Dịp Tết, trong nhà ai cũng bận rộn, chỉ có bố mẹ “đại diện” về quê ngày mồng một. Phải đến đầu tháng hai âm lịch, cả nhà mới về thăm quê. Như mọi năm, ngoại lại chống gậy ra tận đầu ngõ, cười tươi nhưng rồi ca cẩm, để dành nhiều thức ăn đón con, cháu trong mấy ngày Tết, chẳng ai chịu về. Về giờ, chỉ có… rau dưa. Mẹ cười bảo, cả tuổi thơ rau dưa, giờ ăn cơm rau dưa…vẫn ngon. Ngoại thôi ca cẩm, xuống bếp tự tay làm món đặc sản quê- gỏi cá mai.
 |
Cá mai là loại cá nhỏ trông hơi giống cá cơm, thịt trong veo và không có máu nên không tanh. Thịt cá mai ngọt, dai và giòn chứ không bở hoặc mềm như những loại cá thông thường khác. Mỗi khi đến mùa, ngoại lại làm đủ món để đãi con cháu, từ nấu canh chua, rán, đến kho, đều ngon. Nhưng ngon nhất là làm gỏi- chế biến công phu nhưng khi thưởng thức, thấy xứng đáng với sự cầu kỳ đó…
…Để có được đĩa gỏi cá mai ngon, phải chọn cá tươi, đánh vảy, rửa sạch để ráo nước rồi cắt đầu, đuôi, thái vát phần thịt ở cổ bỏ ruột. Phần thân cá, chỉ cần lấy tay bóp nhẹ lên lưng là cá tự tách làm đôi, khi đó rút bỏ xương sống. Cá sau khi rút xương ướp với giấm, chanh, tỏi, ớt và một chút riềng xay nhuyễn để làm chín cá. Khi ăn, chỉ cần rắc thêm một chút lạc rang giã nhỏ là có thể thưởng thức.
Tuy nhiên, phần quan trọng nhất là làm nước chấm. Có thể dùng nước tương chế biến, nhưng ngon nhất là dùng xương cá ninh kỹ lấy nước ngọt, thêm chút nước mắm, gừng, ớt thái nhỏ, tỏi và vắt chanh. Khi ăn, dùng bánh đa cuốn để cuốn cá cùng với các loại rau linh lăng, húng, mùi, diếp cá và khế chua, chuối xanh thái mỏng…
…Vị ngọt của cá tươi, bùi của lạc rang, chát của chuối xanh, chua chua của khế, cay của ớt, tỏi và hương thơm của các loại rau quyện vào nhau trong miếng bánh cuốn, chỉ nghĩ đến thôi đã thấy tứa nước miếng và quên hết mọi thứ sơn hào hải vị trên thế gian.
Quang Anh
