Còn nhiều vướng mắc
Với việc khi giá viện phí điều chỉnh theo hướng tính đúng, tính đủ, người bệnh có BHYT sẽ được hưởng lợi nhiều. Cụ thể, người bệnh được hưởng dịch vụ y tế với chất lượng tốt cả về chuyên môn và phục vụ vì giá viện phí tính đủ khuyến khích các cơ sở khám chữa bệnh phấn đấu nâng cao chất lượng. Các cơ sở cũng có nguồn kinh phí để cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ công tác khám, chữa bệnh. Nhân viên y tế cũng phấn đấu phục vụ tốt người bệnh. Bên cạnh đó, khi giá viện phí tính đủ, người bệnh cũng không phải trả thêm các khoản phí trước đây chưa quy định trong giá. Phần chênh lệch tăng giá, người bệnh chỉ phải đồng chi trả từ 0 - 20%, phần còn lại đã được quỹ BHYT tế thanh toán, vì vậy phần chi trả thêm không quá nhiều.
Ông Hà Văn Thúy, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế), cho biết, BHYT đã có những sửa đổi và bổ sung một số quy định nhằm tăng quyền lợi của người tham gia BHYT như tăng mức hưởng của một số nhóm đối tượng như người nghèo từ 95% lên 100%, cận nghèo từ 80 lên 95%.
Bên cạnh đó, từ ngày 1/1/2016, người tham gia BHYT đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu tại trạm y tế tuyến xã hoặc phòng khám đa khoa, bệnh viện tuyến huyện được quyền khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại trạm y tế tuyến xã hoặc phòng khám đa khoa, bệnh viện tuyến huyện trong cùng địa bàn tỉnh có mức hưởng như trong trường hợp khám bệnh đúng tuyến.
Ngoài ra, người có thẻ bảo hiểm y tế tự đi khám bệnh, chữa bệnh không đúng tuyến tại bệnh viện tuyến huyện cũng được quỹ BHYT thanh toán 100% chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi và mức hưởng. Người dân mua BHYT theo hộ gia đình còn được hưởng nhiều quyền lợi, như người đầu tiên mua sẽ đóng 100% mệnh giá, người thứ hai đóng 70%, người thứ ba đóng 60%, người thứ 4 đóng 50% và từ người thứ 5 trở lên chỉ phải đóng 40%. Đối với hộ cận nghèo được hỗ trợ tới 70% mức đóng.
Để đạt được mục tiêu đến năm 2020 tỷ lệ bao phủ BHYT trên cả nước đạt trên 90%, Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương tập trung vào một số giải pháp chủ yếu như tăng cường các hoạt động tuyên truyền; tổ chức mạng lưới đại lý thu BHYT theo cơ chế dịch vụ công đối với tổ chức, đơn vị phù hợp với quy định của Luật BHYT; cải cách thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi nhất để người dân tham gia BHYT. Song song với đó, nâng mức hỗ trợ đóng BHYT cho hộ cận nghèo, học sinh sinh viên và nhóm đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình theo nguyên tắc giảm dần.
Tuy có nhiều chính sách ưu đãi về việc mua BHYT, nhưng hiện nay tỷ lệ người tham gia BHYT vẫn còn thấp bởi vẫn còn vướng mắc nhiều thủ tục. Chị Hoàng Thị Yến (ngụ ở quận 2) bị gãy chân phải mổ, do không có BHYT nên chị phải trả hơn 60 triệu đồng tiền viện phí. Sau lần đó, chị đã tới phường để mua BHYT, nhưng không mua được vì vướng nhiều thủ tục. “Nhân viên bán BHYT nói nếu tôi ở trọ thì phải mượn hộ khẩu của chủ nhà trọ cùng toàn bộ thẻ BHYT của nhà họ, sau đó ra phường xin tờ đăng ký tạm trú thì mới mua được. Khi tôi hỏi, chủ nhà trọ tôi nói gia đình họ không mua BHYT, vì thế tôi cũng không mua được”, chị Yến chia sẻ.
Bên cạnh vướng mắc về việc mua BHYT hộ gia đình, người dân còn chưa "mặn mà" với việc mua BHYT bởi thời gian chờ đợi khám chữa bệnh khá lâu, vẫn còn tình trạng phân biệt giữa khám chữa bệnh giữa BHYT với khám dịch vụ. Ngồi chờ khám bệnh tại Bệnh viện Ung Bướu TP Hồ Chí Minh, chị Trần Thị Bốn (ngụ ở quận Thủ Đức) cho biết: “Mỗi lần đi khám bệnh theo BHYT là phải chờ mất cả ngày. Có thẻ BHYT do công ty mua cho nhưng tôi vẫn khám dịch vụ cho nhanh”.
Theo đánh giá của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND TP Hồ Chí Minh, hiện thành phố có hơn 6 triệu người tham gia BHYT nhưng việc tham gia BHYT hộ gia đình còn rất thấp vì đa số người dân chưa hiểu rõ việc tham gia BHYT, đồng thời công tác tuyên truyền ở địa phương còn rất hạn chế, cán bộ làm đại lý thu ở các phường xã, thị trấn thường xuyên thay đổi…
Nâng cao chất lượng, giảm thủ tục
Theo ông Hà Văn Thúy, giai đoạn đầu triển khai thực hiện BHYT theo hộ gia đình còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc có liên quan đến thủ tục kê khai, xác nhận đối tượng tham gia BHYT. Bộ Y tế đã kịp thời phối hợp với BHXH Việt Nam giải quyết vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân khi tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình; khuyến khích các thành viên hộ gia đình tham gia BHYT trong cùng năm tài chính để được hưởng mức giảm trừ mức đóng theo quy định của Luật BHYT.
Để hướng tới BHYT toàn dân, trong những năm qua, Bộ Y tế đã ban hành nhiều thông tư, quyết định tạo điều kiện cho người bệnh tham gia BHYT. Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng ban hành bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện, theo đó "lấy người bệnh làm trung tâm cho mọi hoạt động của bệnh viện". Theo ghi nhận của phóng viên tại một số bệnh viện như Chợ Rẫy, Nhân dân Gia Định, quận Thủ Đức... hầu hết những bệnh viện này đều có sự thay đổi rất lớn so với trước đây. Theo đó, ở khâu tiếp nhận bệnh, các bệnh viện đều trang bị máy lấy số tự động, có bảng hướng dẫn, bố trí nhân viên hướng dẫn cho người bệnh và thân nhân ngay tại phòng khám.
Bác sĩ Nguyễn Minh Quân, Giám đốc Bệnh viện quận Thủ Đức, cho biết bệnh viện đã ứng dụng công nghệ thông tin số hóa trong quy trình khám chữa bệnh. Bệnh viện cũng tính toán chi tiết để cắt giảm thời gian chờ đợi của người bệnh, chẳng hạn như việc cho toa thuốc trên máy tính sẽ tiết kiệm nhiều thời gian cho bác sĩ và bác sĩ dành thời gian đó để lắng nghe người bệnh nhiều hơn.
Theo ông Hà Văn Quý, năm 2017 sẽ tiếp tục thực hiện các quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT. Hiện nay, Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 105/2014/NĐ-CP ngày 15/11/2014 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHYT và dự kiến trình Chính phủ xem xét và ban hành trong quý I/2017. Trong dự thảo Nghị định có một số quy định mới như bổ sung một số đối tượng được ngân sách nhà nước đóng thẻ BHYT theo quyết định số 49/2015/QĐ-TTg ngày14/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ; quy định tin học hóa khám chữa bệnh BHYT, cấp mã số quản lý đơn vị sử dụng lao động, cấp mã số cá nhân quản lý người tham gia...
