạm tội hoặc liên quan đến việc phạm tội. Tranh chấp dân sự giữa ông Bùi Mạnh Lân và vợ chồng bà Huỳnh Thị Thu không phải là vụ án được khởi tố, điều tra theo quy định nên số tiền này không thể được coi là “vật chứng” để mà giữ như vật chứng. Theo đúng quy định của pháp luật, Điều tra viên không được nhận, quản lý số tiền này. Nếu đã nhận thì phải trả lại cho người nộp mới đúng. Việc Điều tra viên, Cơ quan điều tra đã giữ số tiền này trong nhiều năm liền là trái pháp luật, kể cả nó được để trong “kho”. Việc làm này đã gây thiệt hại cho chủ sở hữu của số tiền.  - Việc gửi tiền vào ngân hàng để lấy lãi trong vụ án khác và “giữ tiền trong kho” của các điều tra viên Công an tỉnh Tiền Giang có dấu hiệu của tội phạm không, thưa ông?  - Theo thông tin mà các báo đã đăng thì dấu hiệu phạm tội rất rõ. Đây là hành vi “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Không nói là họ có hành vi tư lợi, chiếm đoạt số tiền trên hoặc chiếm đoạt tiền lãi, việc lợi dụng chức vụ để giữ tiền của một đương sự không liên quan đến vụ án được giao đã gây thiệt hại cho công dân; việc gửi tiền vật chứng vào ngân hàng để lấy lãi là trái pháp luật về quản lý vật chứng. Tiền lãi của khoản tiền trên có thể là tài sản của nhà nước hoặc công dân, Điều tra viên không có quyền lấy để sử dụng cho mình hay cơ quan. Với những việc họ đã làm thì đã vi phạm điều 281 Bộ luật hình sự. - Cảm ơn ông.

Bình Minh