Giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Bình Định

 Nghi thức lễ mừng về nhà mới của đồng bào Chăm ở Vân Canh (ảnh: Thanh Thắng).
Nghi thức lễ mừng về nhà mới của đồng bào Chăm ở Vân Canh (ảnh: Thanh Thắng).
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Những bản sắc văn hóa riêng của đồng bào Bahnar, Chăm, H’rê ở tỉnh Bình Định rất phong phú và đa dạng, được thể hiện trong lao động, sản xuất, đời sống, tâm linh… Và nó đã trở thành nét đẹp, các chuẩn mực văn hóa được đồng bào gìn giữ, bảo tồn và lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác.

Các dân tộc thiểu số ở tỉnh Bình Định tuy chỉ chiếm 2% dân số toàn tỉnh nhưng cư trú trải dài khắp địa bàn. Trong đó, 3 dân tộc thiểu số đông dân nhất là Bahnar, Chăm, H’rê. Mỗi dân tộc có bản sắc văn hóa đặc trưng, luôn gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống của đồng bào mình.

Đồng bào Chăm ở huyện Vân Canh (tỉnh Bình Định) có những lễ hội như: cầu mưa, ăn heo ký, cúng thần làng, mừng về nhà mới… Điểm chung của các lễ hội này là luôn tạo sự gần gũi, đoàn kết trong cộng đồng. Riêng lễ mừng về nhà mới được đồng bào Chăm đặc biệt coi trọng. Trong ngày lễ, mọi người tham dự đều mặc trang phục thổ cẩm truyền thống. Khi tiếng cồng, tiếng chiêng vang lên cũng là lúc thầy cúng và già làng dâng lễ vật lên thần linh, cầu xin phù hộ mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, công việc hanh thông, mọi người khỏe mạnh… Và, lễ mừng về nhà mới không thể thiếu cây nêu đặt trước nhà. Cây nêu phải vươn cao, tạo thành hình đôi cánh chim Ktang, là loài chim tượng trưng cho sự yên bình.

“Vợ chồng tôi chịu khó làm ăn nên năm vừa rồi cũng dành dụm được ít tiền để dựng nhà. Hôm làm lễ mừng về nhà mới, chúng tôi chuẩn bị lễ vật là một con gà và một con heo. Con heo thì lấy cái đầu để cúng, cái mình để làm cỗ mời dân làng đến chung vui. Ngày hôm đó, bà con, anh em cùng múa xoang để giữ nét văn hóa truyền thống dân tộc”, anh Đinh Văn Lịch (dân tộc Chăm, ở làng Canh Thành, xã Canh Hòa, huyện Vân Canh) chia sẻ.

Hằng năm, vào tháng 11 và 12 dương lịch, khi hạt lúa, hạt bắp đã được đem cất kỹ cũng là lúc các gia đình đồng bào H’rê ở huyện An Lão (tỉnh Bình Định) làm lễ cúng mở kho lúa. Lễ cúng có mục đích cầu xin thần kho, thần lúa đừng hoảng sợ, cầu mong thần lúa yên tâm ở lại với gia đình, giúp họ luôn no đủ, không phải thiếu đói, không phải ăn củ, ăn khoai.

Các cô gái Bahnar ở Bình Định múa xoang trong dịp lễ hội (ảnh: Thanh Thắng).
Các cô gái Bahnar ở Bình Định múa xoang trong dịp lễ hội (ảnh: Thanh Thắng).

Với đồng bào Bahnar ở huyện Vĩnh Thạnh (tỉnh Bình Định), lễ đón thần lúa trước khi vào mùa thu hoạch lúa rẫy rất linh thiêng. Từng gia đình và làng tổ chức lễ đón thần lúa về làng, báo cáo với các vị thần sau một năm lao động vất vả nay đã đến mùa thu hoạch. Lễ vật dâng cúng các thần linh thường là heo, gà, rượu cần, cốm, cơm… Dân làng cùng đánh cồng, đánh chiêng, múa, hát.

Bà Võ Thị Hồng Liên - Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thông tin và Thể thao huyện Vĩnh Thạnh, cho biết: “Mừng được mùa rẫy thì bà con gọi là đón thần lúa về làng nên tổ chức lễ hội để ăn mừng. Thời gian qua, chúng tôi luôn chú trọng công tác bảo tồn, giữ gìn và phát huy những truyền thống của đồng bào Bahnar, trong đó có lễ đón thần lúa. Cùng với nhiều giá trị văn hóa mang đậm bản sắc của đồng bào Bahnar, Vĩnh Thạnh có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử”.

Lễ hội là một trong những sinh hoạt văn hóa có ý nghĩa tốt đẹp ở mỗi vùng, mỗi cộng đồng dân tộc, là chất kết dính tạo nên sự cố kết cộng đồng, do đó góp phần làm cầu nối giữa các thế hệ, bồi đắp tình yêu quê hương, bản làng. Trong tình hình kinh tế, xã hội và văn hóa như hiện nay, việc đồng bào các dân tộc Bahnar, Chăm, H’rê ở tỉnh Bình Định tổ chức các lễ hội là cần thiết, góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp.

Đọc thêm

Chiêm ngưỡng tác phẩm nghệ thuật và kỷ vật quý của vị vua yêu nước

Cuốn sách Hàm Nghi Hoàng đế lưu vong - nghệ sỹ ở Alger. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Những hậu duệ của Vua Hàm Nghi đã hiến tặng các tác phẩm nghệ thuật và kỷ vật quý của Vua Hàm Nghi cho các bảo tàng, di tích Việt Nam. Những tác phẩm nghệ thuật và kỷ vật hiến tặng ấy minh chứng sống động cho một giai đoạn đầy thăng trầm trong lịch sử Việt Nam. Việc hiến tặng các kỷ vật của Vua Hàm Nghi có ý nghĩa quan trọng đối với công tác bảo tồn di sản, tôn vinh các giá trị lịch sử của dân tộc. Các kỷ vật được hồi hương, mở ra thêm cơ hội để người dân trong nước, đặc biệt là thế hệ trẻ được chiêm ngưỡng và tìm hiểu về vị vua yêu nước.

Lễ cầu ngư, thả hoa đăng trên sông Đà

Lễ cầu ngư, thả hoa đăng trên sông Đà
(PLVN) - Tối 15/11, tỉnh Hòa Bình tổ chức Lễ cầu ngư, thả hoa đăng trên sông Đà. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ của Lễ hội cá tôm sông Đà lần thứ 2 năm 2024.

Thành cổ giữa lòng thành phố Biên Hoà

Thành cổ giữa lòng thành phố Biên Hoà
(PLVN) - Thành cổ Biên Hoà được người dân xây dựng vào đầu thời nhà Nguyễn. Đến năm 1834 vua Minh Mạng thứ 18 cho đắp lại bằng đất theo hình cánh cung, bốn mặt thành đều dài 70 trượng, cao 4 thước 3 tấc, dày 1 trượng, mở 4 cửa hào rộng 2 trượng sâu 6 thước, đặt tên là Thành Cựu

Vang xa những làn điệu Quan họ Bắc Ninh

Hát Quan họ trên thuyền. (Ảnh: Thanh Tùng)
(PLVN) - Sau khi Dân ca Quan họ được vinh danh, Bắc Ninh có nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực nhằm thực hiện tốt cam kết với UNESCO về bảo tồn và phát huy giá trị của di sản thế giới. Nhân kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) tỉnh Bắc Ninh cho biết, từ ngày 11 - 30/11/2024 sẽ có nhiều hoạt động đặc sắc.

Thêm hiểu sâu sắc về tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương của dân tộc Việt Nam

NSND Vương Duy Biên, nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng hoa chúc mừng Ban tổ chức chương trình. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Được sự nhất trí của UBND huyện, Phòng Văn hóa Thông tin huyện Cẩm Khê, hôm nay - ngày 10/11, Đảng ủy - Hội đồng Nhân dân - Ủy ban Nhân dân - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã Tuy Lộc và Ban quản lý di tích lịch sử Đình Hội tổ chức Lễ động thổ Đình Hội cùng các công trình phụ trợ và Tọa đàm Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương.

'Tấm vé' về với Hà Nội xưa

'Tấm vé' về với Hà Nội xưa
(PLVN) - Thủ đô nghìn năm văn hiến Hà Nội được ví như bảo tàng sống với hàng ngàn di tích lịch sử, văn hóa nổi bật. Vì thế, Hà Nội luôn là nguồn cảm hứng bất tận, là đề tài rung động tâm hồn các nghệ sỹ trong nỗ lực gìn giữ văn hóa đất Kinh kỳ.

Đồng dao - Đi tìm di sản tuổi thơ xưa trong thời hiện đại

Đồng dao - Đi tìm di sản tuổi thơ xưa trong thời hiện đại
(PLVN) - Trong ký ức của nhiều thế hệ, đồng dao gắn liền với tiếng cười hồn nhiên của trẻ thơ vang vọng khắp sân làng, những trò chơi tuổi thơ đơn sơ mà thú vị. Những bài đồng dao ấy không chỉ là những lời ca vui vẻ, mà còn chứa đựng trong mình cả nền văn hóa, lịch sử và giá trị truyền thống của dân tộc.

Tôn vinh cây trà tổ 400 tuổi ở Suối Giàng

Tôn vinh cây trà tổ 400 tuổi ở Suối Giàng
(PLVN) -  Lễ hội tôn vinh cây trà tổ Shan tuyết hơn 400 tuổi được tổ chức trang trọng với nhiều hoạt động sôi nổi, đặc sắc nhằm gửi gắm ước mơ và cảm tạ trời đất đã ban phước lành cho dân bản. 

Rộn ràng Xẩm từ miền quê huyền thoại

Nhiều thế hệ cùng tham gia CLB hát xẩm Hà Thị Cầu.
(PLVN) - Ninh Bình được coi là một trong những cái nôi của Xẩm, gắn liền với cố nghệ nhân hát Xẩm nổi tiếng Hà Thị Cầu. Việc bảo tồn giá trị nghệ thuật hát Xẩm đang được tỉnh Ninh Bình thực hiện với mục tiêu tạo thành sản phẩm du lịch, góp phần định vị điểm đến của du lịch Ninh Bình trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Về miền “Tháng tám giỗ cha, tháng ba giỗ mẹ”…

Di tích Đền Trần Nam Định.
(PLVN) - Ở Nam Định, nếu như Đền Trần tượng trưng cho tín ngưỡng thờ Cha thì Phủ Dầy gắn với tín ngưỡng thờ Mẫu (Mẹ). Nếu như Đền Trần có nghi lễ khai Ấn đêm 14 tháng Giêng thì Phủ Dầy gắn liền với chợ Viềng mỗi năm chỉ họp một phiên…

Sứ mệnh Hoa Lư sẽ trở thành đô thị cố đô - di sản

Du lịch miền di sản cố đô, điểm hẹn bốn mùa. Ảnh Sở Du lịch Ninh Bình.
(PLVN) - Theo các chuyên gia, Nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 23/8/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ Ninh Bình về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2023 - 2030, trong đó mục tiêu đến năm 2025 sẽ định hình tính chất đơn vị hành chính mới sau hợp nhất thành phố Ninh Bình và huyện Hoa Lư là “Đô thị Cố đô - Di sản” là đúng đắn và có tầm nhìn…