Diễn biến phức tạp
Thực tế từ những vụ TNGT xảy ra thời gian qua cho thấy các vụ đều ít nhiều liên quan đến chất lượng đào tạo. Điều này được thể hiện qua sự yếu kém của lái xe khi xử lý, nhận diện tình huống khi tham gia giao thông. Trên góc độ nghề nghiệp, theo nhiều tài xế, hiện khâu đoạn đào tạo và thực tiễn ứng dụng cuộc sống vẫn còn có những khoảng cách nhất định.
Theo tìm hiểu từ nhiều tài xế, tại các trung tâm đào tạo lái xe hiện giờ có thể dễ dàng lấy được bằng lái ô tô. Cả lý thuyết và thực hành cũng đều có thể qua được nếu nộp tiền cho “cò” để “chống trượt”. Ngoài ra, khi khảo sát thực tế vấn đề này, người viết liên hệ với một số cơ sở đào tạo có web quảng cáo trên mạng thì đều nhận được những câu trả lời “chắc nịch” là: “chi phí chỗ em rẻ nhất”; “đảm bảo có bằng nhanh và sớm nhất”…
Dĩ nhiên, người học chỉ cần nộp tiền, ảnh chân dung cùng bản phô tô chứng minh nhân dân… chi phí của mỗi loại giấy phép lái xe từ việc cấp mới đến nâng hạng, đổi hạng sau khi thỏa thuận hợp lý thì gần như có thể nắm chắc giấy phép lái xe trong tay.
Chính bởi việc đào tạo có phần lỏng lẻo như trên, khi ra đường với lượng xe tham gia giao thông dày đặc như hiện nay hoặc khi gặp tình huống hàng chục chiếc xe máy, ô tô, xe bus, xe đạp, người đi bộ... vây quanh thì người lái xe sẽ “bó tay” không biết xử lý tình huống như thế nào.
Đồng bộ các giải pháp
Thực tế, qua các đợt thanh tra công tác đào tạo sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ tại các địa phương do Bộ GTVT thực hiện gần đây cho thấy vẫn tồn tại nhiều bất cập trong đào tạo sát hạch lái xe. Việc trang bị kiến thức, trau dồi văn hóa, đạo đức, nghề nghiệp của người lái xe còn chưa được coi trọng.
Chưa hết, hiện quá trình đào tạo lái xe ở các cơ sở đang có hiện tượng cạnh tranh gay gắt, đua nhau giảm giá, gây “loạn” về phí đào tạo, cắt xén chương trình. Công tác tuyển sinh tại nhiều cơ sở đào tạo còn thiếu chặt chẽ, thậm chí có phần tùy tiện, học viên thiếu tự giác, nghiêm túc trong việc học, nhiều hồ sơ không có giấy khám sức khỏe, hoặc nếu có thì cũng dễ dàng mua không cần khám, nhan nhản thông tin về những “đường dây” chống trượt cho học viên, chất lượng giáo viên giảng dạy thấp, cấp bằng không nghiêm túc...
Đáng nói, tình trạng lỏng lẻo trên cũng đang diễn ra với cả loại hình đào tạo xe mô tô. Người học chỉ tốn dưới 1 triệu đồng là đã có tấm bằng lái với sự hỗ trợ của các trung tâm bảo đảm đỗ 100%. Với chất lượng đào tạo như thế thì khó lường được hậu quả khi những người tham gia học tập không nghiêm túc được cấp bằng lái xe.
Liên quan đến vấn đề trên, tại buổi làm việc về công tác đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe đầu tháng 7 vừa qua, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho rằng, chất lượng công tác đào tạo sát hạch lái xe là một trong những yếu tố, nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng người lái, từ đó có ý nghĩa quan trọng với tình hình trật tự an toàn giao thông.
Do vậy, các cơ quan liên quan cần có những quy định để quản lý tốt công tác đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe; ứng dụng công nghệ để giám sát chặt chẽ việc đào tạo, thực hành của mỗi học viên; các quy định về sát hạch lái xe phải đảm bảo sự chặt chẽ, giám sát công khai của nhiều người.
Đối với các trung tâm đào tạo, trung tâm sát hạch, sát hạch viên có sự gian dối, thiếu nghiêm túc, Bộ trưởng yêu cầu phải xử lý nghiêm khắc như đình chỉ, cấm hành nghề đối với những tổ chức, cá nhân liên quan.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng thẳng thắn chỉ ra, tại tại Việt Nam, quy định 34 giờ thực hành, nhưng thời gian ngồi trên xe nhiều hơn thời gian cầm vô lăng. Hiện không biết được học viên khi thực hành được cầm vô lăng bao nhiêu, vì mỗi xe có đến 4-5 người cùng học.
Được biết, trong Quyết định bổ sung quy hoạch cơ sở đào tạo lái xe cơ giới đường bộ và trung tâm sát hạch lái xe cơ giới được Bộ GTVT ban hành mới đây, theo quy hoạch đến hết năm 2018, cả nước sẽ có tổng số 386 cơ sở đào tạo lái xe cơ giới đường bộ, mở mới 36 trung tâm sát hạch lái xe cơ giới đường bộ để phù hợp với quy hoạch toàn quốc có tổng số 155 trung tâm trong năm nay, đồng thời, nâng cấp để tăng quy mô, năng lực cũng như chất lượng đào tạo, sát hạch của các trung tâm, cơ sở hiện có.
