Không tháo gỡ sẽ gây lãng phí nguồn vốn đầu tư
Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, các dự án điện năng lượng tái tạo gồm điện gió, điện mặt trời đã được đầu tư với quy mô hơn 306 nghìn tỷ đồng (tương đương 13 tỷ USD), chiếm tỷ trọng công suất khoảng 12,85% và tỷ trọng sản lượng điện khoảng 6,06% của hệ thống điện nếu không tháo gỡ để đưa vào vận hành sẽ gây lãng phí về nguồn vốn đã đầu tư; lãng phí nguồn điện, không bổ sung được nguồn điện trong khi chúng ta đang rất cần, nhất là giai đoạn 2026 - 2030. Các giải pháp tháo gỡ được các Bộ, ngành, cơ quan địa phương thống nhất rất cao, Chính phủ đã thông qua nên cần phải quán triệt tổ chức thực hiện ngay, khẩn trương, đồng bộ và hiệu quả.
Theo Thủ tướng, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Bộ Công Thương đã tích cực xây dựng phương án tháo gỡ, khó khăn, vướng mắc và gửi xin ý kiến. Trên cơ sở thống nhất của các Bộ, cơ quan, địa phương, Bộ Công Thương đã báo cáo và Chính phủ đã thảo luận, thông qua với tỷ lệ 100%, thể hiện sự thống nhất rất cao với chủ trương, quan điểm, mục tiêu, giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án điện năng lượng tái tạo và cũng thể hiện thông điệp của Chính phủ là “kiên quyết xử lý, giải quyết dứt điểm các khó khăn, vướng mắc, triển khai nhanh, phát huy hiệu quả cao nhất các dự án đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội”.
Nêu rõ nội dung quan điểm, giải pháp tháo gỡ mà Chính phủ đã thông qua, Thủ tướng nhấn mạnh, xử lý hình sự là biện pháp cuối cùng để tạo điều kiện tháo gỡ các vướng mắc cho các dự án bằng các giải pháp kinh tế; nếu pháp luật hiện hành có thay đổi, không gây ra hậu quả, không có hành vi tham nhũng thì không xử lý hình sự. Việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án được coi là hợp pháp khi được cấp có thẩm quyền đồng ý; Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bên thứ 3 ngay tình theo quy định pháp luật.
Nghiêm cấm tham nhũng, lợi ích nhóm, trục lợi cá nhân
Về giải pháp, thống nhất xử lý, Thủ tướng nhấn mạnh, cho phép bổ sung quy hoạch để triển khai thực hiện trong trường hợp dự án không có nội dung vi phạm các quy định liên quan đến an ninh - quốc phòng, quy hoạch các công trình, dự án trọng điểm quốc gia. Đối với các dự án có sai phạm về quy trình, thủ tục liên quan đến đất đai, xây dựng công trình thì cho phép hoàn thiện theo quy định của pháp luật.
Đối với các dự án vi phạm các quy hoạch về khoáng sản, thủy lợi, quốc phòng... thì thực hiện đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội giữa việc thực hiện quy hoạch và thực hiện dự án để điều chỉnh quy hoạch bị chồng lấn cho phù hợp hoặc tích hợp và thực hiện đồng thời cả dự án điện năng lượng tái tạo và quy hoạch liên quan (lưỡng dụng quy hoạch).
Đối với các dự án đang được hưởng giá FIT có vi phạm theo Kết luận của cơ quan có thẩm quyền do lỗi của doanh nghiệp và không đáp ứng đầy đủ các điều kiện được hưởng giá FIT thì không được hưởng giá FIT ưu đãi mà phải xác định lại giá mua bán điện theo quy định; thu hồi lại các khoản giá FIT ưu đãi đã được hưởng không đúng thông qua bù trừ thanh toán tiền mua điện. Thủ tướng yêu cầu các địa phương giải quyết trước ngày 30/1/2025.
Về tổ chức thực hiện Nghị quyết, Thủ tướng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương phải quán triệt sâu sắc tinh thần trách nhiệm, tháo gỡ khó khăn, xử lý ngay các vướng mắc theo thẩm quyền cho các dự án trên nguyên tắc vướng mắc ở cấp nào thì cấp đấy phải xử lý giải quyết, không được đùn đẩy lên cấp trên hoặc xử lý vòng vo. Đối với các dự án đã bị khởi tố, chỉ thực hiện việc xử lý, khắc phục các vi phạm sau khi đã có bản án có hiệu lực theo quy định của pháp luật. Xử lý các vướng mắc phải công khai, minh bạch; nghiêm cấm việc xử lý vướng mắc để tham nhũng, lợi ích nhóm; trục lợi cá nhân và phải xử lý trong tháng 1/2025.
Bên cạnh yêu cầu cụ thể đối với các Bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng cũng đề nghị các chủ đầu tư chủ động khắc phục đầy đủ các vi phạm, thiếu sót do cơ quan có thẩm quyền đã chỉ ra; có trách nhiệm thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng, vận hành của dự án phù hợp với quy định của pháp luật, phối hợp với các cơ quan liên quan giải quyết vướng mắc, thực hiện khắc phục đúng theo Nghị quyết của Chính phủ về chủ trương, phương hướng tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo…
