Sau gần 4 năm hoạt động, thị trường chứng khoán phái sinh đã thu hút được sự quan tâm của các NĐT trên thị trường. Để đáp ứng nhu cầu đa dạng sản phẩm của thị trường phái sinh, ngày 28/6 vừa qua, Sở GDCK Hà Nội (HNX) đã ra mắt sản phẩm phái sinh mới là Hợp đồng tương lai (HĐTL) trái phiếu Chính phủ (TPCP) kỳ hạn 10 năm.
HĐTL TPCP kỳ hạn 10 năm được HNX nghiên cứu dựa trên kinh nghiệm quốc tế và thực tế cơ cấu giao dịch hiện có trên thị trường TPCP của Việt Nam, đồng thời kết hợp khảo sát các chuyên gia và các thành viên thị trường. Sản phẩm phái sinh mới này hướng tới đối tượng là các NĐT tổ chức và NĐT cá nhân chuyên nghiệp.
HNX vừa chia sẻ một số thông tin về sản phẩm HĐTL TPCP kỳ hạn 10 năm mới được đưa vào giao dịch trên thị trường phái sinh của HNX.
Sản phẩm
HĐTL TPCP kỳ hạn 10 năm có tài sản cơ sở là TPCP giả định có kỳ hạn 10 năm, mệnh giá 100.000 đồng, lãi suất danh nghĩa 5,0%/năm, trả lãi định kỳ cuối kỳ 12 tháng/lần, trả gốc một lần khi đáo hạn.
Mỗi hợp đồng có quy mô 1 tỷ đồng, NĐT có thể giao dịch khối lượng tối thiểu 1 hợp đồng và tối đa 500 hợp đồng/lệnh. Hệ số nhân hợp đồng là 10.000.
Tại ngày ra mắt sản phẩm phái sinh mới, HNX niêm yết 3 mã sản phẩm là GB10F2109, GB10F2112, và GB10F2203 (lần lượt đáo hạn vào các tháng 9, tháng 12/2021 và tháng 3/2022).
Giới hạn vị thế
Số lượng HĐTL TPCP kỳ hạn 10 năm tối đa được nắm giữ trên 1 tài khoản đối với NĐT tổ chức chuyên nghiệp là 10.000 hợp đồng, NĐT tổ chức là 5.000 hợp đồng, và NĐT cá nhân chuyên nghiệp là 3.000 hợp đồng.
Ký quỹ trước khi giao dịch
Cũng giống như giao dịch mua/bán HĐTL TPCP kỳ hạn 5 năm, NĐT cũng cần phải ký quỹ đảm bảo thanh toán. Tỷ lệ ký quỹ sẽ do VSD quy định và sẽ được công bố thông tin 02 ngày trước khi áp dụng chính thức. Các công ty chứng khoán có thể áp dụng các mức ký quỹ bằng hoặc cao hơn mức ký quỹ do VSD công bố.
Giao dịch, thanh toán và chuyển giao trái phiếu
Biên độ dao động giá của HĐTL TPCP kỳ hạn 10 năm là ±3% so với giá tham chiếu. Giá tham chiếu là giá thanh toán cuối ngày của ngày giao dịch liền trước hoặc giá lý thuyết đối với mã hợp đồng niêm yết mới.
Ngày thanh toán cuối cùng là ngày làm việc thứ ba kể từ ngày giao dịch cuối cùng. Ngày giao dịch cuối cùng là ngày 25 của tháng đáo hạn hoặc ngày giao dịch liền trước nếu ngày 25 là ngày nghỉ.
Phương thức thanh toán sẽ là chuyển giao vật chất tại ngày thanh toán cuối cùng. Tiêu chuẩn trái phiếu chuyển giao là TPCP do KBNN phát hành trả lãi định kỳ cuối kỳ 12 tháng/lần, và có các kỳ trả lãi bằng nhau, trả gốc một lần khi đáo hạn, có kỳ hạn còn lại từ 8 năm đến 11 năm tính đến ngày thanh toán cuối cùng, có giá trị niêm yết tối thiểu 2.000 tỷ đồng. Hệ số chuyển đổi được tính theo lãi suất danh nghĩa 5,0%/năm.
HNX công bố thông tin về danh sách trái phiếu đủ điều kiện chuyển giao khi niêm yết hợp đồng mới kèm theo hệ số chuyển đổi tương ứng với từng mã trái phiếu trong danh sách trái phiếu đủ điều kiện chuyển giao. Thời điểm công bố danh sách trái phiếu đủ điều kiện chuyển giao là 3 ngày làm việc trước ngày giao dịch đầu tiên của hợp đồng. HNX thực hiện chốt danh sách trái phiếu đủ điều kiện chuyển giao đối với các mã hợp đồng có tháng đáo hạn gần nhất 30 ngày trước ngày giao dịch cuối cùng. Trường hợp ngày này rơi vào ngày nghỉ, ngày chốt danh sách sẽ là ngày giao dịch liền trước. Danh sách trái phiếu đủ điều kiện chuyển giao sẽ được cập nhật đến ngày chốt danh sách.
Việc thanh toán được thực hiện theo nguyên tắc: bên mua thanh toán tiền, bên bán thực hiện chuyển giao chứng khoán. Bên bán được lựa chọn chuyển giao trái phiếu bất kỳ thuộc danh sách TPCP chuyển giao do HNX công bố (1 hợp đồng chỉ chuyển giao 1 mã TPCP). Danh sách TPCP do các bên bán chuyển giao được phân bổ cho bên mua theo nguyên tắc ngẫu nhiên và nghĩa vụ thanh toán của bên mua được tính dựa trên mã TPCP được phân bổ.
Đóng vị thế trước hạn hoặc đáo hạn vị thế
Tương tự như giao dịch HĐTL TPCP kỳ hạn 5 năm, NĐT có thể lựa chọn đáo hạn vị thế hoặc đóng vị thế trước hạn. Khi NĐT muốn đóng vị thế trước hạn chỉ cần thực hiện giao dịch ngược lại với vị thế ban đầu của mình với số hợp đồng và kỳ hạn tương ứng.
