Góp ý vào các văn bản luật về khí tượng thủy văn: Góp phần phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai

Góp ý vào các văn bản luật về khí tượng thủy văn: Góp phần phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai
(PLVN) - Xây dựng khung khổ pháp lý về khí tượng thủy văn bảo đảm điều kiện cho các hoạt động  khí tượng thủy văn phát triển, đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản, góp phần phát triển bền vững kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh quốc gia.

Phó giáo sư Tiến sĩ Trần Hồng Thái - Tổng cục trưởng Tổng cục khí tượng thủy văn cho biết, sau gần 3 năm triển khai Luật  khí tượng thủy văn, dù đã đạt được một số kết quả nhưng các văn bản quy định chi tiết luật vẫn còn một số hạn chế, cần tiếp tục được rà soát, nghiên cứu, đề xuất bổ sung, hoàn thiện.

Trong năm 2019, Tổng cục  khí tượng thủy văn được Bộ Tài nguyên và Môi trường giao xây dựng 03 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật trình Chính phủ gồm: Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 38/2016/NĐ-CP (NĐ38) quy định chi tiết một số điều của Luật  khí tượng thủy văn; Dự thảo Quyết định của Thủ tướng quy định mực nước tương ứng với các cấp báo động lũ trên các sông thuộc phạm vi cả nước. Dự thảo Quyết định thay thế Quyết định số 46/2014/QĐ-TTg (QĐ 46) về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai.  

Tại Hội nghị lấy ý kiến dự thảo văn bản quy phạm pháp luật  khí tượng thủy văn năm 2019 và tăng cường hoạt động khí tượng thủy văn phục vụ  phát triển kinh tế xã hội các tỉnh khu vực miền Trung do Tổng cục  khí tượng thủy văn và Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh tổ chức hôm qua (21/6), nhiều đại biểu băn khoăn về những quy định cảnh báo lũ hiện nay không còn phù hợp dẫn tới tình trạng lũ về chết người vẫn chưa cảnh báo. Hay tại Tây Nguyên, mùa cạn  khí tượng thủy văn vẫn cảnh báo lũ vì liên quan đến hoạt động của thủy điện, báo động cấp 1 vẫn phải cảnh báo cho dân. Theo đó, việc cảnh báo sớm phải đưa vào luật. 

Thông tin  khí tượng thủy văn là một trong thông tin căn bản để phục vụ hoạch định các chính sách, biện pháp nhằm phát triển kinh tế xã hội; phòng tránh và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai; bảo đảm an toàn cuộc sống và tài sản của người dân, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng sâu sắc hiện nay.   

Những bản tin cảnh báo, dự báo cũng như các thông tin  khí tượng thủy văn phục vụ hoạt động của nhiều ngành, lĩnh vực như nông nghiệp, năng lượng, giao thông vận tải, bảo vệ môi trường, quy hoạch dân cư, đô thị, quốc phòng an ninh, các hoạt động trên biển gồm: đánh bắt, nuôi trồng thủy sản, khai thác dầu khí, xây dựng, đặc biệt là hàng không, hàng hải... 

Việt Nam với các đặc điểm địa hình và điều kiện địa lý được đánh giá là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Thông tin  khí tượng thủy văn có một vai trò hết sức quan trọng không chỉ phục vụ cho giám sát biến đổi khí hậu mà còn phục vụ cho thích ứng và giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu dù ở bất cứ quy mô nào. 

Hiện nay, có tất cả 21 loại thiên tai, tuy nhiên trong Quyết định 46 mới quy định 19 loại. Miền Trung có bề ngang hẹp nên tập trung lũ  nhanh, để đảm bảo an toàn hồ chứa thì dung tích hồ chứa dưới 1 triệu m3 cũng phải quy định có một trạm thủy văn, không phải 3 triệu m3 trở lên như trong dự thảo. Thực tế dòng chảy các sông sinh ra lũ, lũ phụ thuộc vào lưu vực sông. Mức độ lũ đến ngưỡng nào thì phải quyết định xả lũ, cần đưa ra quy chuẩn bao nhiêu thì xây dựng một trạm thủy văn. Quy định về cơ chế xả lũ, nếu quy định quá chi tiết, quá nhỏ sẽ khó thực thi. 

Về phần bản tin dự báo, theo đại diện Chi cục Thủy lợi Quảng Ngãi, nội dung bản tin phải phù hợp với địa phương và với dân trí của người dân. Các đài phát thanh, truyền hình tỉnh nên so sánh với thiên tai lịch sử, bão hay lũ để người dân dễ hiểu, hình dung được. Các bản tin như hiện nay, người dân không hiểu được những khái niệm như lượng mưa lớn hay nhỏ hơn cùng kỳ nhiều năm hay mức 1, mức 2 là gì.

Ngôn ngữ các bản tin phải là ngôn ngữ bản địa nếu địa phương đó có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Do chưa có quy định nên hiện nay người làm chuyên môn không dám thay đổi ngôn ngữ các bản tin dự báo, trong khi đó, người dân lại không nắm được  khí tượng thủy văn dự báo gì. Về thời gian hoàn thiện bản tin là 15 phút, các đại biểu kiến nghị nên quy định là sau 15 phút bởi sau khi nhận tin cảnh báo bão lũ của cơ quan  khí tượng thủy văn đến khi hoàn thiện thì 15 phút chưa đủ, chưa chuyển được tin đến các đối tượng. Đại diện Chi cục Thủy lợi tỉnh Quảng Bình đề nghị định nghĩa rõ những khái niệm như cực đoan, rủi ro, nguy cơ, ngập lụt hạ du...

Đại diện doanh nghiệp duy nhất có giấy phép về dự báo thời tiết là Công ty Agri Media đề nghị có quy định cụ thể đối với quan trắc điện gió, điện mặt trời v.v... Việc truyền tin thiên tai, tại Đài Loan, chỉ sau 30 giây toàn bộ điện thoại di động của người dân đã nhận được thảm họa đã, đang xảy ra ở đâu, Việt Nam cũng nên luật hóa vấn đề này.  

Đọc thêm

Tết xanh - tiết kiệm và bảo vệ môi trường

Trào lưu Tết Nguyên đán thân thiện môi trường, từ trang trí, ẩm thực đến lối sống, đang được đón nhận ở nhiều quốc gia. (Ảnh: Kevin Malik/Cold Tea Collective)
(PLVN) - Từ Nhật Bản đến Hàn Quốc, xu hướng Tết xanh không chỉ là cách tiết kiệm mà còn là biểu hiện của trách nhiệm với thiên nhiên và thế hệ tương lai. Đây là cơ hội để mỗi quốc gia, mỗi gia đình nhìn lại cách tổ chức Tết của mình và tìm cách cân bằng giữa truyền thống và hiện đại.

Nhiệt độ Hà Nội và cả nước hôm nay - 12/1

Ảnh minh hoạ: Ngọc Nga
(PLVN) - Theo Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia, hôm nay, Hà Nội và các tỉnh phía Bắc vẫn chịu tác động của không khí lạnh, trời rét đậm, rét hại; nhiệt độ thấp nhất tại Bắc Bộ có nơi dưới 3 độ C; riêng Hà Nội nhiệt độ thấp nhất 9 độ C.

Kỳ vĩ cảnh băng tuyết phủ trắng đỉnh Lảo Thẩn

Kỳ vĩ cảnh băng tuyết phủ trắng đỉnh Lảo Thẩn
(PLVN) - Đỉnh núi Lảo Thẩn, xã Y Tý, huyện Bát Xát (tỉnh Lào Cai) chiều nay, 11/1, xuất hiện băng tuyết phủ kín núi rừng và cây cỏ, tạo nên cảnh quan kỳ vĩ thu hút sự chú ý của du khách và người yêu thích khám phá...

Nhiệt độ Hà Nội và cả nước hôm nay - 11/1

Ảnh minh hoạ: Ngọc Nga
(PLVN) - Theo Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia, ngày 11/1, miền Bắc trời rét đậm, rét hại, nhiệt độ thấp nhất có nơi dưới 3 độ C. Nhiệt độ ở Hà Nội dao động trong khoảng 9-18 độ C...

Phân loại rác tại nguồn - 'khó chồng khó' mùa cận Tết

Phân loại rác tại nguồn không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là trách nhiệm cộng đồng để bảo vệ môi trường. (Ảnh: Chinhphu.vn)
(PLVN) - Phân loại rác tại nguồn là yêu cầu bắt buộc từ ngày 1/1/2025 theo Luật Bảo vệ môi trường, nhưng thực tế cho thấy việc triển khai vẫn còn nhiều trở ngại lớn, đặc biệt khi bước vào dịp lễ hội cận Tết với lượng rác thải tăng đột biến.

Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia 2023: Đề xuất tăng đầu tư cho hoạt động bảo vệ môi trường nông thôn

Thu gom vỏ thuốc BVTV tại một cánh đồng ở Long An. (Ảnh: Trần Mừng)
(PLVN) -Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa công bố Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia năm 2023 với chủ đề “Môi trường nông thôn - Thực trạng và giải pháp”. Báo cáo được Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng hai năm một lần với từng chủ đề riêng, như môi trường không khí, môi trường nước, chất thải...

Xử lý tận gốc vấn nạn ô nhiễm

Ảnh minh họa
(PLVN) -  Tình trạng ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí ở một số đô thị lớn, từ Hà Nội đến TP HCM, ngày càng nhức nhối trong những năm gần đây. Đã là ô nhiễm, ai cũng có thể bị ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống.

Thời tiết ngày 7/1: Bắc Bộ có sương mù nhẹ, ngày nắng

Ảnh minh họa: Ngọc Nga
(PLVN) - Theo Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia, ngày mai, 7/1, khu vực Bắc Bộ trong đó có Thủ đô Hà Nội sáng sớm có sương mù nhẹ rải rác, ngày nắng, trời rét; khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ có mưa rào và dông; cảnh báo mưa dông trên biển.

Chương trình Khoa học và Công nghệ Net Zero: Hướng đến phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: MOST)
(PLVN) - Chương trình Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Net Zero là một chiến lược dài hạn, đòi hỏi sự tham gia của nhiều ngành, nhiều đối tượng và sự quyết tâm của toàn xã hội. Thực hiện thành công Chương trình không chỉ giúp Việt Nam giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn tạo cơ hội cho sự phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sống cho người dân và bảo vệ môi trường trong tương lai…