Giám sát thực hiện pháp luật trong lĩnh vực báo chí - tại sao không? Kỳ 2: Yêu cầu cấp bách

Báo chí tác nghiệp. Ảnh minh họa
Báo chí tác nghiệp. Ảnh minh họa
(PLVN) - Một số ý kiến cho rằng, không ít nhà báo đã và đang gặp nhiều rào cản trong tiếp cận thông tin, đặc biệt là thông tin về các vụ việc liên quan đến chống tiêu cực. Bởi vậy thực hiện giám sát việc tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực báo chí là đòi hỏi cấp bách.

Đòi hỏi từ thực tiễn

Theo Luật sư Lê Thiên, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Lê và liên danh, sức mạnh của báo chí nằm ở khả năng tác động vào dư luận xã hội và đó chính là nguyên nhân khiến các nhà báo thường xuyên phải đối mặt với những nguy hiểm cũng như cám dỗ trong quá trình hoạt động.

Hiện nay, Nhà nước đã tạo hành lang pháp lý tương đối đầy đủ, thuận lợi để quản lý các hoạt động liên quan đến hành nghề báo chí. Đó là Luật Báo chí 2016, Luật Tiếp cận thông tin 2016, Nghị định số 159/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản… Tuy nhiên, căn cứ vào thực tế, việc xử lý vi phạm còn chưa kịp thời, mức xử phạt đối với những hành vi này chưa phù hợp, chưa tạo được tính răn đe cần thiết.

“Dù tác nghiệp đúng quy định pháp luật nhưng thời gian gần đây, không ít nhà báo đã và đang gặp phải nhiều rào cản trong tiếp cận thông tin, đặc biệt là thông tin về các vụ việc liên quan chống tiêu cực. Họ còn bị uy hiếp tính mạng, bị khủng bố tinh thần, thậm chí người thân cũng bị đe dọa. Tình trạng hành hung, cản trở phóng viên trong khi tác nghiệp đang có xu hướng tăng cả về mức độ lẫn tần suất. Bên cạnh đó vẫn có một bộ phận người làm báo vi phạm đạo đức nghề nghiệp”, Luật sư Lê Thiên chia sẻ.

Luật sư Lê Thiên
Luật sư Lê Thiên

Cùng quan điểm trên, theo GS.TS. Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ pháp luật (Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam) cho rằng, lĩnh vực báo chí hiện nay xuất hiện một số hành vi tiêu cực của các cá nhân, thậm chí là cán bộ, công chức nhà nước khi ngăn cản hoạt động tác nghiệp đúng pháp luật của báo chí.

Hoặc một số doanh nghiệp vì sợ báo chí phanh phui tiêu cực nên đã gây khó dễ cho các nhà báo trong quá trình xác minh, thu thập thông tin. Cùng với đó, cũng có hiện tượng một số nhà báo lợi dụng chức năng, nhiệm vụ của mình để phục vụ mục đích không trong sáng. Do đó, nếu có điều kiện để giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực báo chí thì đó là điều tốt, nên làm”, ông Đường nói.

Phải có cơ chế đầy đủ

Tuy nhiên, theo Luật sư Nguyễn Mạnh Thuật, Giám đốc Công ty Luật Hợp danh Đông Nam Á, trong giai đoạn hiện nay việc thực hiện pháp luật trong lĩnh vực báo chí chưa phải là vấn đề “nóng” cần giám sát ngay. Đối với những hạn chế, tiêu cực nảy sinh trong lĩnh vực báo chí thời gian vừa qua, Luật sư Thuật cho rằng nguyên nhân xuất phát từ hành lang pháp lý chưa hoàn thiện hoặc thực hiện chưa nghiêm. 

Do đó, để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của báo chí, rất cần một hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật chuẩn và đầy đủ. Nếu bất cứ cá nhân, tổ chức nào ngăn cản hoạt động tác nghiệp của báo chí hoặc có trách nhiệm cung cấp thông tin cho báo chí mà cố tình từ chối, gây khó khăn thì phải xử lý nghiêm.

“Khi hành lang pháp lý chưa đầy đủ, cơ chế chưa chuẩn thì chúng ta khó xử lý đến nơi đến chốn. Bởi vậy theo tôi, quan trọng nhất vẫn phải có cơ chế đầy đủ. Chỉ khi hệ thống pháp luật điều chỉnh hoạt động trong lĩnh vực báo chí hoàn chỉnh thì chúng ta mới thực hiện bước tiếp theo là giám sát việc thực hiện các chính sách, pháp luật trong lĩnh vực này”, Luật sư Nguyễn Mạnh Thuật đề xuất.

Nhấn mạnh đến sự hoàn thiện môi trường cho báo chí hoạt động, mới đây, trong bài viết “Truyền thông xã hội đối với ổn định chính trị, xã hội ở Việt Nam”, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng đã đề nghị phải khẩn trương tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Luật Báo chí năm 2016, sửa đổi bổ sung, hoàn chỉnh Luật cũng như các văn bản dưới Luật để hoàn thiện hơn nữa môi trường pháp lý cho hoạt động báo chí. Đồng thời phải có quy định để điều chỉnh hoạt động của các công ty công nghệ chuyên cung cấp thông tin báo chí…

Như vậy, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển vươn tầm của báo chí trong tương lai, bên cạnh sự cần thiết phải giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực này, cũng rất cần sự hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật để từ đó có thể ngăn ngừa một cách hữu hiệu những vi phạm có thể xảy ra - đối với cả nhà báo và những đối tượng chịu sự tác động của báo chí. 

Đọc thêm

Quyết tâm cao, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội

Quang cảnh hội nghị. (Ảnh: Quochoi.vn)
(PLVN) - Chiều 28/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Phát biểu tại Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh yêu cầu các đại biểu Quốc hội quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi): Vẫn băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội một lần

Quang cảnh Hội nghị. (Ảnh: Quochoi.vn)
(PLVN) -  Hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) được đưa ra lấy ý kiến tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vừa diễn ra đều chưa nhận được sự đồng thuận hoàn toàn của các đại biểu.

Hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ: Lan tỏa truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc

Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai cùng các đại biểu dự lễ khánh thành căn nhà đại đoàn kết cho một hộ gia đình tại bản Co Pục, xã Hua Thanh, huyện Điện Biên.
(PLVN) - Việc vận động hỗ trợ làm nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo của tỉnh Điện Biên là một chương trình đặc biệt ý nghĩa, không chỉ là hoạt động an sinh xã hội, mà còn là đợt cao điểm để tuyên truyền, lan tỏa trong các tầng lớp Nhân dân, kiều bào ta ở nước ngoài về truyền thống yêu nước, về Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, niềm tự hào của cả dân tộc Việt Nam.

Quyết tâm đưa Tây Bắc ra khỏi tình trạng 'lõi nghèo'

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Vinh.
(PLVN) - Chiều 28/3, tại tỉnh Điện Biên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án vận động, hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam

Các đồng chí lãnh đạo chủ trì Hội thảo. (Nguồn ảnh: baohaiduong.vn)
(PLVN) - Nhân kỷ niệm 120 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, sau là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hôm qua (27/3), tại TP Hải Dương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Tỉnh ủy Hải Dương phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Người cộng sản kiên trung, mẫu mực, nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam”.

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.